ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Γιασμίνα Ρεζά: «Ευτυχισμένοι οι ευτυχείς» κριτική του Φίλιππου Φιλίππου

H Γαλλίδα Γιασμίνα Ρεζά, γεννημένη το 1959, είναι επιτυχημένη θεατρική συγγραφέας, σκηνοθέτιδα και ηθοποιός. Επομένως, δεν ξενίζει το ότι τα πεζογραφικά της κείμενα παραπέμπουν περισσότερο σε σκηνή θεάτρου παρά σε αφήγημα. Σε τούτο το μικρό μυθιστόρημα, το Ευτυχισμένοι οι ευτυχείς (στίχος από ποίημα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες), όλοι οι ήρωες έχουν φωνή και αυτοπαρουσιάζονται με έναν μονόλογο. Αφηγούνται στιγμές από την καθημερινότητά τους και σχολιάζουν πράγματα και γεγονότα, πότε με πίκρα, πότε με θλίψη, πότε με σαρκασμό και αδιόρατο χιούμορ. Ωστόσο, ένα από τα βασικά στοιχεία της ζωής της Ρεζά, που ατυχώς δεν καταγράφεται στο βιογραφικό της στο αυτί του βιβλίου, είναι η εβραϊκή της καταγωγή, που επηρεάζει τα μάλα τις αντιλήψεις και τα γραπτά της. Ο πατέρας της ήταν Εβραιοϊρανός από τη Ρωσία του τσάρου κι η μητέρα της Εβραία από την Ουγγαρία, ενώ εδώ, στο Ευτυχισμένοι οι ευτυχείς, η κυρίαρχη εβραϊκή φωνή είναι του Ζαν Ερενφρίντ, φίλου του εκλιπόντος, ανώτερου στελέχους της δημόσιας διοίκησης.

Σίγουρα, το βιβλίο της, γεμάτο αποφθέγματα και φράσεις που εκτοξεύονται από τα πρόσωπα της ιστορίας, δεν είναι τίποτα άλλο παρά το απόσταγμα της δικής της σοφίας, της αποκτημένης σ’ έναν παράλογο κόσμο που διαφημίζεται από ορισμένους ως ο καλύτερος δυνατός.

Το μυθιστόρημα αρχίζει με τον μονόλογο του Ρομπέρ Τοσκανό, ο οποίος μιλάει για την οικογένειά του: τη γυναίκα του, Οντίλ, και τον πεθερό του, Ερνέστ Μπλο. Το ίδιο κάνουν και τα υπόλοιπα πρόσωπα που συγγενεύουν ή συνδέονται φιλικά με τον Μπλο. Οι ήρωες, άντρες και γυναίκες, καταφέρονται κατά των συντρόφων τους. «Οι γυναίκες εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία για να σε μειώσουν», λέει ο Τοσκανό. «Ο Ερνέστ Μπλο, ο σύζυγός μου, είναι ίδιος με τούτες τις σκιές της νύχτας. Δόλιος, ψεύτης, ανηλεής», υποστηρίζει η γυναίκα του νεκρού. Στο τέλος, ο Ρομπέρ Τοσκανό περιγράφει την κηδεία του Ερνέστ Μπλο, ο οποίος αποτεφρώθηκε στο νεκροταφείο Περ-Λασέζ, ενώ γύρω του κινούνται όλα τα πρόσωπα της ιστορίας, το καθένα βυθισμένο στις σκέψεις και στα προβλήματά του.

Η Γιασμίνα Ρεζά έγραψε ένα μυθιστόρημα-αφήγημα για την αγάπη, τη ζωή, τον θάνατο, την οικογένεια, το σεξ, τις ανθρώπινες σχέσεις, την ευτυχία, την πλήξη, και τελικά τη ματαιότητα των πάντων. Σίγουρα, το βιβλίο της, γεμάτο αποφθέγματα και φράσεις που εκτοξεύονται από τα πρόσωπα της ιστορίας, δεν είναι τίποτα άλλο παρά το απόσταγμα της δικής της σοφίας, της αποκτημένης σ’ έναν παράλογο κόσμο που διαφημίζεται από ορισμένους ως ο καλύτερος δυνατός. Αυτό το έχει διατυπώσει ο Γερμανός φιλόσοφος Λάιμπνιτς, αλλά έκτοτε βρέθηκαν πολλοί να αναιρέσουν τη θεωρία του (πρώτος και καλύτερος ο Άρθουρ Σοπενάουερ) και να υποστηρίξουν το ακριβώς αντίθετο: πως είναι ένας κόσμος κακός και παράλογος. Σε κάθε περίπτωση, παρά τις αναγνωστικές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος, λόγω του μη κλασικού τρόπου αφήγησης, το βιβλίο είναι αρκετά ενδιαφέρον. Η συγγραφέας αποδεικνύεται ικανή ψυχολόγος και αφηγήτρια, ενώ ο Μανώλης Πιμπλής, ο μεταφραστής, έχει κάνει μια δυνατή μεταφορά των σκέψεών της στην ελληνική γλώσσα.

Ευτυχισμένοι οι ευτυχείς
Γιασμίνα Ρεζά
μετάφραση: Μανώλης Πιμπλής
Βιβλιοπωλείον της Εστίας
118 σελ.
Τιμή € 18,50

Πηγή : diastixo.gr