Ξένη πεζογραφία-Chigozie Obioma: «Οι Ψαράδες» κριτική του Σιδέρη Ντιούδη

Είναι αλήθεια ότι ελάχιστα δείγματα νιγηριανής λογοτεχνίας έχουν βρει τον δρόμο τους στον εγχώριο εκδοτικό λογοτεχνικό χάρτη. Ο Chigozie Obioma είναι ένας ιδιαίτερα ταλαντούχος νέος συγγραφέας, που με το πρώτο του μυθιστόρημα δημιούργησε αρκετό ντόρο στο παγκόσμιο λογοτεχνικό τοπίο, φτάνοντας να πλασαριστεί σε αρκετές έγκριτες λίστες (μεταξύ άλλων, στη λίστα για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του Φεστιβάλ Εδιμβούργου και στην αντίστοιχη λίστα της εφημερίδας Guardian), ενώ ήταν υποψήφιος για το βραβείο Man Booker του 2015, το οποίο δεν κατάφερε να αποσπάσει. Μεγάλες τιμές για έναν συγγραφέα που, μόλις στα τριάντα του και στο λογοτεχνικό του ντεμπούτο, κατάφερε να δημιουργήσει παγκόσμια αίσθηση, με τους κριτικούς ανά την υφήλιο να εκθειάζουν το λογοτεχνικό του πόνημα. Ήδη αρκετοί τον έχουν χρίσει διάδοχο του σπουδαίου συμπατριώτη του Chinua Achebe –στον οποίο υπάρχει αναφορά στο βιβλίο– και όχι αδικαιολόγητα.

Μπορεί να διαβαστεί και σαν συμβολισμός για τη νιγηριανή κοινωνία της δεκαετίας του ’90, έχει χιούμορ, διαθέτει λυρικότητα, δανείζεται μυθολογικά στοιχεία και όλα αυτά παντρεύονται με απλότητα που κάνουν την ανάγνωση απόλαυση.

Οι περγαμηνές, λοιπόν, που συνόδευαν τους Ψαράδες ήταν εντυπωσιακές και, μετά την ανάγνωση του βιβλίου, τις θεωρώ απόλυτα δικαιολογημένες. Το μυθιστόρημα είναι προσεκτικά στημένο, με την πλοκή να ξεδιπλώνεται όσο προχωρούν οι σελίδες και να κορυφώνεται προς το τέλος. Μπορεί να διαβαστεί και σαν συμβολισμός για τη νιγηριανή κοινωνία της δεκαετίας του ’90, έχει χιούμορ, διαθέτει λυρικότητα, δανείζεται μυθολογικά στοιχεία και όλα αυτά παντρεύονται με απλότητα που κάνουν την ανάγνωση απόλαυση.

Ο Chigozie Obioma γεννήθηκε το 1986 στο Ακούμε, μια μικρή πόλη της Νιγηρίας, στην οποία ξεδιπλώνεται η ιστορία του βιβλίου. Έζησε στη Νιγηρία, την Κύπρο και την Τουρκία και αυτή την περίοδο διαμένει στις ΗΠΑ, όπου ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στη δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο του Μίσινγκαν. Σχετικά με το λογοτεχνικό του ντεμπούτο, δήλωσε: «Το μυθιστόρημά μου ξεκίνησε ως φόρος τιμής στα αδέρφια μου και ως κάλεσμα αφύπνισης προς ένα έθνος που φθίνει – τη Νιγηρία».

Στο επίκεντρο της υπόθεσης συναντάμε τέσσερα αδέρφια, από τα συνολικά έξι μιας πολυπληθούς μεσοαστικής οικογένειας. Ο πατέρας της οικογένειας ονειρεύεται να δει τους γιους του μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους, ενώ λειτουργεί και ως καταλύτης στη συμπεριφορά των παιδιών του. Η προαγωγή και η μετακόμιση του πατέρα σε μεγαλύτερη πόλη θα διαταράξει την ισορροπία της οικογένειας, που είναι δύσκολο να διαχειριστεί η μητέρα. Ο Ικένα, ο Μπότζα, ο Ομπέμπε και ο Μπεν, έχοντας απαλλαγεί από την αυστηρότητα του πατέρα, αποφασίζουν να ψαρέψουν στον απαγορευμένο ποταμό του χωριού. Ο ποταμός που άλλοτε λατρευόταν, αποτελεί ένα ποτάμι που μαζεύει τα απόβλητα της κοινωνίας, και όχι τους νέους που προορίζονται να διαφύγουν από την κοινή μοίρα των συνομηλίκων τους. Στο ποτάμι αυτό συχνάζει ο τρελός του χωριού, που ακούει στο όνομα Αμπούλου, ο οποίος στο συναπάντημά του με τα τέσσερα αδέρφια θα προφητέψει ότι ο Ικένα θα σκοτωθεί από τα αδέρφια του. Η προφητεία θα είναι η αφορμή για τη μεταφόρτωση του Ικένα, τη νευρική κατάρρευση της μητέρας, την απαρηγόρητη στάση του πατέρα και την αλλαγή των υπόλοιπων αδερφών, με τις καταστάσεις να παίρνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις και την τραγικότητα των εξελίξεων να κορυφώνεται στο τέλος.

«Ελπίζω οι Έλληνες αναγνώστες μου να αναγνωρίσουν στοιχεία της δικής τους επιβλητικής και φημισμένης λογοτεχνίας στις σελίδες των Ψαράδων» είπε ο Νιγηριανός συγγραφέας και αυτό θεωρούμε πως συμβαίνει και με το παραπάνω, αφού στο βιβλίο του συνταιριάζονται μυθολογικά στοιχεία με χαρακτηριστικά αρχαίας ελληνικής τραγωδίας.

Οι ψαράδες
Chigozie Obioma
μετάφραση: Ιωάννα Ηλιάδη
Μεταίχμιο
384 σελ.
ISBN 978-618-03-0077-2
Τιμή € 16,60

Πηγή : diastixo.gr