Βριλήσσια-Τα αναρίθμητα βραβεία της «IDA»!
Ένα πολυβραβευμένο αριστούργημα (2014 & 2015) από το Cine-Δράση της Τετάρτης 9 Δεκεμβρίου, 8.15 το βράδυ, στο ΤΥΠΕΤ
«...H IDA είναι μια ταινία για την ταυτότητα, την οικογένεια, την πίστη, την ενοχή, τον σοσιαλισμό και τη μουσική. Ήθελα να κάνω μια ταινία για την ιστορία, η οποία δεν θα ήταν ιστορική. Μια ηθική, αλλά όχι διδακτική ταινία. Ήθελα να πω μια ιστορία στην οποία ο καθένας «έχει τους λόγους του», μια ιστορία πιο κοντά στην ποίηση παρά στην αφήγηση. Περισσότερο απ’ όλα όμως, ήθελα να αποστασιοποιηθώ από τη συνήθη ρητορική του Πολωνικού Κινηματογράφου. Η Πολωνία στην IDA παρουσιάζεται από έναν «αουτσάιντερ», φιλτραρισμένη μέσα από τη προσωπική μνήμη και το συναίσθημα, τους ήχους και τις εικόνες της παιδικής ηλικίας...», λέει ο σκηνοθέτης Pawel Pawlikowski και το καταφέρνει άριστα, όπως επιβεβαιώνουν η εκτίμηση του κοινού και τα αναρίθμητα βραβεία που απέσπασε η ταινία του.
Το 1962 στην Πολωνία, χώρα που υπέφερε όσο καμία άλλη από τις θηριωδίες των ναζί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η 19χρονη Άννα, μια ορφανή μαθητευόμενη καλόγρια που έχει μεγαλώσει με τους αυστηρούς κανόνες της απομονωμένης κοινωνίας του Καθολικού μοναστηριού, καλείται από την ηγουμένη της, λίγο πριν χρισθεί επίσημα καλόγρια, να επισκεφτεί την οικογένεια της, για τελευταία φορά ως πολίτης. Μοναδική συγγενής της είναι η αδερφή της μητέρας της Βάντα, πρώην άτεγκτη δικαστικός με στενές διασυνδέσεις στα υψηλά κλιμάκια του κόμματος, που πλέον ανεξάρτητη οικονομικά και έχοντας χάσει την πίστη της στους θεσμούς και τα σύμβολα που υπηρέτησε για χρόνια, προτιμά να ζει στην απομόνωση.
Η Βάντα αποκαλύπτει στην Άννα ότι στην πραγματικότητα είναι Εβραία και ονομάζεται Ida. Οι δύο γυναίκες είναι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους. Η μία είναι νεαρή και αγνή, η άλλη, η κόκκινη Βάντα, όπως την αποκαλούσαν την περίοδο που η καριέρα της απογειωνόταν, είναι έμπειρη και χαμένη στις αναμνήσεις της. Η μία είναι τυπική περίπτωση αυταρχικής πενηντάρας, που έχει αηδιάσει τόσο από την δική της, όσο και από την στάση των συντρόφων της προς την κοινωνία. Η άλλη διακατέχεται από το αποστειρωμένο πνεύμα της νεολαίας, που μπερδεμένο δεν γνωρίζει ούτε αν επιθυμεί να ανακαλύψει το παρελθόν και την ιστορία τη δική του και της χώρας του. Και οι δυο μαζί συνθέτουν ένα σύνολο που παραπέμπει στη πολύπλοκη ιστορία της Πολωνίας, όπου η καθολική θρησκεία και ο μυστικισμός συνυπάρχουν και συμπορεύονται με τον υλισμό και τη μνήμη ενός φρικιαστικού παρελθόντος.
Με ένα από τα κλασικά ανατολικοευρωπαϊκά αυτοκίνητα οι δυο γυναίκες ξεκινούν ένα ταξίδι αναζήτησης της πραγματικής τους ταυτότητας και της αλήθειας για την οικογένειά τους. Πρόκειται για μια αναζήτηση περίπλοκη αφού συνδέεται με μερικά από τα πλέον επίμαχα ζητήματα στην ιστορία της χώρας τους και συγκεκριμένα με το τι συνέβη μεταξύ Πολωνών Καθολικών και Εβραίων στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Μάλιστα σε αυτές τις ελάχιστες ημέρες «ελεύθερης» ζωής, η υποψήφια νεαρή μοναχή, θα αρχίσει να αμφιβάλει και για την ακλόνητη μέχρι πρότινος πίστη της στο θεό.
Ο Pawlikowski («Last Resort» και «My Summer of Love»), που κάνει καριέρα στην Αγγλία, επιστρέφει στην Πολωνία για να φιλμάρει τους προβληματισμούς του στα πάτρια εδάφη και δημιουργεί μία από τις πιο λιτές, δυνατές και συγκινητικές ταινίες. Φωτογραφίζει τον τόπο του, ψυχρό, παγωμένο, ασθενικό, μέσα σε ασπρόμαυρο κάδρο, με ένα σχεδόν ανατριχιαστικό ρεαλισμό. Η κάμερα του μένει ακίνητη, σαν αμίλητος αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων και μεταφέρει αυτόματα την κάθε συναισθηματική φόρτιση στην ψυχή του θεατή, που παρακολουθεί με αμείωτη ένταση κάθε σκηνή της ταινίας.
Το φιλμ ήταν η Επίσημη Πολωνική Υποψηφιότητα σε πέντε κατηγορίες Όσκαρ του 2015: Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερης Φωτογραφίας, Καλύτερου Σεναρίου, Καλύτερου Β’ Γυναικείου Ρόλου. Τιμήθηκε με το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Επιπλέον απέσπασε τις εξής διακρίσεις: Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο: International Critics’Award (FIPRESCI). Βραβείο Καλύτερης ταινίας Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου 2013. Βραβείο Καλύτερης ταινίας (Crystal Arrow) στο 5ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Les Arcs. Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας (εξ’ ημισείας στις δύο πρωταγωνίστριες Agata Kulesza, Agata Trzebuchowska), στο 5ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Les Arcs. Grand Prix και Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βαρσοβίας το 2013. Υποψήφια για Βραβείο Κοινού στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου το 2014.
Πολωνία, 2013. Διάρκεια: 87΄.Σκηνοθεσία-σενάριο: Paweł Pawlikowski. Πρωταγωνιστούν: Agata Trzebuchowska, Agata Kulesza, Joanna Kulig, Dawid Ogrodnik, Adam Szyszkowski, Jerzy Trela.
Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=ISl5mmzozAY το trailer της ταινίας