Βριλήσσια Σινέ Δράση-«Ένα Τραγούδι για τον Αργύρη» την Τετάρτη

2016-10-10 17:08

Τετάρτη 12 Οκτωβρίου: Ημέρα Απελευθέρωσης της Αθήνας. Το Cine-Δράση συμμετέχει προβάλλοντας το ντοκιμαντέρ «Ένα Τραγούδι για τον Αργύρη»

Με φόντο την Γερμανική Κατοχή, τον Εμφύλιο πόλεμο και την Μεταπολίτευση, γεγονότα που στιγμάτισαν την Ελλάδα τα τελευταία εβδομήντα χρόνια, αυτό το λιτό, δυνατό και συγκινητικό ντοκιμαντέρ του Stefan Haupt αναφέρεται στην συγκλονιστική ζωή και τον προσωπικό θρήνο του Αργύρη Σφουντούρη, ενός ανθρώπου που σε ηλικία 4 ετών έχασε στον πόλεμο τους γονείς του. Ένα φιλμ-ταξίδι στην αναζήτηση της προσωπικής γαλήνης. Μια ταινία για το χρέος, την καταγωγή, το παρόν, το μέλλον και τις σχέσεις ατόμου-κοινωνίας, πατρίδας- εξορία, πόλεμου-ειρήνης.

Στις 10 Ιουνίου 1944, στο Δίστομο, οι Γερμανοί κατακτητές πραγματοποιούν μία από τις μεγαλύτερες και πλέον κτηνώδεις σφαγές στην ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα σε λιγότερο από δύο ώρες και ως αντίποινα για μια επίθεση ανταρτών εναντίον γερμανικών στρατευμάτων, εκτελούν 218 κατοίκους του χωριού, γυναίκες, άντρες, γέρους, μωρά, ακόμα και βρέφη. Μάρτυρας της σφαγής ο τετράχρονος τότε Αργύρης, που από τύχη μένει ζωντανός αλλά χάνει τους γονείς του και άλλους 30 συγγενείς.

Περνά τα επόμενα χρόνια της ζωής του σε διάφορα ορφανοτροφεία της Αθήνας μαζί με άλλα ορφανά του πολέμου, επιλέγεται από μια αποστολή του Ερυθρού Σταυρού και μεταφέρεται στην Ελβετία, στο παιδικό χωριό Πεσταλότσι στο Τρόγκεν, όπου ζει μακριά από την Ελλάδα και την μεταπολεμική δυστυχία της. Σπουδάζει στην Ελβετία, κάνει τη διδακτορική του διατριβή στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης στα Μαθηματικά και την Αστροφυσική, αρχίζει να διδάσκει στα εκεί λύκεια, γράφει βιβλία, μεταφράζει Έλληνες ποιητές στα γερμανικά.

Την τραυματική εμπειρία που έζησε ως παιδί δεν προσπαθεί να την «λησμονήσει», αλλά την μετατρέπει σε ευαισθησία και κινητήριο δύναμη στον αγώνα για ένα καλύτερο κόσμο. Γίνεται «παγκόσμιος πολίτης». Εργάζεται ως βοηθός του Ελβετικού Σώματος Βοήθειας για τα θύματα καταστροφών στη Σομαλία, το Νεπάλ και την Ινδονησία. Διατηρεί πάντα δεσμούς με την πατρίδα. Αναπτύσσει δραστηριότητα ενάντια στην επταετή δικτατορία. Όταν βρίσκεται στην Ευρώπη, πραγματοποιεί τακτικά ταξίδια στην Ελλάδα, όπου η παραμονή του γίνεται όλο και πιο μακρόχρονη, μέχρι που τελικά επιστρέφει στον τόπο του, κοντά στις αδελφές που επίσης επέζησαν.

Συνειδητοποιώντας το ιστορικό του χρέος, εργάζεται αφοσιωμένα για την διεκδίκηση των Γερμανικών αποζημιώσεων προς τους συγγενείς των εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών που προκάλεσε στη χώρα μας η γερμανική κατοχή. Ο Αργύρης Σφουντούρης χαμηλόφωνα και ευγενικά παρουσιάζει τα στοιχεία του και αποκαλύπτει ότι επισήμως, η σφαγή στο Δίστομο δεν έχει αναγνωριστεί ως τέτοια, αλλά τοποθετείται στο πλαίσιο μιας στρατιωτικής στρατηγικής δράσης, υποβαθμίζεται ως γεγονός και ως εκ τούτου οι αποζημιώσεις απορρίπτονται για χρόνια. Η Γερμανία αντιμετωπίζει με τον γνωστό άκαμπτο τρόπο της το θέμα, ενώ ο Γερμανός πρέσβης, που για πρώτη φορά παρευρέθηκε στην 60ή επέτειο της σφαγής, απλά αρθρώνει διπλωματικές τυπικούρες περί συγχώρεσης και μνήμης.

Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ και ζώντας για μια ακόμα φορά κάποιες τραγικές στιγμές της ιστορίας μας, δημιουργούνται στον κάθε θεατή επίκαιρα και επίμονα ερωτηματικά. Γιατί δεν γιορτάστηκε ποτέ, παρά μόνο πρόσφατα η Απελευθέρωση της Αθήνας και ολόκληρης της χώρας; Γιατί χρειάστηκε να περάσουν περισσότερο από 38 χρόνια για να αναγνωριστεί η Εαμική Εθνική Αντίσταση, μόλις το 1982; Γιατί η εκάστοτε πολιτική ηγεσία της χώρας σίγησε επί μακρόν ή ολιγώρησε, για να μην πούμε παραιτήθηκε από τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων; Γιατί εξάντλησε την παρέμβασή της σε μνημόσυνα και δεν επέδειξε την αναγκαία θέληση, τόλμη και ικανότητα να προβάλλει τα δικά μας ολοκαυτώματα, τα Καλάβρυτα, τη Βιάννο, το Δίστομο; Γιατί κυριάρχησαν οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες που επέβαλαν να αποσιωπηθεί ο ρόλος του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στην ηθική και βιολογική επιβίωση του ελληνικού λαού και καταστράφηκε έτσι ή διαστρεβλώνοντας μεγάλο μέρος της ιστορικής μνήμης;

Όσα χρόνια και να περάσουν τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που προκλήθηκαν από τη ναζιστική θηριωδία θα είναι απαράγραπτα. Και αυτό δεν το λέμε με καμία διάθεση εκδικητικότητας ή ρεβανσισμού, αλλά γιατί ο κάθε λαός πρέπει να έχει στην ιστορία τη θέση που του ανήκει. Και έτσι, όπως ακριβώς αναγνωρίζουμε στον ελληνικό λαό το γεγονός ότι ήταν ο πρώτος που σταμάτησε τη ναζιστική πολεμική μηχανή από τον Οκτώβριο του 1940 έως τον Απρίλιο του 1941, έτσι πρέπει να αναγνωρίζεται σε κάθε αντιστασιακή οργάνωση το μέρος της συμβολής της σε αυτή την εποποιία. Και ακριβώς επειδή σήμερα γίνεται μια τεράστια προσπάθεια αναθεωρημένης ανάγνωσης της ιστορίας, θεωρούμε την προβολή του ντοκιμαντέρ «’Ένα τραγούδι για τον Αργύρη» σαν μια μικρή συμβολή στη διάδοση της επιστημονικής ιστορικής γνώσης.

Η ταινία απέσπασε πολλά βραβεία και διακρίσεις ανάμεσά τους τα εξής: Βραβείο Κοινού στο 9o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης "Εικόνες του 21ου αιώνα" (Audience Award, 9th Thessaloniki Documentary Festival). Υποψήφιο Καλύτερο Ντοκιμαντέρ στα Ελβετικά Βραβεία Κινηματογράφου (Swiss Film Prize nomination for Best Documentary Film). Βραβεiο Κοινού στο 1ο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών στο Λος Άντζελες (Audience Choice Award, Los Angeles Greek Film Festival). Erasmus EuroMedia Medal, European Society for Education and Communication.

Ελβετία (2006), Διάρκεια: 105'. Ντοκιμαντέρ. Σενάριο-σκηνοθεσία: Stefan Haupt. Κάμερα: Patrick Lindenmaier. Ήχος: Martin Witz. Μοντάζ: Stefan Kälin. Αφήγηση: Hanspeter Müller-Drossaart. Μουσική: Tomas Korber, Γιώργος Στεργίου. Συντελεστές: Αργύρης Σφουντούρης, Χρυσούλα Τζάθα-Σφουντούρη, Αστέρω Λιάσκου-Σφουντούρη, ο κληρικός Χαράλαμπος Γιάγκου, ο καλλιτέχνης Στάθης Σταθάς, (Δίστομο), η Κονδυλία Σφουντούρη, (Αθήνα), ο Albert Spiegel, πρέσβης της Ομοσπονδίας της Γερμανίας στην Αθήνα (2002–2005), Μίκης Θεοδωράκης συνθέτης (Αθήνα), Gabriele Heinecke, δικηγόρος (ομάδα εργασίας Δίστομο, Αμβούργο), Eberhard Rondholz, δημοσιογράφος (Σκόπελος και Βερολίνο), Rolf Surmann, ιστορικός, (Αμβούργο), Arthur Bill, πρώην πρόεδρος του παιδικού χωριού Πεσταλότσι, (στο Gerzensee/Βέρνη) και Λεωνίδας Σακελλαρίδης, βιβλιοπώλης (Ζυρίχη)


*Τετάρτη 12 Οκτωβρίου, 8:15 το βράδυ, Πάρκο "Μ. Θεοδωράκης", (ΤΥΠΕΤ)