"Το Δικαστήριο" από το Cine-Δράση της Πέμπτης

Ινδία, 2014. Διάρκεια: 116'. Σενάριο- Σκηνοθεσία: Chaitanya Tamhane  Πρωταγωνιστούν: Bipin Maniar, Geetanjali Kulkarni, Panna Mehta, Pradeep Joshi, Shirish Pawar, Usha Bane, Vira Sathidar, Vivek Gomber

«Το Δικαστήριο», το πολυβραβευμένο ντεμπούτο του Ινδού Chaitanya Tamhane  είναι μια χαμηλών τόνων, σαρκαστικά διεισδυτική και συναρπαστική τοιχογραφία της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας της σύγχρονης Ινδίας. Ένα απλό στη μορφή αλλά σύνθετο στο περιεχόμενο, επιτυχημένο δείγμα κοινωνικού κινηματογράφου με βραβεία σε πολλά διεθνή φεστιβάλ. Ήταν η πρόταση της Ινδίας για τα ξενόγλωσσα Όσκαρ, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Βενετίας στο πρόγραμμα Orizzonti όπου και κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και το Χρυσό Λιοντάρι Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη. Στα φεστιβάλ Κινηματογράφου του  Μουμπάι και της Σιγκαπούρης κέρδισε το Βραβείο καλύτερης ταινίας. Στα Φεστιβάλ της Βιέννης και του Μπουένος Άιρες το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Ταινίας από την Ένωση Κριτικών Fipresci, διακρίθηκε επίσης και στο ιδιαίτερα απαιτητικό Φεστιβάλ New Directors/New Films στη Νέα Υόρκη.

Η ιστορία τριών ανθρώπων δίνει την ευκαιρία στον σκηνοθέτη να μιλήσει για την  ελευθερία του λόγου, τους αναχρονιστικούς νόμους, την αστυνομική αυθαιρεσία, την διοικητική γραφειοκρατία, τις έντονες ταξικές αντιθέσεις, την  ανισότητα στην εκπαίδευση και την πρόσβαση στην  εξουσία που χαρακτηρίζουν την κοινωνική και πολιτική ζωή της πατρίδας του. Σε μια φτωχογειτονιά του Μουμπάι (πρώην Βομβάη), ένας νεαρός και άπειρος δικηγόρος ως συνήγορος, μια παντρεμένη και καλοδιαβασμένη εισαγγελέας ως δημόσιος κατήγορος και ένας υπερήλικας δικαστής συναντιούνται επανειλημμένα στην αίθουσα του δικαστηρίου όπου, σε ατέρμονες συνεδριάσεις, εκδικάζεται η υπόθεση ενός ηλικιωμένου δασκάλου και ερασιτέχνη τραγουδοποιού. Η κατηγορία που τον βαραίνει είναι ότι με τους επαναστατικούς του στίχους παρακίνησε έναν εργάτη του αποχετευτικού δικτύου σε αυτοκτονία. Η δίκη του είναι η αποτύπωση της γελοίας και τρομακτικής κρατικής ανικανότητας, με ατελείωτες καθυστερήσεις, πληρωμένους μάρτυρες και εμμονική εφαρμογή παρωχημένων νόμων που έχουν ξεμείνει από το αποικιακό παρελθόν, ενάντια σε κάθε λογική και έλεος. Η χρονική διάρκεια της εκδίκασης παρατείνεται τεχνηέντως με συνεχόμενες αναβολές μετά από κάθε ακρόαση, καθώς το δικαστικό σύστημα στην Ινδία είναι πιο ανοργάνωτο και χρονοβόρο ακόμα και από το δικό μας.

Οι σκηνές της δίκης σκιαγραφούν μια πλήρη εικόνα του δικαστικού συστήματος. Η στενογράφος που δακτυλογραφεί αδιάφορα, ο κλητήρας που κάνει μικροδουλειές για λίγα χρήματα, οι δικηγόροι που διαβάζουν άψυχα μεγάλα, τεχνικά αποσπάσματα νόμων, οι αντίδικοι που περιμένουν χρόνια πριν εκδικαστεί η υπόθεσή τους, ο θρησκευτικός φανατισμός που η απόρριψη του δεν είναι κοινωνικά αποδεκτή, η ελευθερία της έκφρασης, οι ταξικές ανισότητες είναι θεματικές που διερευνώνται στο πλαίσιο της ινδικής κοινωνίας μέσα από τις εικόνες της ζωής στη δικαστική αίθουσα, χώρο όπου διακυβεύονται οι ελπίδες και οι φόβοι καθημερινών ανθρώπων, που προσπαθούν να καταλάβουν όσα λέγονται, καθώς κρίνεται η μοίρα τους. Ανάμεσα στις σκηνές της δίκης παρεμβάλλονται σκηνές από την καθημερινότητα των τριών βασικών χαρακτήρων τους οποίους παρακολουθούμε να βιώνουν μια προσωπική πραγματικότητα που διαφέρει και συγκρούεται με το επαγγελματικό τους προφίλ. Η προσεκτική παρακολούθηση της καθημερινότητας τους  δίνει  μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του χαρακτήρα αυτών των τριών τόσο διαφορετικών μεταξύ τους ανθρώπων και των κινήτρων που τους οδηγούν στον τρόπο που συναλλάσσονται εντός του δικαστηρίου.

Ο νεαρότατος Chaitanya Tamhane (ήταν μόλις 28 χρόνων όταν έκανε «Το Δικαστήριο»)  εμπνεύστηκε την ταινία του παρακολουθώντας την  ρουτίνα με την οποία ανακοινώνονταν αποφάσεις ζωής και θανάτου σε ένα αδιάφορο, στην πρώτη ματιά, δικαστήριο για μικρές υποθέσεις στα προάστια του Μουμπάι. Σκηνοθετεί απλά αλλά μελετημένα, τα κάδρα του είναι όμορφα, τα πλάνα του στατικά  μεταφέρουν συνειρμικά στον θεατή την αίσθηση της στασιμότητας και της αναβλητικότητας της δικαστικής υπόθεσης που πραγματεύεται το σενάριο. Σαρκάζει έντονα, καταγγελτικά, αλλά χωρίς στόμφο. Οι τόνοι του είναι πάντα ήπιοι. Η σκηνοθεσία του υποστηρίζεται από εξαίρετη δουλειά στον ήχο και στο ηχητικό μοντάζ. Με μια παρατηρητική και διεισδυτική ματιά που θυμίζει ντοκιμαντέρ, έφτιαξε ένα κινηματογραφικό δημιούργημα κυριολεκτικά βγαλμένο από τη ζωή, πολυεπίπεδο και ενδιαφέρον. Αλλά αυτό που κάνει «Το Δικαστήριο» να ξεχωρίζει είναι οι εξαιρετικοί συνδυασμοί επαγγελματιών και μη ηθοποιών, κωμωδίας και τραγωδίας καθώς και η νατουραλιστική προσέγγιση ως προς τους χαρακτήρες και την Ινδική κοινωνία, μια κοινωνία πλούσια σε αντιθέσεις και πολυπλοκότητα.

*Οι καλοκαιρινές κινηματογραφικές προβολές του Cine-Δράση πραγματοποιούνται κάθε Πέμπτη στο δροσερό προαύλιο χώρο του φιλόξενου B' Γυμνασίου Βριλησσίων, Ταϋγέτου και Ξάνθης, Βριλήσσια, στις 9.00 το βράδυ. Λόγω άπλετου διαθέσιμου υπαίθριου χώρου, οι προδιαγραφές για μια υγειονομικά ασφαλή παρακολούθηση υπερκαλύπτονται!

Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine - Δράση