Τάκης Θεοδωρόπουλος: «Σελάνα»

2019-01-18 17:44

Η Αρχαιότητα από τη μια και η Δημιουργία από την άλλη ίσως θα μπορούσαν να θεωρηθούν δυο από τους βασικούς πυλώνες που σηματοδοτούν το έργο του Τάκη Θεοδωρόπουλου. Η Αρχαιότητα ως εκείνη η περίοδος όπου ο ανθρώπινος νους έβαλε τις βάσεις της σκέψης. Και η Δημιουργία ως η υψίστη ανθρώπινη ενέργεια.

Αν αποδεχτούμε αυτές τις σκέψεις, θα πρέπει να θεωρήσουμε πως ήταν αναμενόμενο κάποια στιγμή ο Θεοδωρόπουλος να αποφάσιζε να γράψει ένα μυθιστόρημα βασισμένο στο ύψιστο αρχιτεκτονικό έργο της Αρχαιότητας και στη μεγίστη έκφραση της Δημιουργίας – τον Παρθενώνα. Αλλά ένα τέτοιο εγχείρημα, λογικό είναι να μην μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στο πλαίσιο ενός και μόνο βιβλίου. Ο Θεοδωρόπουλος δηλώνει πως σχεδιάζει να συνεχίσει αυτό το σχέδιο – σε επόμενα βιβλία του θα αναζητήσει τρόπους, θα στήσει μυθιστορηματικές πλοκές που θα φωτίζουν από άλλες οπτικές γωνίες το σύμβολο αυτού του Ναού. Προς το παρόν, θέλησε να ασχοληθεί μόνο με τη δημιουργία του.

Και, βέβαια, όταν κανείς αναφέρεται στη δημιουργία ενός τέτοιας εμβέλειας οικοδομήματος, αυτομάτως έχει στον νου του τον αρχιτέκτονά του – αυτόν που το σχεδίασε, αυτόν που το ονειρεύτηκε, αυτόν που αποφάσισε να το δημιουργήσει. Η δική του ζωή είναι το ζητούμενο για να γραφτεί η βιογραφία ενός αρχιτεκτονήματος.

Ο ίδιος ο Θεοδωρόπουλος, στη σελίδα 144 μας εξηγεί: «Ποιο είναι το ζητούμενο; Το ζητούμενο είναι πόσος νους χρειάστηκε, πόση ανθρώπινη εμπειρία, πόσος πόνος, πόση ζωή και πόσος θάνατος χρειάστηκε ώστε κάποιος, ένας, να ανακαλύψει αυτό το σχήμα… Ένας ήταν… Μπορεί το σχήμα για να υλοποιηθεί να κρύβει στα σπλάχνα του χιλιάδες ανώνυμες ανθρώπινες ζωές, δούλους που καταπλάκωσαν οι πέτρες του, όμως αυτός που βρήκε το σχήμα ήταν ένας…»

Ο αρχιτέκτων του Παρθενώνα μάς είναι γνωστός. Ο Ικτίνος. Αλλά μόνο το όνομά του γνωρίζουμε. Ο Ικτίνος είναι ένα όνομα χωρίς βιογραφία. Ό,τι πιο κοντινό σε αυτόν, αυτά που πιθανολογούμε πως είναι επίσης έργα του, είναι δυο άλλα σπουδαία μνημεία – το Τελεστήριο στην Ελευσίνα και ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνος στην Αρκαδία. Έργα σημαντικά, αλλά πώς πάνω σε αυτά και μόνο βασισμένος ένας σημερινός συγγραφέας θα στήσει τη βιογραφία του δημιουργού τους; Πώς θα πλάσει αυτόν τον έναν που χάρισε στο έργο αιωνιότητα;

Ο Ικτίνος παύει πια να είναι μόνο ένα όνομα, αποκτά σάρκα, οστά, πάθη, εμμονές και όνειρα.

Ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, για να μπορέσει να σκιαγραφήσει τον Ικτίνο, αναζήτησε το τι μπορεί να κρύβεται μέσα στις γραμμές των κιόνων του ναού, από πού και γιατί εισέρχεται ο ίσκιος, από πού και γιατί διαφεύγει το φως. Με άλλα λόγια, αναζήτησε τις ανάσες του έργου, τους παλμούς του, τις αμφιβολίες και τις εκρήξεις του. Αποφάσισε να φτιάξει τον άνθρωπο που ένα μνημείο μάς διαβεβαιώνει πως είναι εκείνος που το σχεδίασε.

Ασφαλώς και ως ένας τόσο συνετός μελετητής της Αρχαιότητας, ο Θεοδωρόπουλος συμβουλεύτηκε ιστορικές πηγές, αρχαία συγγράμματα. Αναζήτησε τα γεγονότα της εποχής εκείνης, κατανόησε τους ανθρώπους, μυήθηκε στα ήθη και στα έθιμά τους. Και στη συνέχεια ξεκίνησε να συνθέτει τον ήρωά του. Ο Ικτίνος παύει πια να είναι μόνο ένα όνομα, αποκτά σάρκα, οστά, πάθη, εμμονές και όνειρα. Και επειδή ως γνήσια μεγάλος καλλιτέχνης, δε γίνεται παρά να είναι και ένας γνήσιος λάτρης του θεού του Έρωτα, ο Θεοδωρόπουλος σκέφτηκε να φέρει δίπλα του μια γυναίκα. Τη Σελάνα.

Παρόμοια όπως δίπλα στον Περικλή αναφέρεται η παρουσία της Ασπασίας, έτσι και δίπλα στον Ικτίνο πολύ λογικά να βρισκότανε μια παρόμοιας δυναμικής γυναίκα. Και εδώ –στην παρουσία μιας γυναίκας μέσα στη ζωή και το έργο ενός άνδρα– μπορεί κανείς να διακρίνει στοιχεία πρώιμης ψυχολογικής προσέγγισης, όσο και θέσεις φιλοσοφικής τοποθέτησης. Αν είναι το αρσενικό που γονιμοποιεί το θήλυ, αυτό με τη σειρά του είναι που θα γεννήσει το πλάσμα που θα αμφισβητήσει τη λήθη των αιώνων. Η Σελάνα προστατεύει, παροτρύνει, ζωογονεί τον Ικτίνο.

Ναι, το μυθιστόρημα που φέρει ως τίτλο το όνομα αυτής της γυναίκας δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως είναι μήτε ιστορικό, μήτε και ερωτικό έργο. Καθαρά φιλοσοφικό είναι. Πιο συγκεκριμένα – υπαρξιακό. Ο καλλιτέχνης, το έργο του, η εποχή του. Περιγράφει κάποιον «…που υπηρετεί την τέχνη του, επειδή πιστεύει ότι υπηρετεί κάτι που ξεπερνάει την τέχνη του. Σαν να θέλει να αρπάξει ένα κομμάτι από το στερέωμα, να σχεδιάσει τα όρια της απεραντοσύνης, για να στεγάσει την ίδια την απεραντοσύνη…»

Από τα πλέον ιδιαίτερα μυθιστορήματα. Μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση για το πώς το παρελθόν μπορεί να μετατραπεί σε καλλιτεχνική δημιουργία του σήμερα.

 

Σελάνα
Το μυθιστόρημα του Παρθενώνα
Τάκης Θεοδωρόπουλος
Μεταίχμιο
368 σελ.
ISBN 978-618-03-1399-4
Τιμή €16,60

 

 

πηγή : diastixo.gr