Τα μπαζωμένα ρέματα

2020-09-21 17:35

Η φωτογραφία δείχνει την παλιά κοίτη του ποταμού (κίτρινη γραμμή) και την σημερινή κατάσταση που έφερε τις πλημμύρες και τους νεκρούς.

Τα μπαζωμένα ρέματα, οι καμένες εκτάσεις που δεν αναδασώνονται και τα

ελλειπή αντιπλημμυρικά έργα, που συντελούν στην καταστροφή δεν είναι

καινούριο φαινόμενο. Οι φονικές πλημμύρες είναι μια ιστορία που

επαναλαμβάνεται στη χώρα από το 1896…

 

Στις 14 Νοεμβρίου του 1896, 70 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε Αθήνα και Πειραιά, όταν μετά από μία ισχυρή δωδεκάωρη καταιγίδα, ξεχείλισε ο Κηφισός και πλημύρισε η περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα.

 

Στις 23 Νοεμβρίου 1925 μια καταιγίδα στον Πειραιά, άφησε πίσω της οκτώ θύματα και πολλά κατεστραμμένα σπίτια.

 

Στις 22 Νοεμβρίου 1934, έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη δυνατή νεροποντή που έπνιξε το Νέο Φάληρο και το Μοσχάτο. Ισχυρή καταιγίδα την ίδια μέρα έπληξε τις περιοχές της Νέας Ιωνίας και της Νέας Φιλαδέλφειας προκαλώντας ζημιές σε δεκάδες σπίτια.

 

Στις 14 Οκτωβρίου 1955, είχαμε φονικές πλημμύρες στο Βόλο, από τις οποίες έχασαν τη ζωή τους 27 άνθρωποι.

 

Στις 5 Νοεμβρίου 1961, η Αττική θρήνησε τον μεγαλύτερο αριθμό νεκρών, όταν μετά από συνεχή χαλαζόπτωση που έμοιαζε περισσότερο με τυφώνα, πλημμύρισε ο Κηφισός στέλνοντας στο θάνατο 40 ανθρώπους. Το επίκεντρο της καταστροφής ήταν στο Μπουρνάζι. Ακόμη, 300 άτομα τραυματίστηκαν και 3.700 έμειναν άστεγοι ενώ πάνω από 4.000 σπίτια καταστράφηκαν. Μέσα σε οκτώ ώρες έπεσαν 114 χιλιοστά βροχής και σε μία ώρα 40 χιλιοστά βροχής.

 

Στις 2 Νοεμβρίου 1977, η νεροποντή χτύπησε σε Αιγάλεω και Μοσχάτο. Ο απολογισμός 36 νεκροί, σχεδόν 2.000 υπόγεια σπίτια πλημμυρισμένα και αμέτρητες καταστροφές.

 

Σφοδρές πλημμύρες ευτυχώς χωρίς θύματα, είχαν καταγραφεί τον Νοέμβριο του 1977, στον Ασπρόπυργο όταν πλημμύρισε ο παραπόταμος του Αγίου Γεωργίου. Το 1981 πλημμύρισαν σε Αιγάλεω και Περιστέρι οι χείμαρροι Μάσχα, Προφήτη Δανιήλ και Δαφνόρεμα.

Τον Νοέμβριο του 1993 οι καταστροφικές πλημμύρες έπνιξαν κυριολεκτικά τη Βάρη, τη Βούλα και τη Γλυφάδα όταν πλημμύρισε το Λυκόρεμα. Σε διάρκεια πέντε ωρών, όπως θυμάται χαρακτηριστικά ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς, έπεσαν 64 χιλιοστά βροχής ενώ 2.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι.

Μετά την πλημμύρα του 1993, ο δήμος Βάρης άνοιξε τα ρέματα, έγινε ένα μεγάλο έργο αποχέτευσης των όμβριων υδάτων στην παραλία και έκτοτε η περιοχή δεν γνώρισε άλλες καταστροφές από πλημμύρες, σε αντίθεση με τη Βούλα και τη Γλυφάδα.

 

Στις 21 Οκτωβρίου 1994, ο Ποδονίφτης ξεχείλισε στην περιοχή της Νέας Ιωνίας και του Περισσού πνίγοντας 13 ανθρώπους ενώ ανυπολόγιστες ήταν οι υλικές ζημιές. Η δύναμη της βροχής ήταν τέτοια που μέσα σε 1,5 ώρα έπεσαν 70 χιλιοστά βροχής (τα 40 χιλιοστά σε μία ώρα). Πάνω από 500 οικογένειες έμειναν άστεγες, σχεδόν 400 σπίτια κατέρρευσαν και 4.000 πλημμύρισαν. Μεγάλες ζημιές υπέστη και το κτίριο του ΚΚΕ στον Περισσό όταν η λάσπη κατέστρεψε μέρος των ιστορικών αρχείων του κόμματος που βρίσκονταν στο υπόγειο του κτιρίου αλλά και τις ραδιοφωνικές εγκαταστάσεις του 902 και της Τυποεκδοτικής.

 

Τον Φεβρουάριο του 1995 έγινε η μεγάλη κατολίσθηση στη Μαλακάσα από τις συνεχείς βροχοπτώσεις. «Ενα ολόκληρο βουνό κατέβηκε προς τη θάλασσα» είπαν τότε οι ειδικοί. Δεν υπήρξαν θύματα, διεκόπη όμως η κυκλοφορία των αυτοκινήτων και των τρένων του ΟΣΕ για μεγάλο χρονικό διάστημα.

 

Τον Ιανουάριο του 1996 το Θριάσιο Πεδίο έγινε απέραντη λίμνη και δύο άνθρωποι πνίγηκαν όταν ο Σαρανταπόταμος (που ξεκινάει από την περιοχή της Μάντρας και φτάνει μέχρι την Χαλυβουργική), υπερχείλισε και καθώς δεν είχε διέξοδο προς τη θάλασσα, έπνιξε κυριολεκτικά την περιοχή. Δεν ήταν όμως αυτή η πρώτη φορά. Ο Σαρανταπόταμος είχε επίσης πλημμυρίσει, το 1953, το 1977, το 1978 προκαλώντας μεγάλες ζημιές στην περιοχή του Θριάσιου Πεδιου ενώ το 1963 ο χείμαρρος Σούρες είχε ξεχειλίσει πνίγοντας πάλι την περιοχή του Θριασίου.

Μάνδρα, 16 Νοεμβρίου 2017, 15 νεκροί, αιτία; Τα μπαζωμένα ρέματα. Μετά από χρόνια προσπαθειών και εξαγγελιών, εγκρίθηκε τελικά το 2016 η μελέτη για τη διευθέτηση των δύο χειμάρρων, που όμως έμεινε στα χαρτιά, καθώς η φύση πρόλαβε και έδειξε τη δύναμή της.

Το μεγάλο ρέμα που διαπερνά τη Μάνδρα, οι «Σούρες», έχει δεχτεί τη μεγαλύτερη αλλοίωση, με δεκάδες τετραγωνικά μέτρα του χειμάρρου να έχουν χτιστεί είτε με νόμιμα είτε με αυθαίρετα κτίσματα, η κοίτη να έχει μειωθεί δεκάδες μέτρα, ενώ ένα μεγάλο κομμάτι του ρέματος έχει υπογειοποιηθεί και περνά μέσα από μικρούς αγωγούς. Ο μεγαλύτερος «καταπατητής» του ρέματος είναι ο ίδιος ο δήμος, ο οποίος έχει χτίσει ένα εργοτάξιο για τα απορριμματοφόρα.

«Είμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Η πόλη πνίγηκε από την απόλυτα φυσική υπερχείλιση των ρεμάτων της. Κυρίως το ρέμα ‘‘Σούρες’’ έχει δεχτεί τεράστια στένωση στην κοίτη της, το μισό είναι υπόγειο και περνά μέσα σε πολύ μικρούς αγωγούς και δεκάδες χρίσματα έχουν χτιστεί πάνω του. Η περιοχή δεν έχει καμία υδατοπερατότητα, ό,τι πέφτει αθροίζεται. Την ίδια στιγμή το περιβάλλον είναι γυμνό, δεν υπάρχει τίποτα να το συγκρατήσει», λέει o Δημήτριος Θεοδοσόπουλος, Αγρονόμος-Τοπογράφος Μηχανικός ΕΜΠ.