Συλλογικό έργο: «Λεσβιακό Ημερολόγιο 2016» κριτική της Μαρίας Κοτοπούλη

Με μότο τους στίχους του Μανόλη Αναγνωστάκη στον πρόλογό του, ο δρ. Φιλολογίας Παναγιώτης Σκορδάς δίδει το στίγμα του πολύπαθου νησιού, που δεν σταματά να αγωνίζεται, να ελπίζει και με τις ενέργειές του να περισώζει την ανθρωπιά, που μοιάζει να έχει χαθεί από πολλούς ηγήτορες του κόσμου τούτου.

Έβλεπα τώρα
πόσα κρυμμένα τιμαλφή έπρεπε να σώσω
πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλόγες.

Ο λαός της Λέσβου σώζει τα «κρυμμένα τιμαλφή» και μέσα από τις φλόγες σώζει τις «φωλιές του νερού», για να ξεδιψάσει τα καραβάνια των προσφύγων και των μεταναστών. Η φωνή του ποιητή ακούγεται παντού, γίνεται δύναμη για τους νησιώτες που κρατούν τον πολιτισμό σε υψηλό επίπεδο. Αυτό το επίπεδο πολιτισμού μάς μεταδίδει μέσα από το Λεσβιακό Ημερολόγιο ο επιμελητής του, με κυρίαρχο το θέμα των προσφύγων. Συγκλονιστικές οι φωτογραφίες του Δημήτρη Γέρου και η αφήγηση του Στρατή Μπαλάσκα. Διαβάζεις, βλέπεις και διαρκώς σταματάς, γιατί ένας κόμπος σε πνίγει και αναθυμάσαι την κραυγή του ποιητή:

Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας
πάνω στα σαπισμένα θαλάσσια ξύλα
από λιμάνι σε λιμάνι;

Ένα ταξίδι στη θάλασσα με τα δελφίνια του Αρίωνα να μεταμορφώνονται, αλίμονο, σε θαλασσοπνίχτρες βάρκες, σε σαπιοκάραβα με γεμάτα τα αμπάρια τους παιδιά που ποτέ δεν θα πατήσουν το «μαγικό κάστρο των Γατελούζων», ούτε τη «γειτονιά της αρχαίας Μηθυμναίας γης» και μόνο η ζεστή «Αγκαλιά» του παπα-Στρατή θα μαζέψει το άψυχο κορμί ενός από τα πολλά παιδιά να το θρηνήσει και δεκάδες άλλα να τα περιθάλψει, γιατί «ο δικός του θεός», όπως έλεγε, «είναι θεός αγάπης και συγχώρεσης, δεν βλέπει ούτε φύλο, ούτε φυλή, ούτε θρησκεία». Έφυγε ο παπα-Στρατής, αλλά άφησε την «Αγκαλιά» του σε άξιους συνεχιστές, για να ζεστάνουν, να ταΐσουν και να ταχταρίσουν τα μικρά προσφυγόπουλα.

Ξένος ήμαν κι ήρθα τώρα κι από μέρος μακρινό.

Γιατροί, νησιώτες και νησιώτισσες πραγματοποιούν Νυχτερινές περιπολίες, μαζεύουν λαβωμένους στο σώμα και στην ψυχή και τους δίνουν την πρώτη ανθρώπινη βοήθεια. Αλήθεια, πώς θα ζωγράφιζε ο Ρέμπραντ τούτον τον σπαραγμό;

Μας απορρόφησε το συγκλονιστικό πρόβλημα των προσφύγων και των μεταναστών, όμως το περιεχόμενο του Λεσβιακού Ημερολογίου είναι πλουσιότατο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη «Λέσβο»του Στρατή Τσουλέλλη, που υποδέχεται τον αναγνώστη, με τις σκόρπιες σκέψεις και τις σκόρπιες φωτογραφίες. Την ιστορική μελέτη «Λέσβος, Lazpa, στις επιγραφές των Χετταίων ορίζεται το 1300 π.Χ. ως χώρα και ως πόλις!» του Αριστείδη Κυριαζή, τον «Ενοριακό Ιερό Ναό Αγίου Συμεών του Στυλίτου Μυτιλήνης» του Πρωτοπρεσβύτερου Γρηγορίου Α. Δουμούζη – ναός εμβληματικός, που σημάδεψε τα νεανικά χρόνια όσων έζησαν στο νησί και δέχτηκαν την ευλογία και τον παρηγορητικό λόγο των γερόντων. Τα«Κριτσέλια και ρόπτρα της Λέσβου» του Γιάννη Καρατζά στολίζουν αρχοντικά και φτωχικά του νησιού και του Ημερολογίου. Οι εκπλήξεις συνεχίζονται με την «Πρώτη Γραφή, πρώτη ανάγνωση», με τα «Πρόσωπα», σημαντικά και αξέχαστα, με τις «Απρόβλεπτες συναντήσεις», την «Εκπαίδευση», τη «Λογοτεχνία», τον «Τύπο».

Ποικίλες οι ενότητες, άρτια και σοφά δομημένες στον παρόντα τόμο από τον επιμελητή Παναγιώτη Σκορδά, που προσθέτει ένα ακόμα κόσμημα στον μακρύ κατάλογο των Λεσβιακών Ημερολογίων των Εκδόσεων Αιολίδα.

Λεσβιακό Ημερολόγιο 2016
Γράμματα – Τέχνες – Πολιτισμός
επιμέλεια: Παναγιώτης Σκορδάς
Αιολίδα
322 σελ.
ISBN 978-960-9653-38-1

Πηγή : diastixo.gr