Συλλογικό έργο: «Έκφραση τιμής στον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο» κριτική της Ελένης Χωρεάνθη

Αφιερωμένος ως Έκφραση τιμής στον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο, για την προσφορά του στο έθνος και τον πολιτισμό, κυκλοφορεί ο 41ος τόμος των Τετραδίων «Ευθύνης». Την επιμελημένη έκδοση κοσμεί χαρακτηριστική προμετωπίδα του Κώστα Τσιρόπουλου, έργο του Πάρι Πρεκα, φιλική προσφορά της Μερόπης Πρέκα, συζύγου του καλλιτέχνη.

«Σήμερα που η κρίση συνθλίβει με δραματικό τρόπο την πατρίδα μας, θεωρήσαμε χρέος μας ιερό να καταγράψουμε και να φωτίσουμε την πολύπλευρη προσφορά του Κώστα Τσιρόπουλου στα ελληνικά γράμματα […] Τα κείμενα του τόμου αυτού, που κατατίθενται ως ιερά κειμήλια φιλίας, είναι ταυτόχρονα και μαρτυρίες αλλά και αποτιμήσεις ενός έργου που με τον όγκο του και την επικαιρότητά του προκαλεί σέβας», επισημαίνει μεταξύ άλλων στον σύντομο και περιεκτικό πρόλογό του ο εκδότης Γιώργος Γκέλμπεσης.

Συμμετέχουν στο αφιέρωμα άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών. Καθένας καταθέτει τις δικές του απόψεις και τις εμπειρίες από τη σχέση που είχε με τον τιμώμενο συγγραφέα και την όποια επαφή με το πλούσιο, πολύπλευρο και πολυσήμαντο έργο του. Δίνεται έτσι σφαιρικά το εύρος της προσωπικότητάς του ως δημιουργού και πνευματικού ανθρώπου, της επιρροής που ασκούσε στον περίγυρό του και, κατά κάποιον τρόπο, οριοθετούνται οι άξονες και οι παράμετροι βάσει των οποίων αναπτύσσονται οι απόψεις και θεμελιώνεται το θαυμαστό έργο του στην πολλαπλότητα και την πολυπλοκότητά του. Όλων τα κείμενα είναι αξιόλογα και φωτίζουν πρισματικά την προσωπικότητα και το έργο του Κώστα Τσιρόπουλου ως δημιουργού, ανθρώπου των γραμμάτων, οραματιστή και λίγο-πολύ δασκάλου του έθνους, όσον αφορά τη Γλώσσα και τον Πολιτισμό.

Δίνεται έτσι σφαιρικά το εύρος της προσωπικότητάς του ως δημιουργού και πνευματικού ανθρώπου, της επιρροής που ασκούσε στον περίγυρό του και, κατά κάποιον τρόπο, οριοθετούνται οι άξονες και οι παράμετροι βάσει των οποίων αναπτύσσονται οι απόψεις και θεμελιώνεται το θαυμαστό έργο του στην πολλαπλότητα και την πολυπλοκότητά του.

Ενδεικτικά και όλως συμπτωματικά, αναφέρω ένα σταχυολόγημα απόψεων: Ο ποιητής Γιώργος Βέης επισημαίνει, όσον αφορά την πολυδύναμη προσφορά του τιμώμενου, ότι «ο Κώστας Τσιρόπουλος συνιστά μια από τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις συγγραφικής συνέπειας στα μεταπολεμικά χρόνια» («Η διάρκεια της “Ευθύνης”»).

Για τον ποιητή Γιώργο Γεωργούση, «Είναι ένας λυρικός της χαρμολύπης – η ανθρώπινη τραγική οδύνη και η θεοφόρος αγαλλίαση. Εν έργω και εν δυνάμει εβίωσε και τα δύο» («Ένας νεοελληνικός μηνύτωρ»).

«Σεμνός, συνετός, ευπρεπής πάντοτε με ειλικρινή, ζεστή αγάπη για όλους […] κατόρθωσε συνενώνοντας να διαπλάσσει τη ραχοκοκαλιά της “Ευθύνης”, περιοδικού και εκδόσεων […] κάτι σαν “σχολή” ή σωστότερα, έναν κοινό “τόπο” συνάντησης, αλληλοκατανόησης, αβίαστη συμπόρευση…», γράφει χαρακτηριστικά ο Χρήστος Γιανναράς («Ο Κώστας Τσιρόπουλος ως εκφραστής της “Ευθύνης”»).

Η Χρυσούλα Τσικριτσή-Κατσιανάκη βλέπει την εσωτερική διάσταση της υπαρξιακής αγωνίας και της σχέσης του Κώστα Τσιρόπουλου με τον υποκειμενικό χρόνο: «Είναι ποιητής ως επί το πλείστον της εσωτερικής ζωής, γι’ αυτό και ποιητής περισσότερο του υποκειμενικού χρόνου. Χρησιμοποιεί συγχρόνως παρόν και παρελθόν σε βάθος ανεξάντλητο. Συναιρεί το ρευστό παρόν με το συγκεκριμένο παρελθόν και τα αφομοιώνει στο κατόπιν γίγνεσθαι. Η συναίρεση αυτή του χρόνου, αντί να στενεύει τα όρια, δημιουργεί μια διεύρυνση διάρκειας […] ο χρόνος έχει πολλαπλότητα τραγική και μυστηριώδη που τείνει προς το τέλος […] έχει εύρος και πυκνότητα και το βάθος της αιωνιότητας του Θεού. Ο Κ.Τ. “με λέξεις εφωτοβόλησε/ τη μελαγχολία του χρόνου”» («Ο χρόνος στην ποίηση του Κ. Τσιρόπουλου»).

«Έχοντας ταξιδέψει επί σειράν ετών στην Ισπανία, έγραψε θαυμάσια ταξιδιωτική λογοτεχνία, εξαίσιες περιγραφές για την ισπανική γη, για την λαμπρή ιστορία αυτού του δημιουργικού λαού του μεσογειακού νότου […] Οι σελίδες του Τσιρόπουλου υπερέχουν σε γνώση της ιστορικής διαδρομής του ισπανικού έθνους, ανατέμνουν τον χαρακτήρα και τις συμπεριφορές αυτού του διαρκώς εν εξάψει λαού, και διεισδύουν με οξύτητα στην ψυχή του», επισημαίνει ανάμεσα σε πολλά ενδιαφέροντα ο ποιητής Κώστας Λάνταβος («Ο αναρχικός διανοούμενος»).

Κατά τον καθηγητή Παναγιώτη Δ. Μαστροδημήτρη: «Ανήκει στην κατηγορία των σύγχρονων και δημιουργικών δασκάλων της κοινωνίας μας, μέσα από τη βαθιά αγάπη και διακονία του ελληνικού λόγου και τη γόνιμη διερμηνεία και ευεργετική μετάδοση των αιώνιων αξιών που τον έχουν διαμορφώσει» («Σύντομη αναφορά στο έργο του Κώστα Τσιρόπουλου»).

Η εικαστικός Μερόπη Πρέκα φωτίζει μια διαφορετική γωνία της πολυγωνικής προσωπικότητας του τιμώμενου δημιουργού: «Τελικά και συχνά μοιάζει με τη ροή μονολόγου […] συχνά βρίσκω ότι τα κείμενά του διαπνέονται από έναν αιωρούμενο ερωτισμό […] υπάρχει κάτι σαν λυγμός στη σκέψη […] νιώθω μέσα μου έναν πόνο σαν πληγή ανοιχτή που δεν κλείνει» («Κώστας Τσιρόπουλος, ο ευπατρίδης διανοητής, ο ευλαβής ιεραπόστολος της Ελληνικής Γραμματείας και Γλώσσας»).

Αφήνει σπουδαία πνευματική παρακαταθήκη στις γενιές που έρχονται, ανεξάρτητα από το αν συμφωνεί κανείς πάντα με τις ακραίες, ως και «δογματικές», ενίοτε, απόψεις του.

«Υπήρξε ακέραια ελληνικός και την ίδια στιγμή πανανθρώπινος. Εξόριστος της γενιάς του, πάλεψε σε όλη του τη ζωή με τις λέξεις […] Μακρινός αλλά διόλου ακατάδεχτος, με πάθος για τη γραφή και τη γλώσσα αλλά και με διαβρωτική αίσθηση του μάταιου, ο Κ.Τ. πήρε αποστάσεις από όλους κι από όλα και δεν γύρεψε να εξαργυρώσει τίποτε. Στάθηκε και στέκεται ακόμη δωρητής για όσους ευλαβούνται το έργο και το νόμο του», κατά την εκτίμηση του συγγραφέα Κώστα Χατζηαντωνίου («Ο πεζογράφος Κώστας Τσιρόπουλος»).

Είναι γεγονός ότι ο Κώστας Τσιρόπουλος καλύπτει με τη συγγραφική του παρουσία: ποίηση, πεζογραφία, δοκίμιο, πολιτικές και κοινωνικές έντυπες παρεμβάσεις μέσω του περιοδικού Ευθύνη, πάνω από μισόν αιώνα έντονης, ουσιαστικής και αδιάλειπτης πνευματικής προσφοράς. Σταθερός στις απόψεις του, αμετακίνητος στα πιστεύω του, υπερασπίστηκε με σθένος και έντιμα ό,τι θεωρούσε ελληνικό αμιγώς, ορθό και δίκαιο εθνικώς και χριστιανικώς ορθόδοξο από τη δική του πάντα σκοπιά, σεβόμενος, ωστόσο, τις διαφορετικές απόψεις. Αφήνει σπουδαία πνευματική παρακαταθήκη στις γενιές που έρχονται, ανεξάρτητα από το αν συμφωνεί κανείς πάντα με τις ακραίες, ως και «δογματικές», ενίοτε, απόψεις του.

Θεωρώντας αντικειμενικά το πλούσιο και ποικίλο έργο του, έξω και πέρα από την καθημερινή του συνάφεια εντός ενός ευρέος και ποικίλου κύκλου συνεργατών και φίλων, με ή χωρίς εισαγωγικά, απαλλαγμένο από τις κάθε είδους επιβεβλημένες και μη κοινωνικές συμβάσεις και αναπόφευκτες αλλοτριώσεις, αποκαλύπτεται ένας άλλος διανοούμενος, ανένταχτος στοχαστής, θρησκευόμενος με λογικά ερωτηματικά, ένας δυνάμει επαναστάτης, ένας τρομακτικά μοναχικός άνθρωπος, ένας γνωστός άγνωστος ερημίτης, ένας εγκόσμιος ασκητής, ένας αναχωρητής εντός των τειχών των κοινωνικών δεσμεύσεων, που ξόδεψε την πολύτιμη ζωή και την ψυχή του, που αναλώθηκε μέσα στον ίδιο του τον περίγυρο προσπαθώντας παράλληλα «ανάμεσα σε νύχτες» ατελείωτες και δημιουργικές να εκλογικέψει την παντοδυναμία του Έρωτα και την αναγκαιότητα του Θανάτου στο πλαίσιο του ελληνοχριστιανικού ιδεώδους και βίου.

Έκφραση τιμής στον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο
Για την προσφορά του στο έθνος και τον πολιτισμό
Συλλογικό έργο
Τετράδια «Ευθύνης» 41
Αστρολάβος/Ευθύνη
192 σελ.
ISBN 9789602891650
Τιμή € 19,08

Πηγή : diastixo.gr