Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου: «Στο όριο» κριτική της Ελένης Λιντζαροπούλου

2017-03-23 16:05

«Γνωρίζουμε άραγε (όσοι δεν ασχολούμαστε και πολύ με τα της Εκκλησίας) ότι υπήρξαν γυναικείες αδελφότητες, στο πλαίσιο της οργάνωσης “Ζωή”, οι οποίες έδωσαν στα μέλη τους την δυνατότητα, εκείνη την εποχή, να διαθέσουν αυτοβούλως τον εαυτό τους και τον βίο τους, μακριά από τα κοινωνικά στερεότυπα του γάμου και της τεκνογονίας;

Φανταζόμαστε ως πιθανή μια άλλη (θεολογική) ανάγνωση της εισβολής-συναυλίας του γυναικείου πανκ-ροκ ακτιβιστικού συγκροτήματος Pussy Riot σε εκκλησία της Ρωσίας;

Υποθέτουμε ότι μία γυναίκα, και μάλιστα Θεολόγος, μπορεί μέσα από την πίστη να βλέπει τον κόσμο τόσο “στο όριο” όσο και χωρίς όρια και περιχαρακώσεις;

Και εν πάση περιπτώσει, στον χώρο της Εκκλησίας, έχει μια γυναίκα “δικαίωμα να ομιλεί”;»

Η Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου, θεολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα ζητήματα φύλου, γνώστρια της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης ως ειδικευμένη στην ψυχοθεραπεία ενηλίκων, επιτυγχάνει, σχεδόν από τις πρώτες γραμμές του βιβλίου, να κάνει συμμέτοχο το κοινό της, το οποίο είναι βέβαιο ότι μοιράζεται τους δικούς της, απόλυτα επίκαιρους και σύγχρονους, ενίοτε «καυτούς», προβληματισμούς.

Το Στο όριο είναι ένα πραγματικά «ευαίσθητο» και σύγχρονο βιβλίο. Ξεκινώντας από την εισαγωγή, ο αναγνώστης δέχεται έναν καταιγισμό ορισμών και προσδιορισμών για το «όριο», που του δημιουργούν μια «αγωνιώδη συγκίνηση» και φόρτιση, σχεδόν ίσως όση θα πρέπει να είχε η συγγραφέας γράφοντας. Το περιεχόμενό του έλκει ή και προβληματίζει απρόβλεπτα. Εξάλλου και η θεματολογία του είναι απρόβλεπτη:

Μπορεί κάποια να είναι χριστιανή και αριστερή; Μπορεί η αγαμία να αποτελέσει απελευθερωτική πρόταση για μια γυναίκα; Μπορεί μια μέρα να δούμε γυναίκες ιερείς στην Ορθοδοξία; Έχει μέλλον η φεμινιστική θεολογία; Μπορώ να κοιτάξω προς την Εκκλησία και να βρω ελπίδα; Να επαναστατήσω ή να συμμορφωθώ κάνοντας υπομονή; Περνάει, πράγματι, κρίση η οικογένεια;

Στα κείμενά του ο λόγος ποικίλλει, ανάλογα με το θέμα που διαπραγματεύεται, άλλοτε επιστημονικός, δοκιμιακός ή αφηγηματικός, κυρίως όμως κατανοητός, ζωντανός και ρέων.

Γλώσσα σύγχρονη, δοξολογική διάθεση, χιούμορ, θάρρος, χαμηλοί τόνοι αλλά και πάθος, ευθεία και, κυρίως, τίμια, ειλικρινής και ψύχραιμη ματιά, απέναντι σε δύσκολα προβλήματα.

Η δρ Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου, χωρίς να το ισχυρίζεται προσπαθώντας να κερδίσει εντυπώσεις, επιδιώκει σταθερά μια νέα ανάγνωση των θεολογικών μας πραγμάτων, ανατρέποντας σε πολλά σημεία τις «συνηθισμένες ανδροκρατικές» απόψεις σε ζητήματα που αφορούν στην κοινωνία, την πίστη, το φύλο, τις αντιλήψεις μας για την Εκκλησία και βεβαίως για τη θέση της γυναίκας σ’ Αυτήν.

Εξαιρετικά σπουδαία η σημαίνουσα μελέτη της για τις γυναικείες χριστιανικές αδελφότητες, στην οποία εισηγείται μια θεωρία «χριστιανικού φεμινισμού», ερευνώντας διεξοδικά μία περίοδο και ένα φαινόμενο άγνωστο στους περισσότερους – και ανάμεσά τους και σ’ εμένα. Δηλαδή την ίδρυση, στο πλαίσιο της κίνησης της «Ζωής», αδελφοτήτων κοινοβιακού χαρακτήρα, στις οποίες συμμετείχαν γυναίκες που, ενώ δεν ήταν μοναχές, παρέμεναν άγαμες, δίνοντας όρκο παρθενίας, πενίας και υπακοής. Η προσέγγιση της Σπυριδούλας Αθανασοπούλου-Κυπρίου, είναι πρώτα και κύρια επιστημονική, χωρίς το σύνηθες στερεότυπο «οι θεούσες δεν δικαιούνται να ομιλούν». Πρωτοπόρα είναι επίσης η αντιμετώπιση του ζητήματος της αγαμίας αυτών των γυναικών ως μα ελεύθερη επιλογή εξόδου από το μοντέλο σεξ-γάμος.

Ξάφνιασμα επίσης, και εν πολλοίς υπέρβαση των ορίων, αποτελεί ένα τρυφερό και, θα έλεγα, συγκινητικό κείμενο, ένα βαθύτατα θεολογικό σχόλιο της συγγραφέως απέναντι στην πράξη του γυναικείου συγκροτήματος Pussy Riot, το οποίο με την «εισβολή» του στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρα Χριστού της ρωσικής ορθόδοξης Εκκλησίας στη Μόσχα επιδίωξε να ασκήσει κριτική στις σχέσεις που έχει αναπτύξει η Εκκλησία με τον Πούτιν.

Η προσευχή του συγκροτήματος «Θεοτόκε Παρθένε Μαρία, γίνε φεμινίστρια» λαμβάνει ξεχωριστή σημασία στο κείμενο της συγγραφέως. Με βαθύτατη την αίσθηση της ευθύνης που γεννά στις ζωές μας ο Χριστός, η Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου κλείνει τα γραφόμενά της τονίζοντας την ανάγκη να υπερασπιστούμε εκείνο για το οποίο πέθανε ο Ιησούς ώστε «κανένας να μην ξεπλένει πλέον τις δικές του αμαρτίες με ξένο αίμα».

Ζώντας και γράφοντας «στο όριο», σε εποχές και στιγμές που οι λαοί μαρτυρούν είτε ως θύματα της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, είτε των συρράξεων και της προσφυγιάς, είτε της φτώχιας και της εκμετάλλευσης, η μόνη απάντηση σε αυτή την προσευχή αλλά και την παράκληση της συγγραφέως είναι: Αμήν...

 

Στο όριο
Έμφυλα κείμενα χριστιανικής παρουσίας, ιστορίας, κρίσης και ελπίδας
Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου
Αρμός
216 σελ.
ISBN 978-960-527-981-3
Τιμή: €14,00

 

 

 

πηγή : diastixo.gr