Σοφία Δημοπούλου: συνέντευξη στην Τίνα Πανώριου

2016-06-30 15:47

Στο νέο της μυθιστόρημα Η ζωή απέναντι η Σοφία Δημοπούλου παίζει με τη λέξη «ζωή» .Η ίδια η συγγραφέας λέει σχετικά: «Τα έπιγράμματα που ανοίγουν κάθε κεφάλαιο του βιβλίου είναι από τον Μικρό Ναυτίλο του Οδυσσέα Ελύτη. Κάθε φράση είναι και το κλειδί που ξεκλειδώνει παράθυρα από όπου εγώ, ελπίζω κι εσείς, μπορούμε να δούμε τον κόσμο όπως ως έφηβοι τον οραματιστήκαμε... Ελεύθερο, τρυφερό,και εύοσμο...». Η Ζωή απέναντι είναι το τέταρτο βιβλίο της συγγραφέως.

Οι πράξεις των ανθρώπων υπαγορεύονται από την εποχή τους, δεν μπορούν να αξιολογηθούν χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη την κοινωνικοπολιτική συγκυρία.

Γιατί επιλέξατε να τοποθετήσετε ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας σας σε μια από τις πιο δύσκολες και σκοτεινές περιόδους, σ’ αυτή της χούντας;

Η πλοκή του μυθιστορήματος αυτού βασίζεται σε πραγματικές καταστάσεις. Μερικοί από τους ήρωες ήταν υπαρκτά πρόσωπα και κάποια γεγονότα πραγματικά. Με ενδιέφερε να πω την ιστορία τους μέσα στο φυσικό της χρονικό πλαίσιο, που είναι η περίοδος της επταετίας. Ούτε τα γεγονότα ούτε τα πρόσωπα και οι πράξεις τους θα ήταν ίδια, αν το ιστορικό φόντο ήταν διαφορετικό. Οι πράξεις των ανθρώπων υπαγορεύονται από την εποχή τους, δεν μπορούν να αξιολογηθούν χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη την κοινωνικοπολιτική συγκυρία. Επιπλέον, θεωρώ πως εκείνη η περίοδος θεωρείται λίγο ταμπού για τη λογοτεχνία. Με ενδιέφερε να ασχοληθώ με μια περίοδο που την έχουμε προσπεράσει, λες και επιθυμούμε διακαώς να την ξεχάσουμε.

Τόσο σ’ αυτό όσο και στο προηγούμενο βιβλίο σας (Σε σωστή ώρα νυχτώνει), αναφέρετε ότι την τελική έκβαση της ιστορίας την αποφασίζει η ζωή, έτσι όπως μόνο αυτή ξέρει. Είναι οι επιλογές των ηρώων, το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζουν ή η μοίρα; Τι έχει μεγαλύτερη βαρύτητα;

Δεν πιστεύω τόσο στη μοίρα, στην Ειμαρμένη, ως την τυφλή δύναμη που πολλοί πιστεύουν πως καθορίζει τις τύχες των ανθρώπων και προδιαγράφει το πεπρωμένο τους. Πιστεύω στις επιλογές των ανθρώπων που πηγάζουν από το ήθος, το χαρακτήρα και τον κώδικα αξιών τους. Είμαι δηλαδή περισσότερο κοντά στη ρήση του Ηράκλειτου «...ήθος ανθρώπω δαίμων...», που σημαίνει πως η προσωπική μοίρα του ανθρώπου καθορίζεται από τον ίδιο του το χαρακτήρα, το ήθος του είναι ο Θεός του και καθορίζει τη μοίρα του. Αυτό δεν σημαίνει πως η ελεύθερη βούληση των ανθρώπων μπορεί να εκφραστεί στη ζωή απόλυτα. Υπάρχει πάντα ο νόμος του αιτίου και του αιτιατού, η δράση και η αντίδραση, η τήρηση του Συμπαντικού Νόμου πέρα από τη δική μας θέληση, ώστε ο κόσμος να διέπεται από αρμονία και τάξη. Αυτό εγώ, λοιπόν, λέω,·πως ο άνθρωπος είναι ελεύθερο ον μέσα σ’ ένα σύμπαν που τον περιορίζει με τους δικούς του νόμους.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των τριών γυναικείων χαρακτήρων σας, της Δάφνης, της Άννας και της Ζωής; Έχουν ομοιότητες ή είναι τελείως διαφορετικές μεταξύ τους;

Η Άννα είναι νέα, αγωνίστρια, φιλελεύθερη, τολμηρή, ανοιχτή στη ζωή. Παλεύει για τις ιδέες της, έχει ισχυρές αξίες και όραμα. Η Ζωή, στον αντίποδα, είναι κλειστή, σχεδόν απομονωμένη, συμβιβασμένη με ένα κατεστημένο που το υπηρετεί μέχρι το τέλος. Είναι μεγαλύτερη σε ηλικία και μητέρα, κι αυτό αυτομάτως της δίνει κάποια ελαφρυντικά. Η Δάφνη στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου είναι παιδί και ως παιδί έχει μικρή αντίληψη για τα γεγονότα. Έχει όμως θάρρος, τσαγανό, γίνεται κάποιες φορές απείθαρχη και αυτό το στοιχείο του χαρακτήρα της πολλές φορές μπλέκει τα πράγματα.

Υπάρχει κάποιος από τους ήρωες του βιβλίου τον οποίο να συμμερίζεστε λίγο περισσότερο από τους υπόλοιπους και, αν ναι, γιατί;

Η Δάφνη νομίζω, αφού έχει πολλά από τα δικά μου χαρακτηριστικά και είναι κοντά στη δική μου ηλικία και στη δική μου προσωπική αντίληψη για τα πράγματα. Κατανοώ λοιπόν τον τρόπο που σκέφτεται, τον τρόπο που αντιδρά σε ό,τι συμβαίνει γύρω της, μάλλον έτσι κι εγώ θα αντιδρούσα αν είχα να αντιμετωπίσω τις καταστάσεις της ζωής της.

Δεν πιστεύω τόσο στη μοίρα, στην Ειμαρμένη, ως την τυφλή δύναμη που πολλοί πιστεύουν πως καθορίζει τις τύχες των ανθρώπων και προδιαγράφει το πεπρωμένο τους. Πιστεύω στις επιλογές των ανθρώπων που πηγάζουν από το ήθος, το χαρακτήρα και τον κώδικα αξιών τους.

Τελικά, τι πρέπει να κάνουμε για να μη βλέπουμε τη ζωή από... απέναντι;

Να γίνουμε αυτό που πραγματικά είμαστε. Να ζούμε τη ζωή μας από μέσα, από το ποτάμι της ζωτικής μας ενέργειας. Γιατί ένα ποτάμι είναι η ζωή. Πρέπει να πάμε με τη ροή του, να αφεθούμε σ’ αυτή και να ευχαριστηθούμε τη διαδρομή. Το πού θα φτάσουμε και πότε μικρή σημασία έχει. Σημασία έχει να βιώνουμε το παρόν, δίχως να μένουμε στα τραύματα του παρελθόντος, δίχως να παραλύουμε από το φόβο του μέλλοντος. Γιατί κάθε στιγμή είναι μοναδική και μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε κάτι ακόμα...

Η ζωή απέναντι
Σοφία Δημοπούλου
Μεταίχμιο
432 σελ.
ISBN 978-618-03-0492-3
Τιμή: €17,70

 

Πηγή : diastixo.gr