Ποίηση-Κωνσταντίνος Ι. Κορίδης: «Βραχυγραφίες» κριτική του Άλκη Παπαντωνίου

2016-05-12 17:51

Ως «βραχυγραφία» χαρακτηρίζεται η γραφή λέξεων ή φράσεων σε μικρότερη μορφή, παραλείποντας τμήμα των λέξεων χάρη συντομίας και οικονομίας χώρου. Ανάγοντάς το στην ποίηση, οι «βραχυγραφίες» είναι η συγγραφή σύντομων ποιημάτων, με παράλειψη στίχων, εννοιών ή εικόνων ή με άλλον τρόπο, χάρη του προσωπικού ύφους του ποιητή ή και χάρη της φαντασίας του αναγνώστη. Ο Κ. Ι. Κορίδης, λοιπόν, στις Βραχυγραφίες «ενστερνίζεται το ρόλο του δημιουργού και ζωγραφίζει ένα προσωπικό του γκράφιτι στην πολύπλευρη και πολυδιάστατη ελληνική τέχνη του λόγου», όπως αναφέρεται και στο Δελτίο Τύπου της έκδοσης.

Ο δημιουργός γνωρίζει την ποίηση, νομίζω ότι κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό. Την έχει δει νέα, γριά, μπογιατισμένη, πολιτικοποιημένη, ωμή σε πάρα πολλές από τις μορφές που μπορείς να δεις μια ύπαρξη στην πορεία της ζωής της. Η ποίηση είναι η καθημερινή του ανησυχία, όπως αναφέρει και στο ποίημά του «Καθημερινότητα». Ο Κ. Ι. Κορίδης, λοιπόν, γνωρίζει την ποίηση και επιλέγει να την απογυμνώσει, κρατώντας τα δύο βασικά στοιχεία που ο ίδιος επιθυμεί να συνθέτουν την ποίησή του σε αυτήν την πρώτη του εμφάνιση. Τη λογική και το συναίσθημα. Τις ενδυματολογικές της επιλογές τις αφήνει στον αναγνώστη, τον οποίο προκαλεί να λάβει μέρος στην ποιητική διαδικασία χρησιμοποιώντας κάθε φορά τα ενδύματα που αυτός επιθυμεί, πάνω σε αυτό το καλοσμιλεμένο γυμνό σώμα της ποίησής του.

Υπάρχει, χωρίς να υπογραμμίζεται συνήθως, μια αξιοπρέπεια σε όλη τη συλλογή και μία ευγένεια, η οποία άριστα συμβαδίζει με την προσωπικότητα του ποιητή. Ακόμα κι όταν επιθυμεί να κατηγορήσει, να ειρωνευτεί, να ψέξει· το κάνει με ευγένεια και αξιοπρέπεια.

Ο Κ. Ι. Κορίδης επιλέγει να ξεκινήσει τον ποιητικό του βίο ως δημιουργός με δύο στίχους του Σαίξπηρ από το έργο του, Βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ΄, υπογραμμίζοντας ένα παιχνίδι ανάμεσα στη Λογική και την Ποίηση, που θα συναντήσουμε συχνά στις βραχυγραφίες του:

Ακόμη και το πιο μανιασμένο κτήνος έχει μία λύπηση,
εγώ δεν έχω καμία, άρα δεν είμαι κτήνος.

Ένα άλλο παρόμοιο παιχνίδι περιγράφει στο ποίημά του «Αποτέλεσμα»

Αναπτερώθηκε το πάθος.
Μάχεται τη λογική
– κέρδισε κατά κράτος.
Συνήθεια.

Αγώνας, λοιπόν, ανάμεσα στη λογική και το πάθος. Έρχεται πάντα διπλό. Ούτε να το παίξεις πια στο στοίχημα δεν αξίζει. Κι όταν γίνεται πάντα αυτό, γεννά στους συμμετέχοντες τη θλίψη της συνήθειας της νίκης, που γίνεται αδιαφορία. Δεν είναι αυτή καθαυτή η νίκη του πάθους επί της λογικής που στενοχωρεί. Μα η συνηθισμένη, διαρκής, παντοτινή νίκη του, που αποστερεί από τον αγώνα πλέον κάθε ενδιαφέρον. Σαν τη θλίψη της συνήθειας των οπαδών αθλητικών ομάδων, που το πάθος τους για νίκη νικήθηκε από το πάθος τους για τη, με κάθε μέσο, νίκη.

Μια από τις λέξεις που ξεχωρίζουν στη συλλογή είναι η λέξη αξιοπρέπεια. Στο ποίημα που αφιερώνει στο Δημήτρη Άναλι, η αξιοπρέπεια στέκεται πάνω από το ποίημα και μέσα σε αυτό, αν και το πρόσωπο απουσιάζει.

Βραχνές φωνές δεν ακούγονται πλέον.
Σιωπή τρυπάει του τοίχους.
Οι εκκρεμότητες τακτοποιημένες.
Η άδεια καρέκλα ζεστή•
βρίθει αξιοπρέπειας.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τις Βραχυγραφίες στο σύνολό τους. 

Σε παρακαλώ,

γράφει ο Κορίδης στο ποίημα του «Παρακάλι»,

πριν με φτύσεις,
πλύνε το στόμα σου.

Το δεύτερο μέρος τις συλλογής, αποτελείται από 15 βραχυγραφίες, οι οκτώ εξ αυτών δίστιχες, σαν μικρά ποιητικά γνωμικά, που συνομιλούν χαλαρά, ευγενικά και με αξιοπρέπεια με τον αναγνώστη.

«Όχι, δεν είμαι εδώ για να σε κουράσω, δεν είμαι εδώ για να εξυπνακίσω, ούτε να σου πουλήσω βαρύγδουπες εκφράσεις κι ευφάνταστες λέξεις. Θα σου πω λίγα, ενώ αισθάνομαι πολλά. Θα σου πω λίγα για να σκεφτείς, για να νιώσεις, για να συζητήσεις για όσα ή με όσα θες...» είναι σαν να μας λέει ο δημιουργός.

Ο καθρέφτης, ως παράγων προσδιοριστικός της προσωπικότητας του υποκειμένου, είτε αυτός είναι ο ίδιος ο δημιουργός είτε ένας ρόλος που εξυπηρετεί τις ποιητικές του ανάγκες, εμφανίζεται άμεσα ή έμμεσα στα ποιήματα «Είδωλο», «Ειλικρίνεια», «Κάλλος», όπου γράφει ο ποιητής:

Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου, ποια είναι η ομορφότερη σ’ ολόκληρη τη χώρα;
Βασίλισσα μου, ο καθρέφτης σου είναι...

Ο ιστορικός, πολιτικός και κοινωνικός ποιητικός λόγος του Κ. Ι. Κορίδη εμφανίζεται μες στο ποίημα «Οδός Σκουφά»:

Το παιδί της Κατοχής
άφησε την τελευταία του πνοή
στο βρόμικο δρόμο.
Δεν ήθελε να χορτάσει
μεταπολεμικά ψέματα.

Ως πολιτικός και λαογραφικός στη «Διαπραγμάτευση»:

«Res sacra miser/ Ιερό πράμα ο δυστυχής» αποκρίθηκε ο Έλληνας.
«Acta non verba/Πράξεις, όχι λόγια», του απάντησαν εκείνοι.

Ενώ ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές αναφορές έχει η τετράστιχη βραχυγραφία του «Συνθήματα»:

Το σπίτι με τους τοίχους
γεμάτους συνθήματα γκρεμίστηκε.
Στη θέση του κτίζεται
το νέο Χρηματιστήριο.

Στο ποίημα του «Ορθολογισμός» αντικειμενοποιεί το καβαφικό ταξίδι:

Ο λόγος ύπαρξης της εξίσωσης
είναι ο μόχθος για τη λύση της
και όχι η γνώση του τέλους της.

Σαν να λέει ότι το ταξιδεύειν είναι όχι μόνο ο λόγος του ταξιδιού για τον ταξιδιώτη, αλλά και ο λόγος ύπαρξης του ίδιου ταξιδιού.

Ο Κ. Ι. Κορίδης μάς αποχαιρετάει στην πρώτη του συλλογή με το ποίημα «Έλλειψη», όπου ψέγοντας την αγένεια υπογραμμίζει τη σημασία της ευγένειας στη ζωή και στις σχέσεις.

Πώς να χαρώ το πλούσιο λεξιλόγιό σου,
πώς να διδαχτώ απ’ αυτό
όταν λείπει το «ευχαριστώ»;

Κι εμείς, λοιπόν, ευχαριστούμε το δημιουργό για τις Βραχυγραφίες του.

Βραχυγραφίες
Κωνσταντίνος Ι. Κορίδης
Ιωλκός
44 σελ.
ISBN 978-960-426-779-8
Τιμή € 8,00

Πηγή : diastixo.gr