Ποίηση-Γιώργος Λίλλης: «Αρλεκίνος» κριτική του Χρίστου Παπαγεωργίου

Το ποίημα του Γιώργου Λίλλη Αρλεκίνος είναι μια σπουδή, ένας ύμνος στη χαμένη αγάπη. Ο ποιητής, όπως πάντα έτσι και εδώ, θρηνεί τον χαμένο του έρωτα, τον παρακαλεί να γυρίσει πίσω, τον εκθειάζει και τον διατραγωδεί, τέλος κάνει ό,τι είναι δυνατόν, ώστε οι αιώνες μοναξιάς που τον χαρακτηρίζουν και του βαραίνουν την πλάτη να λάβουν ένα αίσιο, επιθυμητό και αναμενόμενο φινάλε. Ο ποιητής αισθάνεται ανίκανος να κάνει οτιδήποτε κάνει ένας απλός θνητός, να φέρει εις πέρας ακόμη και τις βασικές του ανάγκες, να δρομολογήσει το τρένο της προσωπικής του δημιουργίας, να αποτελειώσει ό,τι αφορά τον ατομικό διχασμό του. Ο ποιητής γνωρίζει από αγάπη, δικαιοσύνη, αυταπάρνηση, αγώνες, τροφοδοτεί τη φύση του με πόνο και αδιέξοδο, επιθυμεί να εκφράσει όλους όσοι ζουν το ίδιο με εκείνον πάθος, θρηνεί για τα χρόνια που έχασε και λιώνει μπροστά σε εκείνα που θα ’ρθουν χωρίς το σύμβολο της αγάπης του, υποχωρεί από γλυκό, ερωτικό σπασμό. Ο ποιητής αχνοφέγγει, μην μπορώντας να συγκριθεί με τον ήλιο του πάθους του, γράφει ελπίζοντας κάποτε να διαβαστούν από εκείνη, πάνω στο πλαίσιο μιας αστείρευτα μεγάλης σύζευξης, πάντα σε όρια ερωτικής επιστροφής, που θα συνοδεύεται από ανεκτίμητη χαρά, πάντα σε ρυθμούς εξωπραγματικούς, που θα σβήσουν οποιαδήποτε δική του παράκληση και επιμονή.

Να σε αγγίζω και να πέφτει στα χέρια μου η αγνότητα.
Να σε μυρίζω και να ελευθερώνεται θυμωμένος ο λίβας.
Να σε γεύομαι και να σουρουπώνουν τα χείλη μου.
Να σε ακούω και να τρίζει το στήθος σαν κατάρτι.
Να σε βλέπω και να γεμίζουν οι δεξαμενές της
νοσταλγίας. (σελ.20)

Πολλοί του στίχοι κυριολεκτικώς έρχονται απ’ τις καλύτερες σελίδες ποιητικών κειμένων με θέμα τον έρωτα, έρχονται ως συμπλήρωμα όσων κενών –που δεν είναι ακαταμάχητα– η συγκεκριμένη ποιητική θεματική έχει απολέσει.

Ο Γιώργος Λίλλης με τον Αρλεκίνο εμφανίζεται ως ένας «παλαιικός» ποιητής, καθώς μετέρχεται όλων των ρομαντικών, λυρικών και ερωτικών εκφραστικών μέσων, προκειμένου να πείσει το ίνδαλμά του να επιστρέψει. Πολλοί του στίχοι κυριολεκτικώς έρχονται απ’ τις καλύτερες σελίδες ποιητικών κειμένων με θέμα τον έρωτα, έρχονται ως συμπλήρωμα όσων κενών –που δεν είναι ακαταμάχητα– η συγκεκριμένη ποιητική θεματική έχει απολέσει. Είναι τόση δε η θλίψη που τον κατέχει, είναι τόση η «γλύκα» που η μοναξιά τού προσφέρει, καθώς γεύεται τις ιδιότητές της, είναι τόση η πίκρα παράλληλα που βιώνει μόνος και αδιέξοδος, που το βιβλίο στο σύνολό του αποκτά, θα έλεγε κανείς, όχι μόνο θρηνητικό χαρακτήρα, αλλά έκκληση για μια μελλοντική συνάντηση, δύο οργανισμών, που σύμφωνα με τον δημιουργό, ο ένας είναι συνέχεια του άλλου. Ο κατά βάση ποιητής Γιώργος Λίλλης γνωρίζει άριστα τους όρους, τους κανόνες, του κώδικες, το ύφος, την ατμόσφαιρα, τη μέθοδο με την οποία δομείται η ερωτική ποίηση, γνωρίζει πως όσο μακριά και αν τραβήξει το σχοινί αυτό δεν θα σπάσει, γνωρίζει πως όταν κάποιος αγαπά χωρίς ανταπόκριση, το αποτέλεσμα είναι μεθυστικό, γνωρίζει πως απαιτείται τεράστια προσπάθεια, ούτως ώστε αυτό που νιώθει να το περάσει στο χαρτί, χωρίς να υποκύψει ή να καταρρεύσει στη μελό παράθεση.

Πικρό, στυφό, δεν έχει σημασία.
Αρκεί που κοκκινίζει τις δύσεις
βάφει τα χείλη, θερμαίνει τις ψυχρές μας χώρες
σπάει την λογική
σε χιλιάδες κομμάτια
να μην έχουν περιθώριο να συναρμολογηθούν. (σελ.22)

Το ποίημα Αρλεκίνος δομείται σε πέντε τρισέλιδα ή τετρασέλιδα μέρη. Το ένα τμήμα συνέχεια του άλλου, σαν μια ικεσία σε έναν άγνωστο παραλήπτη ή, καλύτερα, σε έναν παραλήπτη που γνωρίζει μόνο ο ποιητής, και ο οποίος ως γυναίκα έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που την κάνουν όμορφη και ενδιαφέρουσα. Το ότι μια γυναίκα μπορεί να προκαλεί τέτοιες επιπτώσεις στον ψυχισμό του ποιητή, μπορεί να τον αποσυντονίζει, να τον μελαγχολεί, να τον προσομοιάζει με ικέτη και εν κατακλείδι να του δημιουργεί αφόρητα τραύματα, μας κάνει να πιστεύουμε πως όχι απλώς είναι απαραίτητη η φυσική της παρουσία, αλλά επιπλέον και ό,τι τη χαρακτηρίζει, καθώς ως «ηρωίδα» άφαντη κατασκευάζεται από την πένα του ποιητή όπως πράγματι είναι.

Στον βωμό της λογικής δεν σε είδα ποτέ να θυσιάζεσαι.
Μόνο εγώ
ο αφελής, ο χτίστης γεφυριών, ενώνοντας
το τίποτα με το παν, εγώ
που έριχνα το αγκίστρι
και το μόνο που ψάρευα ήταν την υπόνοια ενός κεραυνού.
Ο γεωργός που σφάλιζε στις χούφτες τους σπόρους
κι όμως δεν είδε ποτέ
να καρπίζει η γη του. (σελ.14)

Ο εξαιρετικός ποιητής Γιώργος Λίλλης, που γράφει ερωτικά και κλασικά, με γνώμονες και υλικά αντίθετα στην αντιερωτική εποχή μας, μετρά μέχρι σήμερα άλλες πέντε ποιητικές συλλογές, ένα μυθιστόρημα, ένα παιδικό και μεταφράσεις. Έχοντας παρακολουθήσει ολόκληρο το έργο του –το μυθιστόρημα, για παράδειγμα, ανιχνεύει το δράμα του Εμφυλίου– μπορώ αβίαστα να πω ότι όχι απλώς είναι ένας προικισμένος δημιουργός, με τεντωμένες όπως λέγαμε παλιά κεραίες, αλλά πολύ περισσότερο αποτελεί μια συγγραφική μονάδα πολύ αξιόλογη, ερευνητική και πάνω απ’ όλα συστηματική. Κάθε του βιβλίο γίνεται αμέσως αντικείμενο συζήτησης, απόψεων και διαξιφισμών, πρωτίστως γιατί η καθολικότητα είναι έννοια ασυμβίβαστη με την πένα του, καθώς η ουδετερότητα είναι ανύπαρκτη στο έργο του, τέλος, καθώς η απολυτότητα δεν χαρακτηρίζει τα λεπτεπίλεπτα ποιητικά του μηνύματα.

Αρλεκίνος
Γιώργος Λίλλης
Περισπωμένη
40 σελ.
Τιμή € 8,50

Πηγή : diastixo.gr