Πέτρος Τατσόπουλος: «Γκαγκάριν – Ο κόσμος από χαμηλά»

2017-06-28 11:21

Την τελευταία φορά που πέρασα την πόρτα του Gagarin 205 στη Λεωφόρο Λιοσίων, το ημερολόγιο έλεγε 24 Φεβρουαρίου 2017. Πήγα για να δω τους Σκοτσέζους hardcore punks The Exploited στην πρώτη εμφάνισή τους στην Αθήνα. Άλλη μια τυπική νύχτα στο πιο διάσημο από τα υφιστάμενα live clubs της Αθήνας, άλλη μια συναυλία στον συγκεκριμένο χώρο για μένα, με μια σημαντική διαφορά όμως από κάθε προηγούμενη: πουθενά τριγύρω δεν ήταν ο Νίκος Τριανταφυλλίδης (1966-2016)…

Αφηγηματικό λούνα παρκ

Το πιο πρόσφατο βιβλίο του Πέτρου Τατσόπουλου είναι ένα ταξίδι στο οποίο οι αναγνώστες του καλούνται να συμμετάσχουν χωρίς να γνωρίζουν εκ των προτέρων σε ποιες επικράτειες της μνήμης θα ταξιδέψουν, σε ποιες περιόδους της νιότης τους θα σουλατσάρουν και με ποια παρέα ηρώων τους θα τα πιουν.

Με αφορμή ένα όνομα με διττή σημασία στο πανελλήνιο –το επίθετο ενός μικροκαμωμένου κοσμοναύτη από τη Σοβιετική Ένωση και το όνομα ενός συναυλιακού χώρου στην Αθήνα του 21ου αιώνα– ο συγγραφέας στήνει ένα αφηγηματικό λούνα παρκ από το οποίο περνούν, κάνοντας το «νούμερό» τους, σημαντικές μορφές της τελευταίας 60ετίας. Ταυτόχρονα, αναπαριστά σκηνές της πρόσφατης πολιτιστικής ιστορίας της Αθήνας που έχουν ιδιαίτερη, σχεδόν βαρύνουσα, σημασία στη διαμόρφωση αυτού που αποκαλούμε σύγχρονη Ελλάδα.

Η σκηνοθετική μαεστρία του Π. Τατσόπουλου στο στήσιμο των σκηνών αυτών, η αφηγηματική του δεινότητα αλλά και η δημοσιογραφική έρευνα που προϋποθέτει η αναπαράσταση των στιγμών/εποχών που παρουσιάζονται, κάνουν το Γκαγκάριν ένα από τα ωραιότερα βιβλία των τελευταίων χρόνων· απολαυστικό χρονικό αλλοτινών εποχών μέσα στις οποίες, ή σε κάποια από τις οποίες, όλοι οι αναγνώστες θα βρουν τον εαυτό τους, θα δουν το πρόσωπό τους ως έναν εκ των πρωταγωνιστών. Ή πλάι σε κάποιον πρωταγωνιστή…

Το ταξίδι του Σοβιετικού αστροναύτη Γιούρι Αλεξέγεβιτς Γκαγκάριν τον Φεβρουάριο του 1962 στην Αθήνα, λίγους μόλις μήνες μετά το θαυμαστό κατόρθωμά του να ταξιδέψει στο διάστημα και μέσα σε ένα βαρύ ψυχροπολεμικό κλίμα, είναι η αφετηρία του βιβλίου και η αφορμή για τον συγγραφέα να ανοίξει το μπαούλο του χρόνου.

Ο συγγραφέας στήνει ένα αφηγηματικό λούνα παρκ από το οποίο περνούν, κάνοντας το «νούμερό» τους, σημαντικές μορφές της τελευταίας 60ετίας. Ταυτόχρονα, αναπαριστά σκηνές της πρόσφατης πολιτιστικής ιστορίας της Αθήνας που έχουν ιδιαίτερη, σχεδόν βαρύνουσα, σημασία στη διαμόρφωση αυτού που αποκαλούμε σύγχρονη Ελλάδα.

Παρέλαση μικρών «θεών»

Μέσα από αυτό θα ξεπηδήσουν, εκτός από τον ίδιο τον άτυχο κοσμοναύτη (σκοτώθηκε το 1968 σε πτήση με μαχητικό αεροσκάφος σε ηλικία 34 ετών), ο μουσικοσυνθέτης Μάνος Χατζιδάκις, ο κονφερασιέ και φιλοχουντικός διασκεδαστής Γιώργος Οικονομίδης, ο κωμικός, συγγραφέας και σκηνοθέτης Βασίλης Τριανταφυλλίδης –Χάρρυ Κλυνν, που ανακαλύφθηκε από τον προηγούμενο– ο γιος του Νίκος Τριανταφυλλίδης· όλοι αυτοί σε πρώτο πλάνο καθώς αποτελούν το κύριο υλικό του συγγραφέα, οι μικροί «θεοί» με τους οποίους καταπιάνεται.

Δίπλα τους θα συναντήσουμε δεκάδες άλλους. Τον συγγραφέα Μένη Κουμανταρέα με την απίθανη ιστορία της σύλληψής του από τους μαχητές του ΕΑΜ την περίοδο των Δεκεμβριανών του 1944, τον λαϊκό Πόντιο τραγουδιστή Γιάννη Φλωρινιώτη και την απίστευτη ηχογράφησή του για το Τρίτο Πρόγραμμα το 1980 υπό την καθοδήγηση του Μάνου Χατζιδάκι, τον παλαιστή και ηθοποιό Αποστόλη Σουγκλάκο, τους ηθοποιούς πορνοταινιών Κώστα Γκουσγκούνη (ή Γκουζγκούνη…), Τίνα (κι όχι την Κατερίνα που είναι άλλο πρόσωπο) Σπάθη και την Ιλόνα Στάλερ, την υπέροχη Τσιτσιολίνα κ.ά.

Οι τελευταίοι αποτελούν μέρος μόνο των επίσημων καλεσμένων και τιμώμενων ασφαλώς στο πλαίσιο των Φεστιβάλ Καλτ Ελληνικού Κινηματογράφου, ενός πετυχημένου θεσμού που διοργάνωνε επί μια δεκαετία στο Gagarin 205 ο Νίκος Τριανταφυλλίδης.

Ο Πέτρος Τατσόπουλος είναι ο ταξιδευτής στην επικράτεια του αλλόκοτου: συγγραφέας ευπώλητων έργων, διανοούμενος με ευρύ ακροατήριο και βουλευτής του ελληνικού Κοινοβουλίου, δεν παύει να είναι ένα μικρό παιδί που προσπαθεί να «παίξει», που λατρεύει τη σκανταλιά, που τον έλκει το ιδιαίτερο και ενίοτε το ακραίο, χωρίς όμως ο ίδιος να αποτελέσει μέρος του λούνα παρκ που εξιστορεί στις σελίδες τού Γκαγκάριν.

Κυψελιώτης και φίλος του Νίκου Τριανταφυλλίδη, συνομιλητής και γνωστός των περισσότερων προσωπικοτήτων που παρελαύνουν στο βιβλίο, ο Τατσόπουλος  σκιαγραφεί μια περίοδο, μισού και πλέον αιώνα, κάνοντας στάσεις όχι στα επίσημα, τα καθιερωμένα ιστορικά γεγονότα αλλά σε όσα συμβαίνουν σε δεύτερο (ή και τρίτο…) πλάνο.

Το ψυχροπολεμικό κλίμα της δεκαετίας του 1960, για παράδειγμα, δίνεται πολύ καλύτερα μέσα από την ανάλυση της επίσκεψης του Γιούρι Γκαγκάριν στην Αθήνα, η επταετής περίοδος της Χούντας αποτυπώνεται γλαφυρά μέσα από τον βίο και την πολιτεία του κυνηγού ταλέντων Οικονομίδη, η μεταπολίτευση ξεπετιέται μέσα από την επιμονή του Χατζιδάκι να ηχογραφήσει ο Φλωρινιώτης στο δημόσιο ραδιόφωνο, η δεκαετία του 1980 σκιαγραφείται στη βάση της ιδεολογικοπολιτικής σύγκρουσης του «ορθόδοξου» κομμουνιστή πατέρα Χάρρυ Κλυνν με τον «ρεφορμιστή» γιο του, αλλά και αργότερα, η Ελλάδα της ευμάρειας αποτυπώνεται καλύτερα μέσα από τις πιο σύγχρονες αφηγήσεις του Τατσόπουλου για την πολιτιστική ζωή της Αθήνας, τις underground σκηνοθετικές απόπειρες του νεαρού Τριανταφυλλίδη κ.ο.κ.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τατσόπουλος περιγράφει χαρακτήρες του δημόσιου βίου και επιχειρεί να τους συνδέσει με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και τα ήθη της εποχής τους, στήνοντας υπέροχα λογοτεχνικά σκηνικά αληθινών γεγονότων. Το έχει ξανακάνει στους Νεοέλληνες (2007), αυτή τη φορά όμως είναι πιο ώριμος, πιο προσωπικός και πιο ουσιαστικός από κάθε άλλη.

 

Γκαγκάριν
Ο κόσμος από χαμηλά
Πέτρος Τατσόπουλος
Οξύ
384 σελ.
ISBN 978-960-436-444-2
Τιμή: €15,80

 

 

πηγή : diastixo.gr