Παιδικά-Αδελφοί Γκριμ: «Ιστορίες με ζωάκια» κριτική της Ελένης Σαραντίτη

Οι πρωτοπόροι της γερμανικής λαογραφίας και φιλολογίας αδελφοί Γιάκομπ και Βίλχελμ Γκριμ (Γιάκομπ 1785-1863, Βίλχελμ 1786-1859) γεννήθηκαν στο Χανσάου και πέθαναν στο Βερολίνο. Οι γονείς τους έφεραν στη ζωή εννέα παιδιά. Τα δυο αδέλφια έζησαν τα ίδια γεγονότα, σπούδασαν νομικά αλλά αργότερα προσελήφθησαν ως καθηγητές στο πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν, από όπου απελύθησαν για τις φιλελεύθερες ιδέες τους. Γενικώς διέφεραν στον χαρακτήρα: επιστήμων αυστηρός και μεθοδικός ο Γιάκομπ, ευαίσθητος και ονειροπόλος ο Βίλχελμ. Ούτως ή άλλως, και παρά τις διαφορές τους, η συνεργασία τους υπήρξε αποφασιστική, καθοριστική και πολύτιμη για τη μελέτη της γερμανικής γλώσσας και την αναγνώριση της σπουδαιότητας της λαϊκής ποίησης. Συνεργάστηκαν στη συγγραφή και την κυκλοφορία του περίφημου Γερμανικού Λεξικού.

Εξέδωσαν πλήθος αρχαίων κειμένων, αλλά με τα Παραμύθια τους άνοιξαν ορίζοντες για τη μελέτη της γερμανικής φιλολογίας, γλώσσας και παράδοσης. Και ενώ οι θρύλοι ενός έθνους είναι η απαρχή του έπους, τα παραμύθια δεν συνδέονται με εποχές ή τόπους, κινούνται δε στον χώρο του μύθου και της φαντασίας· πρόκειται αποκλειστικώς για έργα της ανθρώπινης συναναστροφής, ειρηνικής επαφής και διάνοιας.

Όλα διατηρούν ακόμη εντός τους τη σοφία, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, την περιπαικτική διάθεση, την απαίτηση για δικαιοσύνη, την αγαθότητα, την καπατσοσύνη· πρόκειται για όσα διδάσκεται ή συναντά στη ζωή ο άνθρωπος.

Τα δυο αδέλφια που δεν χώρισαν ποτέ, ούτε στη ζωή, ούτε στην ιστορία της λογοτεχνίας, συνέλεξαν τα παραμύθια τους στην Έσση, την περιοχή του Μάιν και του Δάντσιχ. Γραμμένα σε απλή, σύγχρονη –τότε– γλώσσα, τα Παραμύθια τους γρήγορα φτερούγισαν πάνω από σύνορα και πρόκειται για ένα πολύτιμο είδος δωρεάς, προπαντός στα παιδιά αλλά και στους μεγαλύτερους. Ιστορίες όπως αυτή της Χιονάτης, της Κοκκινοσκουφίτσας, της Σταχτοπούτας, της Ωραίας Κοιμωμένης, δεν έπαψαν να διαδίδονται, να διαβάζονται, να αγαπιούνται. Έγιναν κινηματογραφικές ταινίες, ανέβηκαν στο θέατρο, θαυμάσιες μουσικές συνθέσεις· μπαλέτο. Οι ίδιοι πίστευαν ότι τα παραμύθια έχουν κοινή ρίζα και μετακινούνται με τα ινδοευρωπαϊκά φύλα. Το 1812 οι αδελφοί Γκριμ εξέδωσαν έναν τόμο με 86 παραμύθια υπό τον τίτλο: Kinder – und Hausmärchen (Παραμύθια για τα παιδιά και την οικογένεια).

Εκτός όμως των υπέροχων, αισθηματικών και κοινωνικών γνωστών παραμυθιών τους, στη συλλογή τους υπάρχουν και άλλα παραμύθια ξεχωριστά· σύντομα, εύθυμα, σκωπτικά, αγαπημένα, ιστορίες που μιλούν για τις περιπέτειες της ζωής πλασμάτων του δάσους ή των σπιτιών και των κτημάτων. Αλεπούδες και λύκοι, γάτες, σκαντζόχοιροι, χήνες, άλογα, γουρουνάκια. Ακόμη και ψάρια. Εννέα παραμύθια εν συνόλω, πασίγνωστα, σχεδόν θρυλικά. Τραγουδήθηκαν κιόλας:

– Ο λύκος και η αλεπού
– Ο λαγός και ο σκαντζόχοιρος
– Η αλεπού και οι χήνες
– Οι μουσικοί της Βρέμης
– Η γλώσσα
– Η αλεπού και ο γάτος
– Ο λύκος και τα επτά κατσικάκια
– Η αλεπού και το άλογο
– Ο γάτος και ο ποντικός συγκάτοικοι.

Όλα διατηρούν ακόμη εντός τους τη σοφία, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, την περιπαικτική διάθεση, την απαίτηση για δικαιοσύνη, την αγαθότητα, την καπατσοσύνη· πρόκειται για όσα διδάσκεται ή συναντά στη ζωή ο άνθρωπος.

Εικονογραφημένα εκπληκτικά από τη γεννημένη το 1975 Μαρίσα Βεστίτα στον Τάραντα της Νότιας Ιταλίας, που ιδρύθηκε το 708 π.Χ. από Σπαρτιάτες αποίκους και αναδείχτηκε στην λαμπρότερη πόλη της Μεγάλης Ελλάδας. Η καλλιτέχνις σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Λέτσε, ενώ παράλληλα έκανε πρακτική άσκηση στα κόμικ, στη σκηνογραφία, στη σκηνοτεχνική. Ζει στο Μιλάνο και συνεργάζεται με διαφόρους εκδοτικούς οίκους. Στην Ελλάδα έχουμε τη χαρά να βλέπουμε πρώτη φορά έργα της.

Και, βέβαια, να αναφερθεί και το όνομα της πολύ καλής μεταφράστριας Θεοδώρας Δαρβίρη. Και η επιμέλεια, εν γένει, του βιβλίου.

Και για την ενημέρωσή μας: Το έτος 2005, η UNESCO περιέλαβε αντίγραφο χειρογράφου του Kinder – und Hausmärchen των αδελφών Γκριμ στα έγγραφα παγκόσμιας κληρονομιάς.

Ιστορίες με ζωάκια των αδελφών Γκριμ
Αδελφοί Γκριμ
μετάφραση: Θεοδώρα Δαρβίρη
εικονογράφηση: Μαρίσα Βεστίτα
Ψυχογιός
96 σελ.
ISBN 978-618-01-1186-6
Τιμή € 11,10

Πηγή : diastixo.gr