.png?ph=89752c26b8)
"Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" από το καλοκαιρινό Cine - Δράση
Το αμερικανικό αριστούργημα των τριών Όσκαρ (Gregory Peck) την Πέμπτη 12 Ιουλίου, 9:00μμ, στο Β΄Γυμνάσιο Βριλησσίων
Μια από τις πιο τρυφερές και συγκινητικές ταινίες που μας έχει χαρίσει ο αμερικανικός κινηματογράφος. Διαχρονική και επίκαιρη ακόμα και στην κυνική εποχή μας οι «Σκιές στην Σιωπή» είναι μια ταινία, διαποτισμένη με όλα τα φιλελεύθερα ιδανικά και προτάγματα για μια κοινωνία δικαίου, ισονομίας, ισοπολιτείας και σεβασμού των δικαιωμάτων κάθε ανθρώπινου όντος. Το φιλμ διαπνέεται από ανθρωπιστικό πάθος, κυρίως όμως προσφέρει στον θεατή καταφύγιο από την πραγματικότητα διαμορφώνοντας την πεποίθηση ότι το Κακό μπορεί να ηττηθεί και το Καλό να κερδίσει ακόμα και όταν όλα είναι βουτηγμένα στις απειλητικές σκιές και την ένοχες σιωπές.
Αμερικάνικος Νότος, δεκαετία του 1930, αμέσως μετά το Μεγάλο Κραχ. Σε μια φανταστική κωμόπολη της υπερσυντηρητικής Αλαμπάμα, ένα μικρό, πολύ ιδιαίτερο παιδί παρακολουθεί και διηγείται όσα συμβαίνουν στην τοπική κοινωνία η οποία είναι, όπως άλλωστε και ολόκληρη η χώρα, χωρισμένη σε δύο μέρη. Το ένα κυριαρχείται από το φυλετικό ή κοινωνικό ρατσιστικό μίσος και το άλλο θέλει να εδραιώσει και να βαθύνει τη δημοκρατία. Σε αυτές τις συνθήκες ένας Αφροαμερικανός εργάτης κατηγορείται, ότι βίασε μια λευκή κοπέλα. Παρά τις ελάχιστες ενδείξεις ότι διέπραξε το έγκλημα, οδηγείται σε δίκη και την υπεράσπισή του αναλαμβάνει αυτεπάγγελτα, ο ακριβοδίκαιος και φιλελεύθερος δικηγόρος Άτικους Φιντς, ο οποίος ζει στην πόλη και, μετά το θάνατο της γυναίκας του, μεγαλώνει μόνος του τα δύο μικρά παιδιά του. Τόσο η αφηγήτρια Σκάουτ, όσο και ο αδελφός βλέπουν το κάθε τι ως αφορμή για νέες περιπέτειες, περνούν την ώρα τους εξορμώντας στην πόλη και ανακαλύπτουν τον κόσμο με σκανταλιές. Τη φαντασία τους εξάπτει ιδιαίτερα το μυστικό που κρύβεται στο διπλανό σπίτι όπου ζει σχεδόν φυλακισμένος ο παράξενος και μυστηριώδης Μπου Ράντλεϊ (ο Ρόμπερτ Ντιβάλ στον πρώτο και πολύ ιδιαίτερο ρόλο της κινηματογραφικής καριέρας του).
Η αθωότητα τους δεν θα κρατήσει για πάντα. Οι ανισότητες, οι διακρίσεις, το μίσος και ο φόβος που υπαινίσσονται από την αρχή της ταινίας, θα εμφανιστούν απροκάλυπτα στη συνέχεια. Η αντίδραση της τοπικής κοινότητας που εδράζεται στην πεποίθηση ότι ένας έγχρωμος δεν μπορεί να είναι αθώος, θα γίνει εχθρικότητα και θα πάρει βίαιες διαστάσεις όταν αρχίζει η δίκη. Μια ομάδα κατοίκων με τον πατέρα του «θύματος» επικεφαλής τρομοκρατούν τον Άτικους και τα παιδιά. Εκείνος δεν κάμπτεται αλλά αυτά, εξιλαστήρια θύματα μιας διαμάχης που δεν θα έπρεπε να τα απασχολεί, θα βρεθούν στο κέντρο της επίθεσης και θα ωριμάσουν πρόωρα.
Ταγμένος στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την δικαιοσύνη, την ηθική και την κοινή λογική, ο Άτικους είναι αποφασισμένος να υπερβεί το ρατσιστικό σύστημα αξιών και να αποδείξει σε όλους, ιδιαίτερα στα παιδιά που έχει την ευθύνη της διαπαιδαγώγησης τους, ότι αντίθετα με την κρατούσα άποψη, όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο και έχουν ίσα δικαιώματα. Η σκηνή της δίκης, που θεωρείται ανεπανάληπτη στην ιστορία του σινεμά, θυμίζει πεδίο μάχης. Η αίθουσα του δικαστηρίου είναι η μικρογραφία της αμερικανικής κοινωνίας: οι Λευκοί παρακολουθούν τη δίκη χωριστά από τους Μαύρους που στοιβάζονται στους εξώστες, το σώμα των ενόρκων αποτελείται αποκλειστικά από Λευκούς που έχουν βγάλει την ετυμηγορία τους πριν ακούσουν μάρτυρες και απολογίες. Ο Άτικους στην αριστουργηματική εννιάλεπτη κορύφωση της ταινίας, με έναν από τους πιο συγκλονιστικούς μονολόγους στην ιστορία του κινηματογράφου, θα προσπαθήσει να εξηγήσει ότι το τεκμήριο της αθωότητας είναι αυτονόητο και το δικαίωμα όλων σε δίκαιη δίκη αναφαίρετο. Τι και αν χάσει; Είναι ακριβώς αυτή η συντριβή που αναδεικνύει το παράλογο των επιχειρημάτων των αντιπάλων του και βγάζει νικήτριες τις δικές του πεποιθήσεις. Γιατί νικητής θα είναι πάντα ο άνθρωπος που συνεπής στις αρχές του συνεχίζει να παλεύει, ακόμη και μετά τις ήττες του.
Η ταινία βασίζεται στο μυθικό βιβλίο «To kill a mockingbird», της Haprer Lee, που κυκλοφόρησε το 1960, κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ, πούλησε περισσότερα από 40 εκατομμύρια αντίτυπα και έμεινε στην Ιστορία ως ανεκτίμητος θησαυρός της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας. Στη χώρα μας κυκλοφορεί με τον τίτλο «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» (εκδόσεις Bell, 2011). Το βιβλίο διαθέτει περίτεχνη αφηγηματική δομή και είναι ένα από τα περιεκτικότερα γραπτά πάνω στον αμερικανικό και κατ’ επέκταση το δυτικό συλλογικό ψυχισμό και τις πληγές του. Η μεταφορά του στον κινηματογράφο, από τον σκηνοθέτη Robert Mulligan, που έγινε το 1962, εποχή έντονων κοινωνικών ζυμώσεων και κορύφωσης του αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα των μειονοτήτων, είναι αποτελεσματική και τόσο κοντά στη λογοτεχνική γραφή που ο θεατής παρακινείται να διαβάσει το βιβλίο.
Ο σκηνοθέτης φωτίζει επιδέξια κάθε ουσιώδη λεπτομέρεια του δράματος, πετυχαίνοντας συναρπαστικό αποτέλεσμα. Ο Gregory Peck δίνει τον καλύτερο ρόλο της καριέρας του. Αυστηρός, λιτός και τρυφερός ταυτόχρονα, μετατρέπει τον Άτικους Φιντς σε μια από τις πλέον αλησμόνητες φυσιογνωμίες που εμφανίστηκαν ποτέ στη μεγάλη οθόνη, αρχετυπικό ήρωα που με πάθος, αν και χωρίς επιτυχία, προσπαθεί να εμφυσήσει κάποια στοιχεία λογικής στην μισαλλόδοξη πόλη του. Ο Brock Peters παίζει, επίσης, εξαιρετικά το ρόλο του Αφροαμερικανού κατηγορούμενου, ενώ την παράσταση κλέβει η μικρή Mary Badham ως Σκάουτ. Μεγάλο ατού του φιλμ η ασπρόμαυρη φωτογραφία που αποδίδει αριστουργηματικά και ρεαλιστικά τις αντιθέσεις, τις σκιές, τα βλέμματα.
Η ταινία έγινε μεγάλη επιτυχία και συγκέντρωσε δεκάδες τιμητικές διακρίσεις σε όλο τον κόσμο. Προτάθηκε για οχτώ Όσκαρ και κέρδισε τρία: Διασκευασμένο Σενάριο, Καλλιτεχνική Διεύθυνση και Πρώτο Ανδρικό Ρόλο για τον υπέροχο Gregory Peck. Στη συνέχεια ακολούθησε μια παράλληλη και εξίσου θεαματική με το βιβλίο πορεία κατακτώντας περίοπτη θέση στα Αριστουργήματα του Παγκόσμιου Κινηματογράφου.
ΗΠΑ, 1962. Διάρκεια: 129’. Σκηνοθεσία Robert Mulligan. Σενάριο: Horton Foot, Harper Lee (μυθιστόρημα). Πρωταγωνιστούν: Gregory Peck, Mary Badham, Brock Peters, Phillip Alford, John Megna, Frank Overton, Robert Duval.
Οι καλοκαιρινές κινηματογραφικές προβολές του Cine-Δράση πραγματοποιούνται κάθε Πέμπτη στο δροσερό προαύλιο χώρο του φιλόξενου 2ου Γυμνασίου Βριλησσίων, Ταϋγέτου και Ξάνθης, Βριλήσσια, στις 9.00 το βράδυ.