Oscar Pantoja: «Γκάμπο» κριτική του Σιδέρη Ντιούδη

2016-12-06 13:20

Τα graphic novel τείνουν να γίνουν η νέα τάση της εποχής στα εκδοτικά δρώμενα της χώρας μας, με τις ολοένα αυξανόμενες εκδόσεις, με το ιδιαίτερα καλαίσθητο και εντυπωσιακό Γκάμπο να επιβεβαιώνει τον πιο πάνω ισχυρισμό. Πρόκειται για ένα κόμικ που αφορά την εμβληματική μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, όπως μαρτυρά ο υπότιτλος «Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αναμνήσεις μιας μαγικής ζωής». Οι συντελεστές του Γκάμπο, που θυμίζει κόμικ άλλης εποχής, είναι συμπατριώτες του Μάρκες και ιδιαίτερα ταλαντούχοι, σύμφωνα με το βιογραφικό τους. Ο Oscar Pantoja ανέλαβε το σενάριο του κόμικ και οι Miguel Bustos, Felipe Camargo και Tatiana Cordoba συνεργάστηκαν στο σχέδιο και στο χρώμα και το αποτέλεσμα είναι πραγματικά μοναδικό. Η μετάφραση του Γκάμπο στην ελληνική γλώσσα έγινε από την Κλαίτη Σωτηριάδου, η οποία τόσο μοναδικά έχει μεταφράσει το σύνολο του έργου του Κολομβιανού συγγραφέα και για την αρτιότητα της έκδοσης την ευθύνη έχουν οι εκδόσεις Ίκαρος.

Οι αναμνήσεις και η παιδική ηλικία του Μάρκες, που επηρέασαν το λογοτεχνικό του έργο, έχουν προσεγγιστεί από τολμηρή σκοπιά και ταυτόχρονα με σεβασμό, καλωσορίζοντας τον αναγνώστη με το δρόμο του σχεδίου στον κόσμο ενός από τους σημαντικότερους λογοτέχνες παγκοσμίως.

Το Γκάμπο θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα μυθιστόρημα με εικόνες που εστιάζει στη ζωή του Μάρκες από την παιδική του ηλικία έως τη μεγαλύτερη στιγμή στη λογοτεχνική του καριέρα, την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1982. Κύριο ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής του graphic novel παίζει το σπουδαιότερο βιβλίο του Μάρκες, το Εκατό Χρόνια Μοναξιά, ενώ μικρές και μεγάλες ιστορίες της χώρας του εμπλέκονται στο ξετύλιγμα της αφήγησης. Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη, τα οποία διακρίνονται από τέσσερα διαφορετικά χρώματα: πορτοκαλί, τυρκουάζ, ροζ και πράσινο. Ένα εύρημα που ως αναγνώστης το βρήκα ιδιαιτέρα πετυχημένο, διότι διακρίνει τις περιόδους στις οποίες αναφέρεται, και από την άλλη ξεκουράζει το μάτι δίχως να χαλαρώνει η συνοχή του συνολικού εγχειρήματος. Ο σεναριογράφος επιλέγει συχνά πυκνά να παρασύρει τον αναγνώστη σε στιγμιότυπα της ζωής του Μάρκες, σπάζοντας τη χρονολογική σειρά, χωρίς όμως να επιβαρύνει τη μαγεία του σκίτσου. Έτσι, στο ξεκίνημα ακόμη του κόμικ βλέπουμε τον Μάρκες με την οικογένειά του να ταξιδεύει για διακοπές στο Ακαπούλκο του Μεξικού και στα αμέσως επόμενα καρέ βιώνουμε τη γέννηση του μικρού Μάρκες. Στο πρώτο μέρος η παιδική ηλικία του συγγραφέα είναι κυρίαρχη, με τις αναμνήσεις από τον παππού και τη γιαγιά που τον μεγάλωσαν και καθόρισαν τη μετέπειτα γραφή του να καταλαμβάνουν τον μεγαλύτερο χώρο. Αναφορές γίνονται επίσης στον εμφύλιο πόλεμο στην Κολομβία μεταξύ φιλελεύθερων και συντηρητικών και στην εξέγερση των εργαζομένων ενάντια στο μονοπώλιο μπανάνας της εταιρείας United Fruit. Στο δεύτερο μέρος βλέπουμε τον νεαρό Μάρκες φοιτητή στο κολέγιο και στο πανεπιστήμιο, να γνωρίζει τη μελλοντική γυναίκα του, να έρχεται σε επαφή με τα έργα του Κάφκα και του Φόκνερ, να συμμετέχει σε λογοτεχνικές συντροφιές και να επιστρέφει με τη μητέρα του για να πουλήσει το πατρικό σπίτι στην Αρακατάκα, εκεί όπου θα μπουν τα πρώτα ψήγματα για τα Εκατό Χρόνια Μοναξιά. Το τρίτο μέρος αφιερώνεται στο γάμο του Μάρκες με τη γυναίκα της ζωής του και συνοδοιπόρο Μερσέδες, τον ερχομό των παιδιών του, την επανάσταση της Κούβας και το ταξίδι του εκεί, την έκδοση του μεγάλου του βιβλίου Εκατό Χρόνια Μοναξιά και την παγκόσμια αναγνώρισή του, που θα έρθει με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1982 και στο οποίο είναι αφιερωμένο το τέταρτο και τελευταίο μέρος του κόμικ.

Στον επίλογο του βιβλίου αναφέρεται χαρακτηριστικά για το όλο εγχείρημα: «Αυτό το βιβλίο είναι μια ακόμα απόπειρα να διηγηθεί την εκπληκτική πορεία του. Βασίστηκε στα έργα που έχουν γραφτεί γι’ αυτόν, αλλά σκοπός του ήταν, όπως στον κινηματογράφο, να βάλει την κάμερα σε άλλη οπτική γωνία –μια που ίσως δεν είχε χρησιμοποιηθεί– για να ερμηνεύσει για άλλη μια φορά τις ποικίλες αναμνήσεις του Γκάμπο». Και πράγματι, η επιδίωξη της ομάδας του graphic novel πέτυχε απόλυτα, αφού οι αναμνήσεις και η παιδική ηλικία του Μάρκες, που επηρέασαν το λογοτεχνικό του έργο, έχουν προσεγγιστεί από τολμηρή σκοπιά και ταυτόχρονα με σεβασμό, καλωσορίζοντας τον αναγνώστη με το δρόμο του σχεδίου στον κόσμο ενός από τους σημαντικότερους λογοτέχνες παγκοσμίως.

Ένα graphic novel που είχε την ευτυχία να παρουσιαστεί με τον καλύτερο τρόπο στο ελληνικό κοινό από τις εκδόσεις Ίκαρος, που αξίζουν τα εύσημα.

Γκάμπο
Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αναμνήσεις μιας μαγικής ζωής
Oscar Pantoja
Εικονογράφηση: Felipe Camargo Rojas, Tatiana Córdoba
Μετάφραση: Κλαίτη Σωτηριάδου
Ίκαρος
180 σελ.
ISBN 978-960-572-079-7
Τιμή: €14,50

 

 

Πηγή : diastixo.gr