.png?ph=89752c26b8)
Ο Πάνος Τσερόλας σε α’ πρόσωπο
Περιπέτειες σε εξωτικά μέρη, αναμέτρηση με τους κινδύνους της φύσης και της άγριας ζωής, ανατροπές, καταδιώξεις και αγωνία: Ομολογώ πως διψούσα για τέτοιες ιστορίες μεγαλώνοντας, οπότε υποθέτω πως ο «υποθετικός αναγνώστης» μου, καθώς γράφω τις περιπέτειες του Διονύση Δελή, είναι ο… εαυτός μου, σε εκείνη την ηλικία.
Στη δεύτερή του εξόρμηση, μετά το βιβλίο Στα ίχνη του ντουκουζούρι, ο περιπετειώδης ζωολόγος Διονύσης Δελής αναζητά τα ίχνη μιας –φερόμενης ως– δολοφόνου όρκας, του Λόκι, στην καρδιά του Ειρηνικού Ωκεανού. Η ιστορία ξεκινάει με τη δομή ενός αστυνομικού μυθιστορήματος (έχουμε δηλαδή το έγκλημα, τον πιθανό ένοχο, τα ίχνη, την έρευνα κ.ο.κ.), για να γίνει σταδιακά μια ιστορία επιβίωσης στις ατόλες της Πολυνησίας.
Η αλήθεια είναι πως αυτή η σειρά των βιβλίων μού προσφέρει, πέρα από την ευκαιρία για ταξίδια, πολύ μεγάλους βαθμούς ελευθερίας σε μια σειρά από τομείς, όπως στις φόρμες, στα είδη, στη γλώσσα, ακόμα και στα πιθανά θέματα που μπορούν να αναπτυχθούν σε ένα βιβλίο για παιδιά. Είναι ασφαλώς μια πιο «απαιτητική» σειρά βιβλίων, συγκριτικά τουλάχιστον με τα βιβλία για την προϊστορία (Ο προϊστορικός ζωγράφος και Τζου, ο δεινόσαυρος ανζού, Εκδ. Κέδρος), δεδομένου ότι απευθύνεται σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας (12+), ενώ διατηρεί χαρακτήρα «παραμυθιού». Αν πρέπει όμως να βρω έναν και μόνο «κατασκευαστικό» στόχο, αυτός δεν είναι άλλος από την προσπάθεια για μια το δυνατόν απολαυστική αναγνωστική εμπειρία, που είναι εντέλει και το μεγάλο ζητούμενο για την παιδική/εφηβική λογοτεχνία.
Όμως το μήνυμα δεν αρκεί ή, για να το πω διαφορετικά, το μήνυμα οφείλει να είναι αυτό που αναβλύζει, που εκπορεύεται, και όχι αυτό που καθοδηγεί μια προσαρμοσμένη στα μέτρα του μυθοπλασία.
Άλλωστε, είτε με μια βιασύνη να προσεγγισθούν σημαντικά ζητήματα κουλτούρας ή της επικαιρότητας (βλ. οικονομική κρίση, προσφυγικό, ρατσισμός, διαφορετικότητα κ.ά.) είτε με αφετηρία το επιμύθιο και όχι τον ίδιο τον μύθο, σε πολλά βιβλία ελλοχεύει ο κίνδυνος του διδακτισμού. Προσοχή: Δεν είναι καθόλου κακό (αντιθέτως, είναι αναπόφευκτο) να θέλει ένας/μια δημιουργός να αναπτύξει ένα θέμα σαν τα παραπάνω. Άλλωστε, η συλλογική κουλτούρα (συν)διαμορφώνεται και μέσα από τη λογοτεχνία για παιδιά και εφήβους, και θα έλεγα ότι είναι ευτυχές που η σύγχρονη εκδοτική παραγωγή εμφανίζει δεκάδες τίτλους που αναδεικνύουν π.χ. αντιρατσιστικά μηνύματα ή καταλήγουν στην αποδοχή του εκάστοτε «διαφορετικού». Όμως το μήνυμα δεν αρκεί ή, για να το πω διαφορετικά, το μήνυμα οφείλει να είναι αυτό που αναβλύζει, που εκπορεύεται, και όχι αυτό που καθοδηγεί μια προσαρμοσμένη στα μέτρα του μυθοπλασία. Άλλωστε, η παιδικότητα είναι και ένας τρόπος πρόσληψης που διαφέρει λίγο από τις πιο «ενήλικες» κατηγοριοποιήσεις: Ένα βιβλίο μπορεί να είναι ταυτοχρόνως ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό, γεμάτο νοήματα όσο και γεμάτο εικόνες, διευρύνοντας παράλληλα τη φαντασία, τη γλώσσα αλλά και τη σκέψη.
Αυτός ο στόχος και αυτή η ισορροπία δεν είναι φυσικά εύκολο να κατακτηθούν, γι’ αυτό και είναι συγκεκριμένα τα βιβλία που έχουν κερδίσει τη μάχη με τον χρόνο και συνεχίζουν να συνεπαίρνουν νέες γενιές αναγνωστών. Το θεμέλιό τους δεν ήταν η όποια «επικαιρότητά» τους ή το επιμύθιο, που μπορεί μάλιστα και να μεταβάλλεται στον χρόνο, αντανακλώντας την πραγματικότητα και τα ερωτήματα κάθε γενιάς. Οι ήρωες και η διαδρομή τους, οι ιστορίες, παραμένουν πάντα η «καρδιά» της παιδικής/εφηβικής λογοτεχνίας και το κλειδί της αναγνωστικής απόλαυσης.
Κάπως έτσι, στον Λόκι, υπάρχουν αρκετοί προβληματισμοί και για τον ρόλο και τη στάση των σύγχρονων περιβαλλοντικών/οικολογικών οργανώσεων και θεσμών, για τη διαπλοκή τους με επιχειρηματικά συμφέροντα, για την παρατεταμένη και αλόγιστη εκμετάλλευση της φυσικής μας κληρονομιάς και πολλά ακόμα. Στον πυρήνα του, όμως, δεν είναι παρά ένα εξωτικό νουάρ, στο οποίο ο ήρωάς μας τα βάζει με λευκούς καρχαρίες, δύσπιστους ιθαγενείς, διαπλεκόμενους πολιτικούς και, φυσικά, τον παρεξηγημένο μα πανέξυπνο Λόκι, με τον οποίο αναπτύσσει και μια ξεχωριστή σχέση. Για το αν τελικά κερδίζει το στοίχημα, θα αποφανθούν φυσικά οι αναγνώστες του!
Λόκι: Η απόπειρα δολοφονίας μιας δολοφόνου φάλαινας
Πάνος Τσερόλας
εικονογράφηση: Αποστόλης Ιωάννου
Κέδρος
256 σελ.
ISBN 978-960-04-4863-4, [Κυκλοφορεί - Εκκρεμής εγγραφή]
Τιμή €12,00
Στα ίχνη του ντουκουζούρι
Πάνος Τσερόλας
εικονογράφηση: Αποστόλης Ιωάννου
Κέδρος
176 σελ.
ISBN 978-960-04-4761-3
Τιμή €8,80
πηγή : diastixo.gr