Ο Γιώργος Αλισάνογλου σε α΄ πρόσωπο

2017-02-10 15:46

Από πολύ νεαρή ηλικία ανακάλυψα τη δική μου «αλήθεια» του κόσμου. Μου αποκαλύφθηκε αρχικά μέσω της μουσικής κι αργότερα μέσω της ανάγνωσης. Ήταν δυο καθαρές, σαγηνευτικές πρακτικές εγκολπωμένες και εναρμονισμένες η μια με την άλλη που μιλούσαν τη δική τους γλώσσα. Κυρίως, είχαν τη δική τους αυτόνομη λειτουργία ερμηνεύοντας τον κόσμο, και ήταν πράγματι ένας παρακείμενος κόσμος, που μιλούσε για τον άνθρωπο και που ήταν πράγματι όλος ο άνθρωπος και ήταν ο ίδιος ο κόσμος. Ανακάλυψα τη λογοτεχνία, τους μεγάλους κλασικούς αλλά και τους σύγχρονους κλασικούς και, καθώς ο χρόνος περνούσε, η σκέψη τους με καλούσε και με σαγήνευε όλο και πιο πολύ, βοηθώντας με να προσδώσω μια εμπράγματη μορφή στη συνειδητοποίηση της τραγικής φύσης του ανθρώπου – καθώς και στον έρωτα, στη ζωή και στο αίτημά μου για αισθητικές και νοητικές αναζητήσεις. Παράλληλα, ανακάλυπτα την ποίηση της μουσικής – της ροκ, της τζαζ, της μπλουζ. Πολύ νωρίς αντιλήφθηκα ότι η γλώσσα της ποίησης, της λογοτεχνίας, της μουσικής, της τέχνης, γενικότερα, είναι η έκφραση του σώματος. Ο πολιτισμός της κάθε εποχής είναι μια έκφραση του παρόντος σώματος. Αυτό το τόσο οικείο και την ίδια στιγμή το τόσο ανοίκειο σώμα. Ο εσωτερικός κόσμος – το πνεύμα, οι ιδέες, οι φόβοι, τα όνειρα, τα συναισθήματα, οι ορμές και το περίβλημα, η σάρκα, που είναι ο χρόνος του καθενός. Αυτή η ενσαρκωμένη ποίηση είναι το πρόσωπο του κάθε πολιτισμού.

Ο συγγραφέας, ο δημιουργός, είναι ένας εν προώδω και εν εξελίξει αναγνώστης – είναι ένας ιερέας της εποχής του που φέρει και καταγράφει το ανυπόφορο της ανθρώπινης συνθήκης. Οφείλει να αποτελεί μια απροκάλυπτη δημόσια ομολογία, απογυμνώνοντας και εκθέτοντας την τραγικότητα του ανθρώπου, δοκιμάζοντας τη διαδρομή της γλώσσας προς ένα λουλούδι που θα μπορεί να πει Εγώ.

Ο χώρος της τέχνης, της λογοτεχνίας, είναι ένας χώρος ευαίσθητος. Πλήττεται, επηρεάζεται, θίγεται άμεσα από τις κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις μιας εποχής, αλλά ταυτόχρονα τις εμπεριέχει, τις ερμηνεύει και τις αποτυπώνει με τον δικό του τρόπο, άλλοτε με προσμίξεις από διάφορους πολιτισμούς, από άλλες μορφές τέχνης, κι άλλοτε με βαθιά καταβύθιση στα έγκατα των λεπτών νοητικών και συναισθηματικών πτυχώσεων του ίδιου του δημιουργού. Αυτή είναι και η βασική ιδέα, ο άξονας που με οδηγεί στη διαδικασία της «συν-γραφής» σήμερα. Ο κόσμος είναι ο έτερος γραφέας.

Ακόμα δεν μπορώ να εξηγήσω τον λόγο που με έκανε να γράψω τους πρώτους στίχους μου, τα πρώτα ποιητικά μου σχεδιάσματα. Υποθέτω πως χρειαζόμασταν στιχάκια στα τραγούδια που σκαρώναμε με μια γκαραζο-ροκ μπάντα που είχαμε στη Βρετανία όπου σπούδαζα. Τουλάχιστον αυτό ήταν το ερέθισμα. Ακούγοντας τις μουσικές που φτιάχναμε, θυμάμαι πως οι λέξεις μού έβγαιναν πολλές φορές αβίαστα – μου της έδινε ο ίδιος ο ρυθμός της μουσικής.

Αργότερα, στις αρχές του 2000, τύπωσα το πρώτο μου βιβλίο, με τα στιχάκια που πίστευα πως είχαν αποκτήσει μια ποιητική φόρμα και μια ερωτικο-πολιτική θεματική. Σπούδαζα κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες, με ενδιέφερε (και σήμερα μ’ ενδιαφέρει πολύ περισσότερο) ένα ποιητικό πρόταγμα που να ερμηνεύει και να αναπαριστά μια γεω-κοινωνική, γεω-πολιτική, ακόμα και γεω-ερωτική κατάσταση του κόσμου που ζούμε σήμερα. Ο χώρος της τέχνης, της λογοτεχνίας, είναι ένας χώρος ευαίσθητος. Πλήττεται, επηρεάζεται, θίγεται άμεσα από τις κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις μιας εποχής, αλλά ταυτόχρονα τις εμπεριέχει, τις ερμηνεύει και τις αποτυπώνει με τον δικό του τρόπο, άλλοτε με προσμίξεις από διάφορους πολιτισμούς, από άλλες μορφές τέχνης, κι άλλοτε με βαθιά καταβύθιση στα έγκατα των λεπτών νοητικών και συναισθηματικών πτυχώσεων του ίδιου του δημιουργού. Αυτή είναι και η βασική ιδέα, ο άξονας που με οδηγεί στη διαδικασία της «συν-γραφής» σήμερα. Ο κόσμος είναι ο έτερος γραφέας.

Έκτοτε, ακολούθησαν έξι ακόμη βιβλία ποίησης, συμμετοχή σε συλλογικά έργα, μεταφράσεις, εισηγήσεις για την ποίηση, συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό κλπ.

Από τον Νοέμβριο του 2005 διατηρώ το βιβλιοπωλείο και τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν στη Θεσσαλονίκη. Οι εκδόσεις Σαιξπηρικόν εξειδικεύονται κυρίως στην ποίηση, αλλά και στη νουβέλα, στο θέατρο και στο δοκίμιο. Καθημερινά έρχομαι σε επαφή με κείμενα που μου στέλνουν να διαβάσω και, μέσα σ’ αυτά, πολύ συχνά συναντώ εκπληκτικά δείγματα ποιητικής-λογοτεχνικής γραφής από νέους ποιητές και συγγραφείς, Έλληνες και ξένους. Θεωρώ πως τα τελευταία χρόνια, ειδικά στην Ελλάδα, υπάρχει μια άνθιση από μια γενιά νέων και νεότερων ποιητών που ανεβάζουν σε σημαντικό βαθμό τα ποιοτικά κριτήρια όσον αφορά στο αισθητικό και θεματικό επίπεδο και στον τρόπο που χρησιμοποιούν-πειραματίζονται με τη γλώσσα.

Το δικό μου πιο πρόσφατο βιβλίο είναι ο Παιχνιδότοπος (εκδόσεις Κίχλη, 2016). Στο κέντρο του Παιχνιδότοπου –μιας ποιητικής σύνθεσης που αποτελείται από τέσσερις ενότητες και 58 ποιήματα– βρίσκεται η κυοφορία. Μια γυναίκα μετανάστρια, ενώ κυοφορεί τον γιο της –που είναι και ο αφηγητής του βιβλίου– περιδιαβαίνει τα ερείπια της Ευρώπης και του κόσμου καταγράφοντας εσωτερικούς κι εξωτερικούς πολέμους, την αποτυχία των ουτοπιών και των επαναστάσεων, συνομιλώντας συγχρόνως με τη Μνήμη, δηλαδή την ιστορία και την τέχνη. Ο αφηγητής γεννιέται στα Όρια Άνοιξης, στο μεσοδιάστημα ζωής και θανάτου. Προσπαθεί να μιλήσει, να καταγράψει όσα μπορεί. Κυρίως, όσα δεν μπορεί.

Ο Παιχνιδότοπος είναι «τόποι» όπου συναντιούνται-διασταυρώνονται σώματα, μνήμη και ιστορία. Τα παιχνίδια είναι παιχνίδια επικίνδυνα που διαμορφώνουν μια λυρική «ανατομία τρόμου», σε ένα κοντινό αύριο που βλέπαμε χθες. Εδώ, τη θέση του παραδοσιακού ποιητικού υποκειμένου έχει καταλάβει η ίδια η «γλώσσα» – η αφήγηση. Ο ποιητής αποπειράται να μείνει θεατής, ή τουλάχιστον αναλαμβάνει τον ρόλο του υποβολέα σ’ ένα σύμπαν από ετερόκλητα ποιητικά υλικά που αποτυπώνουν τον αιμάτινο κύκλο της ιστορίας. Ένας θραυσματικός ποιητικός λόγος που μιλά για το βαθύ τραύμα του πολέμου, του έρωτα και της γραφής.

 

*Ο Παιχνιδότοπος μεταφράστηκε και κυκλοφορεί στα Δανικά από τις εκδόσεις Det Poetiske Bureau σε μετάφραση Σωτήρη Σουλιώτη, ενώ την άνοιξη του 2017 αναμένεται να κυκλοφορήσει στα Γαλλικά από τις εκδόσεις Le lien – σε μετάφραση της Κλειούς – Voisin Mavroidakos.

Παιχνιδότοπος
Τραύμα για 9 μήνες και 3 εποχές
Γιώργος Αλισάνογλου
Κίχλη
104 σελ.
ISBN 978-618-5004-41-5
Τιμή: €10,00

 

 

 

πηγή : diastixo.gr