Ντάριλ Κάνινγκχαμ: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Ο Ντάριλ Κάνινγκχαμ γεννήθηκε το 1960, σπούδασε στο Leeds College of Art και ζει στο Γιορκσάιρ της Αγγλίας, όπου εργάζεται ως σκιτσογράφος. Η εργασιακή του εμπειρία στον τομέα της ψυχιατρικής ήταν η αφορμή για τη συγγραφή του πρώτου του βιβλίου, Psychiatric Tales (Ψυχιατρικές ιστορίες, 2010). Το δεύτερο βιβλίο του, Science Tales (Επιστημονικές ιστορίες, 2012), συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα των British Comics Awards 2012. Το τελευταίο βιβλίο του, Σούπερκραχ, γνώρισε πολλές διακρίσεις, βρέθηκε στα ευπώλητα των New York Times, στις βραχείες λίστες των AOI World Illustration Awards και British Book Design and Production Awards, και μας έδωσε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε μαζί του.

Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε το βιβλίο Σούπερκραχ – Tο μεγάλο κόλπο με τη διεθνή οικονομία;

Δεν είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με την οικονομική επιστήμη και την ειδική ορολογία της, όπως είναι για παράδειγμα οι όροι «δικαιώματα προαίρεσης», «συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης», «ομόλογα», «ασφαλιστήρια κινδύνου χρεοκοπίας», «εγγυημένες υποχρεώσεις χρέους». Τα ΜΜΕ δεν έχουν καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια να εξηγήσουν όλα αυτά τα «μαγικά» σε όσους επλήγησαν από τις συνέπειες της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008. Γράφοντας αυτό το βιβλίο, λοιπόν, ένα από τα κίνητρά μου ήταν να εξηγήσω κάποια από αυτά τα πράγματα και συνάμα να δείξω πώς προέκυψε η τραπεζική κρίση και ποιος ήταν υπεύθυνος.

Με τη γλώσσα των κόμικ, λοιπόν, μας παραδίδετε κάποια μαθήματα οικονομίας. Γιατί νομίζετε ότι ο κόσμος είναι τρομοκρατημένος;

Νομίζω ότι ο κόσμος τρομάζει, επειδή θεωρεί αυτά τα πράγματα πιο περίπλοκα απ’ όσο είναι στην πραγματικότητα. Οι βασικές ιδέες είναι αρκετά ξεκάθαρες, αν τις εξηγήσει κάποιος σωστά.

Ως κοινωνίες και ως άτομα, ταυτόχρονα, χρειαζόμαστε μια ισορροπία ανάμεσα στην ιδιοτέλεια και την ανιδιοτέλεια, για να χαρούμε τη ζωή στον μέγιστο βαθμό.

Το βιβλίο σας χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Το πρώτο αναφέρεται στην Άιν Ραντ, το δεύτερο στην οικονομική κατάρρευση και το τρίτο στην εποχή του εγωισμού. Ποια είναι όμως η σχέση μεταξύ τους;

Ήθελα να πιάσω το νήμα της οικονομικής κρίσης από τις απαρχές της στη φιλοσοφία και τις οικονομικές θεωρίες των δεκαετιών του ’40 και του ’50 έως την εφαρμογή τους κατά την περίοδο της προεδρίας του Ρίγκαν από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα. Η σταδιακή απελευθέρωση και η έλλειψη επίβλεψης στον χρηματοοικονομικό τομέα επέφεραν τη χρηματοοικονομική κατάρρευση του 2008 στις ΗΠΑ, μια καταστροφή που απλώθηκε σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Τα πρώτα δύο κεφάλαια καλύπτουν ολόκληρη την ιστορία, ενώ το τρίτο συνοψίζει το πού βρισκόμαστε τώρα.

Ποια ήταν η Άιν Ραντ; Τι εκφράζουν οι ιδέες της στη σημερινή εποχή;

Η Άιν Ραντ, γκουρού του εγωισμού και μέντορας του Άλαν Γκρίνσπαν, ο οποίος προήδρευσε της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ για 30 έτη, ήταν μια συγγραφέας και φιλόσοφος που υποστήριξε τον εγωισμό και την αγάπη του χρήματος ως τη μόνη αληθινή αρετή την οποία οι άνθρωποι θα έπρεπε να επιδιώκουν. Έβλεπε τον αλτρουισμό ως προσωπική αδυναμία και κάτι στο οποίο οι άνθρωποι επιδίδονταν μόνο και μόνο για να κερδίσουν την εύνοια των άλλων ή να τους εξαπατήσουν.

Η εποχή του εγωισμού, στην οποία αναφέρεστε στο τρίτο κεφάλαιο, είναι η χειρότερη;

Πιστεύω πως ναι. Ως κοινωνίες και ως άτομα, ταυτόχρονα, χρειαζόμαστε μια ισορροπία ανάμεσα στην ιδιοτέλεια και την ανιδιοτέλεια, για να χαρούμε τη ζωή στον μέγιστο βαθμό.

Είναι αλήθεια ότι το βιβλίο σας διαχωρίζει τους μύθους από τις αλήθειες. Πρέπει, λοιπόν, ο συγγραφέας να είναι άμεσος, για να διαβάζεται από τους αναγνώστες;

Η σαφήνεια είναι πολύ σημαντική για μένα, όταν εξηγώ ένα περίπλοκο θέμα. Προσπαθώ να διατηρήσω την απλότητα τόσο στις λέξεις όσο και στα σκίτσα μου. Αυτή η προσέγγιση βοηθά ώστε το θέμα να γίνει πιο κατανοητό από την πλευρά του αναγνώστη.

Ο νεοσυντηρητισμός σφετερίστηκε την οικονομία και άνοιξε την κυριαρχία των αγορών με τους φτωχούς να πληρώνουν τα λάθη των πλουσίων. Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της κοινωνικής αδικίας;

Μια κατάσταση από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς, ούτε η τάξη των δισεκατομμυριούχων, διότι είναι κι αυτοί ένα τμήμα της εξαιρετικά υποβαθμισμένης κοινωνίας που δημιουργεί η ανισότητα.

Κάτι ανάλογο δεν έγινε και με την ελληνική οικονομία; Ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο; Ποια είναι η γνώμη σας;

Η ελληνική κρίση προκλήθηκε όταν η Goldman Sachs, κατόπιν αιτήματος της τότε κυβέρνησης, βοήθησε την ελληνική οικονομία να εμφανίσει μια καλύτερη εικόνα από αυτό που ήταν, ώστε να μπορέσει να κερδίσει την είσοδό της στην ΟΝΕ. Αυτή η απάτη οδήγησε σε όλα τα προβλήματα που ακολούθησαν. Μια ανεξέλεγκτη χρηματοοικονομική αγορά πάντοτε θα ενθαρρύνει ορισμένους να διαπράττουν απάτες.

Η Άιν Ραντ και ο μαθητής της, Άλαν Γκρίνσπαν, μίλησαν για τον φιλελευθερισμό. Γιατί αγνόησαν όμως τον ίδιο τον άνθρωπο;

Δεν νομίζω ότι αγνόησαν πραγματικά τον άνθρωπο. Έθεσαν το άτομο και τις ανάγκες του πάνω από τις ανάγκες της κοινωνίας στο σύνολό της. Λησμόνησαν, ή απλώς αγνόησαν, το γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα και χρειαζόμαστε την καλή θέληση των άλλων, όχι απλώς για να επιβιώσουμε, αλλά για να ευδοκιμήσουμε. Η μοναξιά και η απομόνωση σκοτώνουν. Η αγάπη και η φιλία είναι κάτι για το οποίο όλοι μας ζούμε.

Γιατί σήμερα βιβλία σαν τα δικά σας, που αναφέρονται στην οικονομία, έχουν τόσο ενδιαφέρον;

Οι άνθρωποι διψούν να κατανοήσουν τα πρόσφατα γεγονότα και να καταφέρουν να αντιληφθούν καλύτερα την ίδια τους τη ζωή.

Τι θα πρέπει να διαβάζει ο μέσος αναγνώστης, για να μην πέφτει θύμα της εκμετάλλευσης και της καθοδήγησης των ΜΜΕ;

Εγώ διαβάζω πολλά ειδησεογραφικά ιστολόγια, πέρα από τα κύρια μέσα ενημέρωσης. Θα έλεγα ότι είτε ανήκει κανείς πολιτικά στην Αριστερά είτε στη Δεξιά, θα πρέπει να διαβάζει και ορισμένες αντίθετες απόψεις. Είμαι αριστερός, αλλά παρακολουθώ πολλούς δεξιούς δημοσιογράφους και πηγές ενημέρωσης, διότι αυτό με εμποδίζει να πέσω σε μια φούσκα όπου θα βλέπω μόνο την αντανάκλαση απόψεων με τις οποίες συμφωνώ.

Ποια βιβλία ή επιστήμονες θα προτείνατε να διαβάσουμε, ώστε να μάθουμε περισσότερα πράγματα για την οικονομία;

Το βιβλίο του Τσαρλς Φέργκιουσον Inside Job, οποιοδήποτε του Τζόζεφ Στίγκλιτς ή του Νόαμ Τσόμσκι και, για μια ευρύτερη κοινωνιολογική προσέγγιση, The Better Angels of Our Nature (Οι καλύτεροι άγγελοι της φύσης μας) του Στίβεν Πίνκερ.

[Ευχαριστίες για τη μετάφραση στον κ. Περικλή Τάγκα, καθηγητή Αγγλικής Γλώσσας και Μετάφρασης του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου.]

Σούπερκραχ
Το μεγάλο κόλπο με τη διεθνή οικονομία
Darryl Cunningham
μετάφραση: Αβραάμ Κάουα
εικονογράφηση: Darryl Cunningham
Κριτική
240 σελ.
ISBN 978-960-586-071-4
Τιμή € 18,00

Πηγή : diastixo.gr