.png?ph=89752c26b8)
Νίκος Παναγιωτόπουλος: «Ολομόναχος»
Δεν είχε λόγο, από τη στιγμή που αποφασίζει να μιλήσει για τον πατέρα του, ο αναγνωρισμένος πεζογράφος Νίκος Παναγιωτόπουλος να μην παραθέσει την αληθινή του ιστορία, τον μικρόκοσμό του, την καθημερινότητά του, τις σχέσεις μαζί του, ό,τι τέλος πάντων τον αφορούσε, τόσο ως προσωπικό ον, όσο επίσης και ως κοινωνική οντότητα, την οποία μπορούσε ως μάσκα να φοράει. Πράγματι, και χωρίς ο πατρικός μύθος να συγκλονίζει, χωρίς να υπάρχουν δραματικά γεγονότα που να τον καθορίζουν, χωρίς να παρατηρούνται εξωφρενικές ή ακραίες συμπεριφορές, ο γιος του, ο πεζογράφος, έχει τη δυνατότητα, επειδή διαθέτει το χάρισμα της αφήγησης, να προσδώσει στον ίδιο ιδιότητες που χωρίς υπερβολή δικαιολογούν την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης νουβέλας, σε σημείο μάλιστα που να προβάλλει όχι απλώς ενδιαφέρουσα, αλλά και προκαλούσα την ταύτιση (πόσοι από εμάς τους άντρες είχαμε ποτέ αρμονικές σχέσεις με τον πατέρα μας;). Άρα, και για να συνοψίσουμε, πατέρας και γιος βρίσκονται στα μαχαίρια, έχουν τις χειρότερες εμπειρίες που δυο τόσο στενά συγγενικά πρόσωπα θα μπορούσαν να έχουν (ο γιος αποφασίζει να μη σπουδάσει, θέλει να γίνει συγγραφέας, πράγμα που ο γονιός σχεδόν εκτός εαυτού απορρίπτει), ο γιος διώκεται από το σπίτι, έτσι φτάνουμε στην κάθαρση, δηλαδή όταν ο πατέρας παθαίνει το έμφραγμα και όταν κάποια χρόνια μετά αργοπεθαίνει σε κάποιο νοσοκομείο της Αθήνας, που οι δυο άντρες έρχονται κάπως κοντά, αλλάζουν κάποιες σκέψεις, αγγίζονται, ο γιος καταλαβαίνει τον πατέρα και ο πατέρας τον γιο, με δυο λόγια έπρεπε να πέσει η αυλαία ώστε μια σχέση προβληματική να μπορέσει να λύσει τον κόμπο της αντίδρασης.
Επειδή η παράθεση μιας ιστορίας, ακόμη και αν διανθίζεται με γεγονότα ή επεισόδια που άπτονται ψυχολογικών επιπέδων και συμπεριφορών, δεν είναι σίγουρο πως θα τραβήξει την προσοχή και θα εξαχθούν θετικά συμπεράσματα, ο πεζογράφος Νίκος Παναγιωτόπουλος παραθέτει αποσπασματικά τη σχέση του με τον δικό του γιο (τον οποίο, έπειτα από έναν άτυχο γάμο και το διαζύγιό του, βλέπει κάποιες μέρες την εβδομάδα, για κάποιες ώρες), καθώς ως πατέρας πλέον προσπαθεί να ερμηνεύσει γιατί ο δικός του αντιδρούσε έτσι, ώστε ο ίδιος να παίρνει τις πιο απίθανες αποφάσεις. Τώρα ως πατέρας είναι σίγουρος πως το παιδί του, είτε στα εφηβικά είτε στα νεανικά του χρόνια, θα τον μισήσει, όπως εκείνος έκανε με τον δικό του. Η πολύ ευφυής αυτή προσπάθεια προς το τέλος του βιβλίου, έτσι ως έξοδος, σε ένα δράμα που παίχτηκε πολλά χρόνια πριν, δίνει μια πικρή γεύση, η οποία χαρακτηρίζεται απ’ την αέναη συνέχεια των γενεών, που κλιμακώνεται με το μίσος που ο ένας τρέφει για τον άλλον, πράγμα από το οποίο κανείς δεν μπορεί να γλιτώσει και παράλληλα να μη δεχθεί. Όταν βέβαια ο γονιός πεθαίνει (ή λίγο πριν), ό,τι έχει ειπωθεί ανάμεσά τους περνά στην ιστορία, ξεχνιέται ως διά μαγείας, βλέπει κανείς μόνο τα θετικά τους, μόνο την αγάπη που δεν θα μπορούσε παρά να υπήρξε μεγάλη, όπως αρμόζει σε έναν υπεύθυνο άνθρωπο που φέρνει στον κόσμο μια καινούργια ύπαρξη, τη μεγαλώνει, τη νουθετεί, την προστατεύει, την ενθαρρύνει, την τροφοδοτεί με ό,τι πιο ηθικό από άποψη αρχών κατέχει, ανάλογα βέβαια με τη μόρφωση και την καλλιέργειά του. Μπαίνοντας λοιπόν ο συγγραφέας, ως πατέρας πλέον, στον ρόλο του δικού του πατέρα, μπορεί αβίαστα να υποθέσει το τι θα του συμβεί στο μέλλον, το πόσο άδικα θα του φερθεί ο δικός του γιος και ελπίζει ίσως πως η απόρριψη του άλλου και το μίσος που μοιραία θα του δείξει, έως τα χρόνια λίγο πριν κλείσει τα μάτια του, όπως έκανε ο ίδιος, βρίσκονται σε αντιστοιχία, ενώ οι δυο τους μπορούν να λειτουργούν σαν φίλοι παρά τη διαφορά ηλικίας.
Διαβάζουμε πάντα με προσοχή ό,τι δημιουργεί, καθώς ως βιωματικός συγγραφέας μάς συγκινεί περισσότερο από άλλους, μας ευαισθητοποιεί με τις αλλαγές στο ύφος του και μας παραπλανά λογοτεχνικά με τις ουσιαστικά στοχοποιημένες εμπνεύσεις που διαθέτει, κάθε που ξεκινά ένα καινούργιο έργο.
Δεν θα προσπαθήσουμε να διηγηθούμε τη ζωή του πατέρα (όπως το κάνει πολύ καλά ο συγγραφέας – άλλωστε, το βιβλίο θα έχανε εντελώς τη μαγεία του για όσους δεν το έχουν ακόμη διαβάσει), πάντως τελείως χονδρικά έζησε όπως σχεδόν το σύνολο των συνομηλίκων του εκείνης της περιόδου, με κάποια ίσως διαφορετικά χαρακτηριστικά από τους υπόλοιπους (όπως για παράδειγμα η φυλακή ή γιατί έκανε τη στρατιωτική του θητεία τόσο αργά, γιατί δεν ξενιτεύτηκε στην Αμερική όπως όλα τα αδέλφια του ή γιατί ο έρωτάς του ευδοκίμησε δεκαπέντε χρόνια αργότερα). Στην προσπάθειά μας λοιπόν να μη χαλάσουμε μια εξαιρετική κατασκευή, ένα βιβλίο αληθινό κόσμημα, μια παρακαταθήκη για τις σχέσεις ανάμεσα σε πατεράδες και γιους, μια μοναδική ψυχολογικού περιεχομένου διατριβή και όλα αυτά με σχεδόν γραμμική εξιστόρηση, περιοριζόμαστε στο γεγονός ότι ο Παναγιωτόπουλος (όπως και πολλοί συνάδελφοί του – η αλήθεια να λέγεται) δημοσιοποιεί μια προσωπική οικογενειακή του απολογία με τρόπο άκρως συγκινητικό, παράλληλα όμως ρεαλιστικό και καθόλου φοβικό για όσα σχόλια μπορεί να σηκώσει αυτή του η επιλογή.
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος έχει γράψει πολλά ογκώδη βιβλία με σκοτεινό και ερεβώδες χρώμα, έχει γράψει όμως (και το λέω για να καταλήξω) και σειρά σεναρίων για αρκετές ελληνικές ταινίες, άρα τα δυο ή τρία τελευταία του έργα ασφαλώς και κουμπώνουν με τη μινιμαλιστική τακτική που επιδιώκει να θεραπεύσει από εδώ και στο μέλλον. Διαβάζουμε πάντα με προσοχή ό,τι δημιουργεί, καθώς ως βιωματικός συγγραφέας μάς συγκινεί περισσότερο από άλλους, μας ευαισθητοποιεί με τις αλλαγές στο ύφος του και μας παραπλανά λογοτεχνικά με τις ουσιαστικά στοχοποιημένες εμπνεύσεις που διαθέτει, κάθε που ξεκινά ένα καινούργιο έργο.
Ολομόναχος
Αυτοβιογραφική προφητεία
Νίκος Παναγιωτόπουλος
Μεταίχμιο
101 σελ.
ISBN 978-618-03-1630-8
Τιμή €11,00
πηγή : diastixo.gr