Νίκος Δαββέτας: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

2017-02-10 15:50

Ο Νίκος Γ. Δαββέτας (Αθήνα 1960) εμφανίστηκε στα γράμματα το 1981 από το περιοδικό Διαγώνιος της Θεσσαλονίκης.  Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει δώδεκα βιβλία (έξι ποιητικά, μία συλλογή διηγημάτων και πέντε μυθιστορήματα). Η συλλογή του Το κίτρινο σκοτάδι του Βαν Γκογκ (Κέδρος, 1995) μεταφράστηκε στα αγγλικά και στα ισπανικά. Το 2003 κυκλοφόρησε στη Βρετανία μια επιλογή ποιημάτων του σε μετάφραση Thom Nairn. Ποιήματα και πεζά του μεταφράστηκαν στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Το 2010 τιμήθηκε για το βιβλίο του Η Εβραία νύφη με το Βραβείο Μυθιστορήματος του Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει συνεργαστεί με τα περιοδικά Partisan Review, Agenda, Waves, Modern Poetry in Translation, Erythia. Οι βιβλιοκριτικές του για το περιοδικό Το Τέταρτο και τις εφημερίδες Τύπος της Κυριακής και Το Βήμα συμπεριλαμβάνονται στον τόμο Η λογοτεχνία υπό κρίση. Από το 1992 είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Από τον τίτλο και μόνο του βιβλίου, Ωστικό κύμα, ο αναγνώστης διακρίνει ότι μια έκρηξη κρύβεται μέσα στις σελίδες του μυθιστορήματος. Η «προδιάθεση» αυτή είναι η αφορμή για να ξεκινήσει η ανάγνωση;

Η έκρηξη, τυπικά, συμβαίνει στο Λονδίνο, ουσιαστικά όμως συμβαίνει μέσα στη δυσλειτουργική οικογένεια του θύματος, με ευθύνη φυσικά των γονιών του. Η απώλεια του νεαρού φοιτητή στο μετρό της βρετανικής πρωτεύουσας είναι μάλλον η κατάληξη της ιστορίας και μια καλή αφορμή για να συνδέσω τις βαθιές αλλαγές που συντελούνται τα τελευταία χρόνια μέσα στις ελληνικές οικογένειες, με την τραγική επικαιρότητα, την ισλαμική τρομοκρατία. Με την ερώτησή σας, όμως, μου δίνετε την ευκαιρία να επαναλάβω την σκέψη ενός παλιού γραφιά: το μυθιστόρημα, σε γενικές γραμμές, δεν μας εξιστορεί όσα συνέβησαν αλλά όσα θα μπορούσαν, υπό προϋποθέσεις, να έχουν συμβεί! Από αυτή την οπτική, ο συγγραφέας οφείλει να είναι ένα βήμα μπροστά από την πραγματικότητα και όχι απλώς να την αντιγράφει.

Η οικογένεια της Δέσποινας κρύβει τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας. Δυσκολεύουν την κατάστασή της τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα;

Η εξοντωτική λιτότητα των τελευταίων έξι χρόνων δημιούργησε απρόσμενες αντιδράσεις, ψυχολογικές μεταπτώσεις, ακόμη και ανεπούλωτα τραύματα, που θα πάρει χρόνο να τα συνειδητοποιήσουμε πλήρως και να τα αποτυπώσουμε λογοτεχνικά. Νομίζω πως η οικογένεια της Δέσποινας, όπως και οι περισσότερες οικογένειες της μεσαίας τάξης, μέσα στην κρίση κάνουν το ίδιο λάθος: προσπαθούν να λύσουν τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται χρησιμοποιώντας ιδεολογικά και παιδαγωγικά «εργαλεία» του περασμένου αιώνα. Αυτό δυσκολεύει την κατάσταση.

Ο γιος που χάθηκε δεν είναι άμοιρος των ευθυνών του. Γιατί αποφασίζει τη σύγκρουση;

Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο γιος έχει μεγαλώσει υπό την επήρεια μιας αντι-δυτικής ρητορείας, μιας αντι συστημικής θεώρησης, χωρίς όμως από την άλλη να αρνείται τα «καλά» της Δύσης και τις «εξυπηρετήσεις» του συστήματος. Μοιάζει βολεμένος στο «περιθώριο» απολαμβάνοντας παράλληλα τις παχυλές παροχές των ενοχικών γονιών του. Η σύγκρουση γίνεται περίπου εκ του ασφαλούς, αλλά στο τέλος δεν μπορεί να ελέγξει τις εξελίξεις, που άλλοι –μεταφορικά και κυριολεκτικά– πυροδοτούν στην Ευρώπη.

Η εξοντωτική λιτότητα των τελευταίων έξι χρόνων δημιούργησε απρόσμενες αντιδράσεις, ψυχολογικές μεταπτώσεις, ακόμη και ανεπούλωτα τραύματα, που θα πάρει χρόνο να τα συνειδητοποιήσουμε πλήρως και να τα αποτυπώσουμε λογοτεχνικά. Νομίζω πως η οικογένεια της Δέσποινας, όπως και οι περισσότερες οικογένειες της μεσαίας τάξης, μέσα στην κρίση κάνουν το ίδιο λάθος: προσπαθούν να λύσουν τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται χρησιμοποιώντας ιδεολογικά και παιδαγωγικά «εργαλεία» του περασμένου αιώνα.

Μετά τον θάνατο του γιου της η Δέσποινα «ψάχνεται» εσωτερικά και φεύγει από την Αθήνα. Δεν είναι δύσκολο να βιώσει το πένθος με αξιοπρέπεια;

Η Δέσποινα φεύγοντας δεν προσπαθεί να ξεχάσει, ούτε να ξαναφτιάξει τη ζωή της. Προσπαθεί να βιώσει το πένθος με αξιοπρέπεια και να επανασυνδεθεί με τον οικείο περίγυρο των παιδικών της χρόνων, που αισθάνεται ως θολάμι και τελευταίο καταφύγιο. Η ηρωίδα μου επιθυμεί να διατηρήσει –πάση θυσία– την ανάμνηση του αγαπημένου της γιου, γιατί το τρομακτικότερο στον θάνατο είναι η απώλεια του παρελθόντος, όπως γράφει κάπου και ο Μίλαν Κούντερα.

Πέρα από τη συγγραφή με τι άλλο ασχολείστε;

Είναι γνωστό ότι εδώ και χρόνια ασχολούμαι με τη βιβλιοκριτική. Ξεκίνησα από το περιοδικό Θούριος και το ιστορικό Τέταρτο, με την ενθάρρυνση του Μάνου Χατζιδάκι και του Δημήτρη Καλοκύρη. Συνέχισα στον Ελεύθερο Τύπο και στο Βήμα της Κυριακής. Από το 2011 γράφω για την ξένη πεζογραφία στην Καθημερινή και πρέπει να σας πω ότι πολλά ξένα μυθιστορήματα, ογκώδη, πολυβραβευμένα, διαφημισμένα από ένα διαρκές τρολάρισμα, είναι στην πραγματικότητα κοινότοπα, αφελή, γραμμένα με τη συνταγή του πολιτικά ορθού. Οι μεταφράσεις τους έχουν πολλά λάθη –συντακτικά, ορθογραφικά, πραγματολογικά– ενώ συχνά ανακαλύπτουμε και «μαργαριτάρια», όπως αυτό που έγραψε ανερχόμενος Λατινοαμερικανός συγγραφέας, «οι ναζί εξόντωσαν ως και τους Εβραίους της Τουρκίας». Μάλλον Ελλάδα και Τουρκία του φάνηκαν η ίδια χώρα!

Ασχολείστε με το διαδίκτυο; Ποια είναι η γνώμη σας για τα ηλεκτρονικά περιοδικά;

Το διαδίκτυο χρειάζεται κρησάρα. Τον διπλό έλεγχο, πριν από οποιαδήποτε ανάρτηση. Πολύ σωστά ο Ουμπέρτο Εκο επισημαίνει ότι στα σόσιαλ μίντια η ανάρτηση ενός πρωτοετή φοιτητή της χημείας και η ανάρτηση ενός νομπελίστα της χημείας έχουν για τους περισσότερους αναγνώστες το ίδιο βάρος! Πρέπει, λοιπόν, όσοι ασχολούνται με αυτά να επιλέγουν με προσοχή. Βέβαια, στο διαδίκτυο, η χειρότερη παγίδα είναι ο ναρκισσισμός, η συνεχής αυτοαναφορικότητα, που αγγίζει τα όρια του γκροτέσκο.

Ωστικό κύμα
Νίκος Δαββέτας
Πατάκης
157 σελ.
ISBN 978-960-16-6901-4
Τιμή: €8,50

 

 

 

πηγή : diastixo.gr