Μουσική-«Ορχήστρα Νέων Gustav Mahler στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών» της Μαρίας Κοτοπούλη

2016-05-05 16:07

Τα εκθαμβωτικά νιάτα της Ορχήστρας Νέων Γκούσταβ Μάλερ [Gustav Mahler], υπό την μπαγκέτα του διακεκριμένου Γερμανού Αρχιμουσικού Ντάβιντ Άφκχαμ [David Afkham] και του βιρτουόζου βιολονίστα Φρανκ Πέτερ Τσίμμερμαν [Frank Peter Zimmermann], γέμισαν με χάρη και ομορφιά τη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών στις 03.04.2016 και, με το ταλέντο τους, έδωσαν αξέχαστες ερμηνείες, που δικαιώνουν την τιμητική αναγνώρισή τους ως την «Καλύτερη Ορχήστρα Νέων του κόσμου» και τη βράβευσή της από το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Ίδρυμα.

Η Ορχήστρα δημιουργήθηκε από τον Κλάουντιο Αμπάντο [Claudio Abbado] το 1986-87 στη Βιέννη. Απαρτίζεται από νέους ως 26 ετών από όλα τα κράτη της Ευρώπης και τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μεγάλοι Μαέστροι την έχουν διευθύνει κατά καιρούς και μαζί της έχουν συμπράξει μεγάλοι σολίστ. «Είναι συναρπαστικό να βλέπεις την πραγματική Ευρώπη να αναδύεται μέσα από τη σφαίρα της τέχνης και του πολιτισμού με πρωταγωνιστές νέους ανθρώπους, πέρα από επίσημες συνεδριάσεις και δηλώσεις», θα πει ο πρόεδρος της Ορχήστρας.

Το πρώτο έργο της συναυλίας ήταν του Γάλλου συνθέτη Ανρί Ντυτιγέ [Henri Dutilleux] (1916-2013), με τίτλο Métaboles (Métamorphosis) – τίτλος που παραπέμπει στον Λατίνο ποιητή του πρώτου μ.Χ. αιώνα, Οβίδιο. Και ενώ ο Οβίδιος αρχίζει πάντα από το αρχέγονο χάος, ο Γάλλος συνθέτης αρχίζει με Επίκληση. Το έργο είναι αφιερωμένο στον αρχιμουσικό Tζορτζ Σελ [George Szell], ο οποίος το είχε παραγγείλει και πρώτος το παρουσίασε με την Ορχήστρα του Κλίβελαντ στην ομώνυμη πόλη στις 24 Ιανουαρίου 1965. Οι Μεταβολές αποτελούνται από πέντε μέρη: «Επικλητικό», που ήδη αναφέραμε, «Γραμμικό», «Με εμμονή», «Ληθαργικό», «Φεγγοβόλο», που περιέχει και το φως της διανοίας. Τα πέντε αυτά μέρη έδωσαν την ευκαιρία στην Ορχήστρα Νέων Γκούσταβ Μάλερ, υπό τον Άφκχαμ, να αναδείξει τις ιδέες και τη βαθιά σκέψη του Ντυτιγέ. Ανέδειξε όμως και τις ικανότητες των ξύλινων πνευστών, τον λυρισμό των εγχόρδων, την εκπληκτική δεξιότητα υψηλών ταχυτήτων της Ορχήστρας, την κυριαρχία των Χάλκινων πνευστών, τον πλούτο των κρουστών, την από κάθε ομάδα μουσικών οργάνων αξιοποιημένη, μοναδική συγχορδία της σύνθεσης και τέλος, το απαστράπτον φινάλε, με τη συμπύκνωση της αέναης ροής ολόκληρου του έργου.

Το Κοντσέρτο για βιολί αρ. 1,SZ 36 του Μπέλα Μπάρτοκ [Béla Bartόk] (1881-1945) γράφτηκε το 1908. Δημοσιεύτηκε όμως τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του συνθέτη το 1959. Ήταν αφιερωμένο στη Ουγγαρέζα βιολονίστα Στέφι Γκέγερ [Stefi Geyer] με την οποία ο Μπάρτοκ ήταν ερωτευμένος, εκείνη όμως επειδή δεν ανταποκρίθηκε στα αισθήματά του απέρριψε το κοντσέρτο του, τo οποίο έμεινε ανεκτέλεστο ως το 1958 που το παρουσίασε Ελβετός βιολονίστας Χ. Σνίμπεργκερ [H. Schneeberger]. Αργότερα, ερμηνευμένο θαυμάσια από μεγάλους δεξιοτέχνες του βιολιού, ανάμεσα στους οποίους και ο Νταβίντ Όιστραχ [David Oistrakh], καθιερώθηκε ως ένα από τα σπουδαιότερα κοντσέρτα του είδους του.

Στους μεγάλους ερμηνευτές θα προσθέταμε και τον Γερμανό σολίστ, Φρανκ Πέτερ Τσίμμερμαν, του οποίου η ακτινοβόλα ερμηνεία, η ρέουσα αφηγηματικότητα, ο λυρισμός και η καθάρια λάμψη του ήχου από το Stradivari του 1727 υπήρξε εντυπωσιακή, όπως υποδειγματική αναδείχθηκε και η σύμπνοιά του με την Ορχήστρα.

Το βιολί κυριαρχεί από την αρχή καθώς εκθέτει το θέμα, το οποίο εμπλουτίζεται στη συνέχεια με την αντιστικτική μελωδία των Πρώτων Βιολιών, για να γίνει ακόμα πιο πυκνή με την είσοδο των Δεύτερων και της Ορχήστρας. Η κορύφωση επιτυγχάνεται με την είσοδο των Ξύλινων πνευστών. Λάμπει πάλι το βιολί με τη λεπταίσθητη συνοδεία της Άρπας και διαφαίνεται πόσο κοντά στο κλασικό κοντσέρτο είναι η γραφή του Μπάρτοκ. Συγκλονιστικό το σόλο του βιολιού από τον Τσίμμερμαν, σημαίνουσα και η έντονη συνομιλία του με την ορχήστρα, ανέδειξαν με αριστοτεχνικό τρόπο το νεοκλασικό ύφος του συνθέτη.

Η ερμηνεία της χιλιοπαιγμένης 5ης Συμφωνίας του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827) ενέτεινε τη μαγεία και την έκπληξη της βραδιάς, από την κολοσσιαίων διαστάσεων ορχηστρική δύναμη (πλέον των 100 μουσικών), που διατήρησε την υψηλή ποιότητα, την εσωτερική ένταση και φρεσκάδα ενός συνόλου νεανικού, αλλά και βαθιά στοχαστικού.

Με έμπνευση παλμό και εσωτερική δύναμη ο αρχιμουσικός, Άφκχαμ, μέσα από μια ξεχωριστή ανάγνωση, ανέδειξε, από την αρχή, τα ρομαντικά στοιχεία και, με την ορμή που μόνο τα νιάτα χαρακτηρίζει, ανάπλασε εξαίσια το θρυλικό θέμα του πεπρωμένου, αναδεικνύοντας την επαναστατική σύλληψη της περίφημης 5ης Συμφωνίας του Μπετόβεν, με διάχυτο το ηρωικό πνεύμα και με το θριαμβικό φινάλε να κλείνει αρμονικά και να επιβεβαιώνει τον τιμητικό τίτλο που κοσμεί την Ορχήστρα των Νέων Γκούσταβ Μάλερ!

Πηγή : diastixo.gr