Μαρκ Μαζάουερ: «Τριάντα χρόνια ελληνικής ιστορίας: Μια προσωπική αναδρομή» κριτική της Μίνας Ξηρογιάννη

Το βλέμμα του ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ είναι ανοιχτό αναφορικά με τα ελληνικά πράγματα, όπως διαβάζουμε στο νέο του βιβλίο με τίτλο Τριάντα χρόνια ελληνικής ιστορίας και με υπότιτλο: Mια προσωπική αναδρομή. Την εκτενή εισαγωγή έχει κάνει ο Κώστας Κωστής, ενώ τη μετάφραση η Σώτη Τριανταφύλλου. Όπως καταθέτει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, η σχέση αγάπης του με την Ελλάδα ξεκίνησε στις αρχές του 1980, τα πρώτα χρόνια της εξουσίας του ΠΑΣΟΚ. Σε κάποιο ταξίδι του είχε διαπιστώσει ότι στην Ελλάδα ρέει θετική ενέργεια και αισιοδοξία, σε αντίθεση με ό,τι βίωνε ο ίδιος που κατοικούσε στην Ιταλία, δηλαδή σε αντίθεση με τον απελπιστικό κυνισμό που χαρακτήριζε τον ιταλικό δημόσιο βίο της εποχής. Η δεκαετία του 1980 έδινε την εντύπωση ότι ήταν μια πολλά υποσχόμενη δεκαετία που χαρακτηριζόταν από ευημερία, προσπάθειες ανάπτυξης της βιομηχανίας και γενικά του είχε δημιουργηθεί η αίσθηση ότι έπνεε ένας νέος πολιτικός αέρας. Ωστόσο, στη συνέχεια θα δηλώσει ευθαρσώς ότι «δεν εμπιστεύτηκε ποτέ το φαινόμενο που άκουγε στο όνομα Παπανδρέου», επειδή ακριβώς «παραήταν δημαγωγός για τα γούστα του» και «όχι αρκετά έντιμος με τον ελληνικό λαό», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά. Τρία πράγματα σταδιακά κατανόησε: Πρώτον, όσο κυβέρνησε ο Αντρέας Παπανδρέου διογκώθηκε επικίνδυνα ο δημοσιοϋπαλληλικός κόσμος και όχι μόνο – παρατηρήθηκαν ακραία φαινόμενα διαφθοράς. Δεύτερον, η αριστερά μαγικά ρομαντικοποιήθηκε (αν υπάρχει αυτό το ρήμα). Εξιδανικεύθηκε ο Άρης Βελουχιώτης. Άκμασε η αριστερή φοιτητική κουλτούρα. Υπήρξε φοβερό ενδιαφέρον σε ιστορικούς και μη ιστορικούς για το λεγόμενο «αντάρτικο». Τρίτον, την ίδια χρονική περίοδο παρατηρήθηκαν φαινόμενα εύκολου και γενικευμένου πλουτισμού, καθώς και χρηματιστικοποίησης. Και όλα αυτά στη δεκαετία του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Παρακάτω, ο Μαζάουερ διατυπώνει με καθαρότητα τις σκέψεις του σχετικά με τη Μεταπολίτευση, κατά την οποία πιστεύει ότι διευρύνθηκαν οι κοινωνικοί ορίζοντες και άνοιξε νέος διάλογος αναφορικά με τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Βάζει μέσα στην ανάλυσή του και τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ του 2015 και προσπαθεί να ανιχνεύσει την υφή των προσδοκιών τους. Σημειώνει ότι η κρίση δεν είναι μόνο ελληνική υπόθεση, ενώ βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει και για το ρόλο του ιστορικού που τον θεωρεί σπουδαίο και καίριο: αυτός είναι πάντα ο διαμεσολαβητής ανάμεσα στην κάθε κοινωνία και το παρελθόν της, με το οποίο οφείλει να βρίσκεται σε γόνιμο και ουσιαστικό διάλογο.

Ο Κώστας Κωστής, καθηγητής του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξηγεί στην πλούσια και κατατοπιστική εισαγωγή με ποιo σκεπτικό το εν λόγω τμήμα  απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα στον Μαρκ Μαζάουερ, τον οποίο σκιαγραφεί εύστοχα ως ιστορικό, ενώ παράλληλα κάνει μνεία και στα βιβλία του, τα οποία είναι πολύ δημοφιλή στην Ελλάδα. Ειδικά το Στην Ελλάδα του Χίτλερ είχε μεγάλη απήχηση στη χώρα μας, επειδή πρότεινε κάτι διαφορετικό, μια άλλη πρωτότυπη σκέψη. Παράλληλα όμως ο ιστορικός για τον οποίο μιλάμε διακατέχεται και από απαισιοδοξία, όπως φαίνεται από το βιβλίο του Κυβερνώντας τον Κόσμο.

Η δεκαετία του 1980 έδινε την εντύπωση ότι ήταν μια πολλά υποσχόμενη δεκαετία που χαρακτηριζόταν από ευημερία, προσπάθειες ανάπτυξης της βιομηχανίας και γενικά του είχε δημιουργηθεί η αίσθηση ότι έπνεε ένας νέος πολιτικός αέρας. Ωστόσο, στη συνέχεια θα δηλώσει ευθαρσώς ότι «δεν εμπιστεύτηκε ποτέ το φαινόμενο που άκουγε στο όνομα Παπανδρέου».

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί ώστε ο αναγνώστης να έρθει σε επαφή με τη σκέψη εκείνη που κάνει εύστοχες συνδέσεις ανάμεσα στην οικονομική κατάσταση και την πολιτικοκοινωνική πραγματικότητα παρελθόντος και παρόντος που χαρακτηρίζει τη ζωή ενός έθνους. Μια σκέψη ανοιχτή που διαρκώς συνομιλεί με ένα παγκόσμιο ακροατήριο. Ο στοχασμός πάνω στην ιστορία είναι τρόπος ζωής και το έργο του Μαζάουερ είναι πολιτικό, χωρίς όμως να υπακούει στη μία ή την άλλη πολιτική σκοπιμότητα, κάτι που θα του στερούσε την αντικειμενικότητα.

Τριάντα χρόνια ελληνικής ιστορίας
Μια προσωπική αναδρομή
Μαρκ Μαζάουερ
μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου
Εκδόσεις Πατάκη
73 σελ.
ISBN 978-960-16-6601-3
Τιμή € 5,00

Πηγή : diastixo.gr