Με βάση μια έρευνα της Microsoft σε Καναδούς καταναλωτές, ο μέσος όρος εστίασης της προσοχής του ανθρώπου έχει μειωθεί από 12 δευτερόλεπτα, που ήταν το 2000, σε 8 δευτερόλεπτα σήμερα· θεωρείται δεδομένο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί κι επεξεργάζεται καλύτερα τις πληροφορίες που του παρέχονται καθημερινά. Είμαστε όμως σίγουροι γι’ αυτό;
Αν κρίνουμε από τον σάλο που έχει ξεσπάσει διεθνώς, με αφορμή το περιεχόμενο της πολιτικής αντιπαράθεσης κατά τη διάρκεια της περυσινής προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, το περιεχόμενο που διακινείται στο διαδίκτυο κρύβει πολλές παγίδες και ο πολίτης που «καταναλώνει» πληροφορίες, είτε με μορφή ειδήσεων, είτε με μορφή αναλύσεων, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός. Τα «fakenews», αυτά για τα οποία διαμαρτύρεται κάθε τρεις και λίγο ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, είναι ένα από τα αποτελέσματα της ψηφιακής έκρηξης στον χώρο των media.
Με βάση μια έρευνα της Microsoft σε Καναδούς καταναλωτές, ο μέσος όρος εστίασης της προσοχής του ανθρώπου έχει μειωθεί από 12 δευτερόλεπτα, που ήταν το 2000, σε 8 δευτερόλεπτα σήμερα· θεωρείται δεδομένο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί κι επεξεργάζεται καλύτερα τις πληροφορίες που του παρέχονται καθημερινά. Είμαστε όμως σίγουροι γι’ αυτό;
Βιομηχανία «προσοχής»
Με αφετηρία την πεποίθηση ότι το internet είναι μια «βιομηχανία προσοχής», δηλαδή μια βιομηχανία που προκαλεί κι επιζητεί ταυτόχρονα την προσοχή των χρηστών, ο συγγραφέας αναπτύσσει τις απόψεις του για μια σειρά θεματικές που συνδέονται με τον υπέροχο, νέο, ψηφιακό κόσμο. Έτσι, στο πρώτο μέρος του βιβλίου, θα τον απασχολήσει το ζήτημα της ψηφιακής αγωγής.
Για την ακρίβεια, πώς η ψηφιακή αγωγή μπορεί να προφυλάξει τους νέους ή νεαρούς σε ηλικία χρήστες από τον εθισμό και την έκθεση της ιδιωτικής ζωής τους. Αναλύει επίσης το ζήτημα της πολιτικής δραστηριότητας μέσω διαδικτύου (για την οποία ζητάει διαφάνεια, «ανοικτότητα» και λογοδοσία), αλλά και τις επιδράσεις της ψηφιακής τεχνολογίας στη δημοσιογραφία, από την οποία άλλωστε προέρχεται ο συγγραφέας.
Ο Μανώλης Ανδριωτάκης προέρχεται από τον χώρο των έντυπων μέσων καθώς υπήρξε αρθρογράφος στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, εκδότης ενός καταπληκτικού περιοδικού, του Post, το οποίο είχε τιμηθεί μάλιστα με βραβείο για τον γραφιστικό σχεδιασμό του, ενώ έχει γράψει μέχρι σήμερα 8 βιβλία. Είναι όμως λάτρης της ψηφιακής τεχνολογίας την οποία χρησιμοποιεί πολλαπλώς· τα ντοκιμαντέρ που δημιουργεί και οι διαδικτυακές εκπομπές του με θέμα το βιβλίο είναι δύο μόνο από τις ποικίλες ιδέες που υλοποιεί στον ψηφιακό κόσμο τα τελευταία χρόνια. Ως παραγωγός περιεχομένου ο ίδιος κι όχι απλός χρήστης του νέου μέσου επικοινωνίας, ο Ανδριωτάκης έχει αποκτήσει πλούσια εμπειρία που μοιράζεται μαζί μας. Το περιεχόμενο αποτελεί το δεύτερο μέρος του βιβλίου του.
Το περιεχόμενο μετράει
Λάτρης λοιπόν του «περιεχομένου» ο ίδιος, της ουσιαστικής δηλαδή πληροφόρησης που απαιτεί ωριμότητα σκέψεων και πράξεων τόσο από την πλευρά του «πομπού» όσο κι από την πλευρά του «δέκτη», ο Ανδριωτάκης αφιερώνει μεγάλο μέρος του παρόντος βιβλίου στην ανάλυση της συγκεκριμένης έννοιας. Εκτιμάει ότι η έγκαιρη και έγκυρη πληροφορία εξακολουθεί να παραμένει μια σταθερή αξία αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευαίσθητο εμπόρευμα, το οποίο αν αξιοποιηθεί σωστά μπορεί να αποφέρει κέρδη στους μελλοντικούς διαδικτυακούς επενδυτές.
Έχοντας καταδυθεί (ή μήπως να λέγαμε ότι έχει… απογειωθεί) εδώ και χρόνια στον μαγικό κόσμο των ψηφιακών μέσων και της online επικοινωνίας, ο Μ. Ανδριωτάκης προσπαθεί τελευταία να συγκροτήσει έναν χρηστικό λόγο, έναν «οδικό χάρτη» όπως συνηθίζεται να λέγεται, για την καλύτερη πλοήγηση όσων θέλουν τα τον ακολουθήσουν, είτε πρόκειται για ιδιώτες χρήστες, είτε πρόκειται για επαγγελματίες που χρησιμοποιούν το internet.
Το πρώτο πράγμα που ξεκαθαρίζει –κι όχι μόνο στο παρόν βιβλίο του αλλά με κάθε ευκαιρία δημόσιας τοποθέτησης– είναι το γεγονός ότι ο ψηφιακός κόσμος παρέχει τρομερές ευκαιρίες αλλά κρύβει και πολλές παγίδες: ο περισπασμός της προσοχής που αποβαίνει σε βάρος της κύριας δραστηριότητάς μας (της μάθησης αν πρόκειται για μαθητές, της δουλειάς στο γραφείο αν πρόκειται για επαγγελματίες κ.ο.κ.), ο εθισμός, η παραβίαση του ιδιωτικού χώρου κ.ά.
Ο ίδιος πάντως δεν φαίνεται ούτε να απογοητεύεται αλλά ούτε να το βάζει κάτω· απολαμβάνει το νέο ψηφιακό μέσο και είναι αισιόδοξος όσον αφορά τις δυνατότητες που παρέχει αλλά και την επίδραση που μπορεί να έχει στις σύγχρονες κοινωνίες. Συμφωνεί μάλιστα με θεωρητικούς όπως ο JeffJarvis, ο οποίος στο βιβλίο του PublicParts διακηρύσσει ότι οι παγκόσμιες ψηφιακές συνδέσεις μεταξύ χρηστών βοηθούν στην καλύτερη οργάνωση των κοινωνιών και τον επανακαθορισμό των πραγμάτων στη δημόσια σφαίρα.
Το βιβλίο του Ανδριωτάκη αποπνέει αισιοδοξία και αναδεικνύει τη θετική πλευρά του ψηφιακού κόσμου, τόσο εκείνου που ζουν απλώς για ψυχαγωγία τα δισεκατομμύρια των απλών χρηστών, όσο κι εκείνου, επίσης ψηφιακού κόσμου, που αφορά τους επαγγελματίες της πληροφόρησης, του εμπορίου, των business γενικότερα. Ο συγγραφέας, πεπεισμένος ότι οι παραγωγοί περιεχομένου μπορούν να έχουν τον έλεγχο του νέου αυτού μέσου, μας καλεί να μετατρέψουμε το διαδίκτυο «από μια βιομηχανία της προσοχής» σε«μια βιοτεχνία του ενδιαφέροντος» – ο υπότιτλος του βιβλίου είναι ενδεικτικός μιας φιλοσοφίας που πρέπει γρήγορα να ενστερνιστεί ο ψηφιακός και φυσικός κόσμος. Ενάντια τόσο στα fakenews των ανωνύμων ψηφιακών «παπαγάλων» και τα κροκοδείλια δάκρυα του μίστερ Τραμπ για την «αλήθεια».
Πρόσεξέ με!
Το διαδίκτυο σήμερα: από τη βιομηχανία της προσοχής στη βιοτεχνία του ενδιαφέροντος: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στρατηγική περιεχομένου και ψηφιακοί περισπασμοί
Μανώλης Ανδριωτάκης
Ιωλκός
164 σελ.
ISBN 978-960-426-887-0
Τιμή: €12,00
.png?ph=89752c26b8)
