Λένα Διβάνη: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

2018-01-11 14:45

Η Λένα Διβάνη είναι συγγραφέας και καθηγήτρια στο Νομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1994 με τη συλλογή διηγημάτων Γιατί δε μιλάς για μένα; με το οποίο κέρδισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα «Μαρία Ράλλη». Έκτοτε δημοσίευσε επτά μυθιστορήματα, τέσσερις συλλογές διηγημάτων, τέσσερα βιβλία για παιδιά και έξι ιστορικές μελέτες. Τα έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και διασκευάστηκαν για την τηλεόραση. Συμμετείχε στην Πολιτιστική Ολυμπιάδα εκπροσωπώντας την Ελλάδα σ’ ένα πρότζεκτ που έφερε σ’ επαφή συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο (Πάβελ Κόχουτ, Γιασμίνα Χάντρα, Νικολό Αμανίτι κ.ά.), οι οποίοι έγραψαν μαζί ένα βιβλίο με θέμα έναν σύγχρονο Οδυσσέα. Το βιβλίο εκδόθηκε το 2003 από τις Εκδόσεις Καστανιώτη με τίτλο Global Novel – Το μυθιστόρημα του κόσμου και μεταφράστηκε σε διάφορες γλώσσες. Στο θέατρο εμφανίστηκε το 2002 με το έργο Η Ωραία Θυμωμένη (που ανέβηκε για δύο σεζόν στο θεάτρο «Τρένο στο Ρουφ» και συμπεριλήφθηκε δύο φορές στη βραχεία λίστα για βραβείο νεοελληνικού έργου). Ακολούθησαν η Πεντανόστιμη (που ανέβηκε επίσης για δύο σεζόν στο «Τρένο στο Ρουφ» και συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα για βραβείο νεοελληνικού έργου), το Οικογενειακό δίκαιο (που ανέβηκε από το θέατρο του Νικηφόρου Παπανδρέου στη Θεσσαλονίκη) και το Μεταβατικό στάδιο (που ανέβηκε στο αναλόγιο του Εθνικού Θεάτρου το 2009). Συνεργάστηκε με το ιστορικό αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και με το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού. Είναι ιδρυτικό μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Διετέλεσε μέλος του ΔΣ της ΕΡΤ, αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου.

Ο Μαρσέλ Προυστ λέει: Σκοπός του ταξιδιού δεν είναι να δεις καινούρια μέρη αλλά να δεις με καινούρια μάτια. Εσάς ποια είναι η γνώμη σας για τα ταξίδια;

Μου το είπε με άλλα λόγια ένας Τούρκος οδηγός βουνού που έγινε πολύ φίλος μου, ο Τζεμ. «Εγώ ταξιδεύω για να δω μέρη, αλλά να ξαναβρώ τα παιδικά μου μάτια». Το προσυπογράφω απολύτως.

Ποιο ήταν τον πρώτο ταξίδι στη ζωή σας;

Το ταξίδι προς το ακρωτήριο Τρίκερι ήταν το πρώτον της ζωής μου ταξίδιον. Μου φάνηκε εντελώς μαγικό μέρος γιατί ήμουν 7 ετών. Έκτοτε ταξιδεύω για να ξαναβρώ αυτή την αίσθηση του ανοιχτού στόματος μπροστά στο θαύμα. 

Η μητέρα μου λέει ότι γεννήθηκα με σακ βουαγιάζ στον ώμο. Εγώ νομίζω πως φταίει η παντοδύναμη περιέργεια που με κυβερνάει κυριολεκτικά. Θέλω να τα καταλάβω όλα, να τα μάθω, και πώς θα τα μάθω αν δεν ψάξω να τα βρω;

Γιατί άλλοι άνθρωποι αγαπούν τα ταξίδια και άλλοι τα αποφεύγουν;

Η ανασφάλεια κάνει τη διαφορά. Οι πολύ ανασφαλείς άνθρωποι διστάζουν να ξεβολευτούν, σιχαίνονται τις εκπλήξεις και προγραμματίζουν ακόμα και ποιος θα βγάλει λόγο στην κηδεία τους. Οι άλλοι ταξιδεύουν.

Πώς ξεκίνησε η διάθεσή σας να ταξιδέψετε σε άλλες χώρες;

Η μητέρα μου λέει ότι γεννήθηκα με σακ βουαγιάζ στον ώμο. Εγώ νομίζω πως φταίει η παντοδύναμη περιέργεια που με κυβερνάει κυριολεκτικά. Θέλω να τα καταλάβω όλα, να τα μάθω, και πώς θα τα μάθω αν δεν ψάξω να τα βρω; Αυτή η ευλογημένη περιέργεια με οδήγησε στην επιστημονική έρευνα, στη διερεύνηση της ανθρώπινης φύσης μέσα από τη γραφή και φυσικά στον δρόμο.

Στο βιβλίο σας γράφετε για μέρη που επισκεφτήκατε. Με βάση ποιο κριτήριο έγινε η επιλογή για να περιληφθούν τα κείμενα στο βιβλίο;

Το κριτήριο ήταν ένα και μοναδικό: Το αποτύπωμα που άφησαν μέσα μου. Ελάχιστα γράφω για τις ομορφιές της χώρας. Αυτό που μ’ ενδιαφέρει είναι η σφραγίδα της πάνω μου, δηλαδή οι ιστορίες που γεννήθηκαν εκεί, τι έμαθα εκεί.

Η Κούβα είναι διάσημη για τα πούρα, τη μουσική και τον έρωτα. Μας αναφέρετε και την εκρηκτική Βενζουέλα που σας άρεσε. Γιατί οι χώρες της Λατινικής Αμερικής πάντα μας γοητεύουν;

Γιατί είναι χάρμα οφθαλμών και γιατί παρά τα βάσανα που χουν τραβήξει διαχρονικά οι Λατινοαμερικάνοι δεν το βάζουν κάτω. Και στον θάνατο χορεύοντας πηγαίνουν. Και αυτό είναι κάτι που όλοι θέλουν να το ζήσουν.

Γράφετε και για ένα πολύ μακρινό ταξίδι στη Γη του Πυρός. Τι σας εντυπωσίασε από εκείνο το ταξίδι;

Η απεραντοσύνη της παταγονικής στέπας. Είναι κάτι λίγο τρομακτικό, απερίγραπτο και μη φωτογραφίσιμο. Μόνο αν πας αντιλαμβάνεσαι αυτή την εξωγήινη αίσθηση

Ποια από τις χώρες που ταξιδέψατε θα επιλέγατε να ξαναεπισκεφτείτε;

Τη λατρεμένη Νέα Ζηλανδία. Την αγάπησε ο άρχοντας των δαχτυλιδιών, την αγαπάει όποιος τη δει. Είναι μια χώρα πρότυπο για την τρομερά ποικίλη και ανέγγιχτη ομορφιά της αλλά και την τέλεια οργάνωσή της. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι είναι πανάκριβη.

Περιγράφετε τη φτώχεια στην Ινδία και τα παιδιά που δεν έχουν ρούχα στην Αιθιοπία. Αλήθεια, πώς καταφέρνουν και γελούν αυτά τα παιδιά;

Μη με ρωτάτε, δεν έχω ιδέα. Ίσως αν γεννηθείς μέσα στον βούρκο, ο βούρκος σου φαίνεται φυσικός, δεδομένος και κοιτάς να ζήσεις όπως μπορείς σ’ αυτόν. Και όταν δεν κλαις, γελάς. Είσαι μόνο 5 χρονών. Γελάς και με ένα παγωτό χωνάκι. Μετά βέβαια σου κόβεται το γέλιο.

Σήμερα έχετε την ίδια διάθεση ή τον ελεύθερο χρόνο για να κάνετε νέα ταξίδια σε άλλα μέρη;

Εννοείται. Το καλοκαίρι ήμουν στη Γεωργία, στον Καύκασο και ετοιμάζω ταξίδι στο Περού το Ιούλιο.

Αναφέρετε ότι γράψατε αυτές τις απροσδόκητες ιστορίες για να μας διηγηθείτε τι πάθατε και τι μάθατε περπατώντας τα βουνά και τις πόλεις. Μπορεί όμως ο μέσος Έλληνας σήμερα να κάνει κάποια από τα ταξίδια αυτά, όταν η οικονομική κρίση τον έχει γονατίσει;

Όποιος θέλει όλα τα μπορεί. Στο βιβλίο υπάρχει μια ιστορία για μια γυναίκα, αγρότισσα, φτωχή, που δεν έτρωγε γιατί είχε όνειρο ζωής να πάει στη Νέα Ζηλανδία. Και πήγε! Και με οτοστοπ μπορείς να πας. Και φιλοξενούμενος μέσω της εφαρμογής couch serfing. Το μόνο προαπαιτούμενο είναι να θέλεις σαν τρελός να ξεβολευτείς και να τα δοκιμάσεις όλα.

Είστε καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο. Ποιο είναι το αντικείμενο σπουδών σας και τι διδάσκετε;

Έχω σπουδάσει πολιτικές επιστήμες και διπλωματική ιστορία. Αυτό διδάσκω και στη Νομική Σχολή Αθηνών. Ταξίδια στον χρόνο δηλαδή.

Εχετε καθημερινή επαφή με τους φοιτητές. Πώς βλέπουν την εκπαίδευση και τι όνειρα έχουν οι φοιτητές για το αύριο;

Φοβάμαι πως η πρώτη βλάβη που τους επέφερε η μαύρη εποχή που ενηλικιώθηκαν ήταν το ψαλίδισμα των φτερών τους. Δεν ελπίζουν σε πολλά, φοβούνται περισσότερα. «No future», γράφει σ’ έναν τοίχο στη σχολή μου. Δεν είναι τυχαίο.

Πέρα από το δικό σας βιβλίο ποιο βιβλίο με ταξίδια θα μας προτείνατε να διαβάσουμε;

Του Πάτρικ Λι Φέρμορ το αλησμόνητο βιβλίο για τη Μάνη. Για να δούμε πώς είναι αυτό που ξέρουμε με ξένα μάτια.

 

Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο
Λένα Διβάνη
Καστανιώτης
352 σελ.
ISBN 978-960-03-6278-7
Τιμή: €16,96

 

 

 

πηγή : diastixo.gr