Ιωάννης Τσέγκος: «Η Ριρή» κριτική της Ελένης Λιντζαροπούλου

2017-03-29 11:20

Το κατακόκκινο τριαντάφυλλο του Δημήτρη Μοράρου που κοσμεί το εξώφυλλο με τα έντεκα διηγήματα του Ιωάννη Τσέγκου που μόλις κυκλοφόρησανν από τις Εκδόσεις Αρμός κάτω από τον ερεθιστικό τίτλο Η Ριρή προδιαθέτει άμεσα τον αναγνώστη εξάπτοντας τη φαντασία του.

Η έξαψη βέβαια εντείνεται ακόμη περισσότερο με την πρώτη ματιά στα περιεχόμενα: «Η εις καμπαρέ κάθοδος», «Το μελίσσι των ψυχών», «Στου Μπαρμπαλιά», «Για ένα μπουκάλι κολώνια», «Κώστας Ε. Τσιρόπουλος», «Ο Θεσσαλός», «Το συναξάρι των προοδευτικών», «Με τον Λευτέρη», «Στον Αϊ-Γιάννη», «Στα ξένα», «Ο Σαούλ», «Η Ριρή».

Ωστόσο, όση φαντασία και να διαθέτει ο αναγνώστης δεν αναμένει καθόλου ότι, για παράδειγμα, η «Εις καμπαρέ κάθοδος», είναι ένα πολιτικό διήγημα σπαρταριστής και καυστικής, κάποιες στιγμές, σάτιρας. Η πολιτική και οι πολιτικές μνήμες διαβρέχουν το βιβλίο άλλοτε σαφώς και άλλοτε υπαινικτικά, ενώ ο έρωτας και η αισθαντικότητα κυριαρχούν.

Ο Ιωάννης Τσέγκος, παρότι μελετητής και γνώστης, κατ’ επάγγελμα, του ανθρώπινου ψυχισμού, με τη συγγραφή του δεν επιδίδεται σε ψυχογραφήματα και ψυχολογικές αναλύσεις. Οι ήρωές του έχουν φυσικά και ψυχή και ψυχικά χαρακτηριστικά, αλλά αυτά τα αφήνει να τα διαγνώσουν οι αναγνώστες του.

Ποιος απεχθάνεται τον λικβινταρισμό και ποιος επιτελεί ορθά το κομματικό καθήκον; Τι έγινε με τη Σοβιετική Ένωση και τον Χίτλερ; Αλλά και ποιο είναι το ελάχιστο που πρέπει να κατέχει ένας άνδρας;

Ο πάντοτε γλαφυρός και χιουμορίστας Ιωάννης Τσέγκος, χωρίς να απαρνιέται ούτε στιγμή το άρωμα άλλων εποχών που αναδύεται από τις γραμμές του, περνά σε μια πιο σφριγηλή αφήγηση, «ζουμερή» σαν τις πρωταγωνίστριές του.

Σκηνές κινηματογραφικές, ίσως ασπρόμαυρες –σχεδόν ανασαίνει κανείς τα τσιγάρα στο καμπαρέ ή οσμίζεται την αρμύρα της θάλασσας στο γυμνό λουτρό της Ριρής– προκλητικές και ανερυθρίαστες περιγραφές, «αμαρτωλές κομματικές παρεκκλίσεις», αχτίφ, χαιρέκακοι καθοδηγητές και «όχι στον αμερικάνικο τρόπο ζωής», ο «καημενολογικός εξοπλισμός της προοδευτικότητας», ο Ιππότ’ς ου Γιαννάκους, αλλά και τρυφερά θλιμμένη απουσία «σχεδόν ψηλαφητή», μελαγχολία, ανθρωπιά, ταπείνωση, λεβεντιά και φιλίες ανεξίτηλες.

Ο Ιωάννης Τσέγκος, παρότι μελετητής και γνώστης, κατ’ επάγγελμα, του ανθρώπινου ψυχισμού, με τη συγγραφή του δεν επιδίδεται σε ψυχογραφήματα και ψυχολογικές αναλύσεις. Οι ήρωές του έχουν φυσικά και ψυχή και ψυχικά χαρακτηριστικά, αλλά αυτά τα αφήνει να τα διαγνώσουν οι αναγνώστες του.

Τα διηγήματα του, εκτός από τη θαυμάσια οικονομία λόγου, έχουν εξαιρετικά δομημένο το στοιχείο της ανατροπής, γεγονός που προσδίδει στο βιβλίο ζωντάνια, δράση και συναισθηματική φόρτιση.

Με τα ωραία ελληνικά του, ο μαχητής της γλώσσας και της ευεργετικής μουσικότητας πνευμάτων και τόνων, με τις αναπάντεχες γνώσεις του από τη λειτουργική ζωή και την ορθόδοξη παράδοση, τη λεκτική του ευρηματικότητα και τη θέρμη της αφήγησής του, από τη Ριρή ως τον Μπαρμπαλιά, τον Ευάγγελο, τον Αναστάση, την κυρία Όλγα, τον Φρίξο και τον Γούλη, τον Σαούλ ή και τον απόλυτα πραγματικό Κώστα Τσιρόπουλο, μας συστήνει ανθρώπους και προσωπικότητες, ζωγραφισμένες από ένα περίγραμμα γεγονότων και αισθημάτων άλλοτε συγκινητικών και άλλοτε σπαρταριστά αστείων, συνθέτοντας ένα αξιοδιάβαστο σύνολο ιστοριών, βγαλμένων απευθείας από τον σύγχρονο και απόλυτο ρεαλισμό οι οποίες ρέουν σαν γάργαρο νεράκι και διαβάζονται με μιας. Μην τις αγνοήσετε.

 

Η Ριρή
Διηγήματα
Ιωάννης Κ. Τσέγκος
Αρμός
136 σελ.
ISBN 978-960-527-977-
Τιμή: €13,00

 

 

 

 

πηγή : diastixo.gr