Η Παρείσφρηση από το Cine Δράση-Πέμπτη 7 Νοεμβρίου ΤΥΠΕΤ

2019-11-04 17:17

ΗΠΑ, 2018. Διάρκεια: 135΄. Σκηνοθεσία: Spike Lee. Σενάριο: Charlie Wachtel, David Rabinowitz, Spike Lee, Ron Stallworth (βιβλίο). Πρωταγωνιστούν:John David Washington, Adam Driver, Laura Harrier, Alec Baldwin, Robert John Burk, Topher Grace, Harry Belafonte.


Η άνοδος της ρατσιστικής ακροδεξιάς κατακλύζει στις ημέρες μας την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, ολόκληρο τον κόσμο. Οι εξτρεμιστές έχουν αναθαρρήσει παντού, οι ιδέες τους και το συνακόλουθο μίσος κατά οποιασδήποτε διαφορετικότητας μετατρέπονται σε κυρίαρχες ιδίως στις χώρες όπου τα βασικά σημεία της ατζέντας τους υιοθετούνται από τις κυβερνήσεις. Το φαινόμενο είναι ανησυχητικό και η αντιμετώπιση του δεν αφορά μόνο τους «άλλους», τους ξένους αλλά είναι πρόβλημα όλων των πολιτών που δεν μπορούν πλέον να παραμένουν σιωπηλοί. Σε αυτό το σκηνικό «Η Παρείσφρηση» (Blackkklansman) του Spike Lee, του πιο αναγνωρισμένου Αφροαμερικανού σκηνοθέτη, είναι μία πολιτική κωμωδία με στοιχεία αστυνομικού θρίλερ που καυτηριάζει με ακαταμάχητο στυλ, σαρκαστικά και απροκάλυπτα τον ρατσισμό του αμερικανικού πολιτικού και αστυνομικού συστήματος.

Το σενάριο βασίζεται, εν μέρει, σε αληθινά γεγονότα και συνδέει αριστοτεχνικά δύο ιστορίες. Η πρώτη συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Είναι η εποχή που η Κου Κλουξ Κλαν (ΚΚΚ) η αυτοαποκαλούμενη οργάνωση της «λευκής υπεροχής» ήταν παντοδύναμη και η ρατσιστική ιδεολογία της ελάχιστα αμφισβητούνταν από την κοινωνία κυρίως στον αμερικανικό νότο. Παράλληλα οι Μαύροι Πάνθηρες, η οργάνωση των έγχρωμων αντιτίθεται στον πόλεμο του Βιετνάμ και καλεί τα μέλη της σε ένοπλο αγώνα για έναν κόσμο δικαιοσύνης και ισότητας, χωρίς ρατσιστικές διακρίσεις. Αυτή την εποχή ο Ron Stallworth γίνεται ο πρώτος Αφροαμερικανός που υπηρετεί ως αστυνομικός στο τμήμα του Coronado Springs. Κάποτε ο Ron βλέπει τυχαία στην εφημερίδα μία αγγελία της KKK με την οποία η ρατσιστική οργάνωση αναζητά νέα μέλη και από περιέργεια αποφασίζει να επικοινωνήσει μαζί τους. Στη συνέχεια συλλαμβάνει και πραγματοποιεί, με τη βοήθεια του Flip, ενός λευκού Εβραίου συναδέλφου του, ένα ιδιοφυές σχέδιο διείσδυσης στην ΚΚΚ. Οι δυο τους, άνθρωποι με μεγάλες διαφορές αλλά με κοινή την αντίθεσή τους στον ρατσισμό, θα συνεργαστούν στενά και σταδιακά θα γίνουν ένα νικηφόρο δίδυμο, το οποίο γελοιοποιεί την οργάνωση, ξεσκεπάζει την δολοφονική δραστηριότητα της σε τοπικό και πανεθνικό επίπεδο και υποχρεώνει την πολιτεία να πάρει μέτρα εναντίον του ρατσισμού.

Η δεύτερη συνέβη στο Charlottesville τον Αύγουστο του 2017. Επτά μήνες μετά την ορκωμοσία του προέδρου Τραμπ εκατοντάδες οπαδοί της αμερικανικής άκρας δεξιάς συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην αποκαθήλωση του αγάλματος του στρατηγού Ρόμπερτ Λι, αρχηγού του στρατού της συνομοσπονδίας (του αμερικανικού Νότου) στον εμφύλιο των ΗΠΑ (1861-1865). Η διαδήλωση κατέληξε σε εμφύλια σύρραξη, όταν ένας νεαρός νεοναζί έπεσε με το αυτοκίνητό του στο πλήθος των αντιφασιστών που συμμετείχαν σε αντιδιαδήλωση. Ξέσπασαν βίαια επεισόδια που πήραν μεγάλη έκταση και κράτησαν μέρες. Μια 32χρονη γυναίκα σκοτώθηκε και τριάντα δημοκράτες τραυματίστηκαν. Ο Τραμπ που βάσισε την προεκλογική εκστρατεία του σε εμπρηστικές δηλώσεις για πάταξη της μετανάστευσης και σε υποσχέσεις για εθνικιστική πολιτική κυρίως στο πεδίο της οικονομίας, προκάλεσε κύμα έντονης αγανάκτησης δηλώνοντας πως «υπάρχουν καλοί άνθρωποι σε αμφότερες τις πλευρές». Αργότερα, αποπειράθηκε να βάλει τέλος στο σάλο που προκάλεσε διαβεβαιώνοντας πως καταδικάζει «όλα τα είδη ρατσισμού» και κάλεσε να εξαλειφθεί «το δηλητήριο του αντισημιτισμού». Η καταδίκη του ρατσισμού που περίμενε όλη η προοδευτική ανθρωπότητα από τον νεοκλεγέντα, τότε, Αμερικανό πρόεδρο δεν ήλθε ποτέ.

Ο Spike Lee συν-έγραψε το σενάριο με τους Charlie Wachtel και David Rabinowitz, βασισμένος στο βιβλίο του Ron Stallworth. Τεχνικά ο πολύπειρος σκηνοθέτης (Malcom X, Do The Right Thing, He Got Game, Inside Man) συνδυάζει τη δράση με τον γρήγορο ρυθμό που διεγείρει το ενδιαφέρον του θεατή. Δημιουργεί μια ταινία πληθωρική, όμορφη και δυνατή με ωριμότητα, ψυχραιμία, χιούμορ, ειρωνεία και τη γνωστή δόση τρέλας που χαρακτηρίζει όλο το έργο του. Οι προσωπικότητες, η εμφάνιση των ηρώων του, οι πάμπολλες διαβρωτικές ατάκες τους και ο κωμικός τόνος απλά διασκεδάζουν το δύσκολο εγχείρημα της παρείσφρησης στην ΚΚΚ και τις ανησυχητικές εξελίξεις του παρόντος.

Οι πρωταγωνιστές του John David Washington (ο γιος του Ντένζελ ως Ron) και Adam Driver (ως Flip) αποδεικνύονται ιδανική επιλογή. Απολαυστικοί είναι και οι δευτεραγωνιστές του Laura Harrier, Alec Baldwin, Robert John Burk και Topher Grace. Σε ένα μικρό αλλά απολύτως αναγκαίο ρόλο για την σύνδεση παρελθόντος-παρόντος συναντάμε τον γνωστό τραγουδοποιό και ακτιβιστή Harry Belafonte. Η φωτογραφία είναι ζεστή βοηθάει στην ρεαλιστική παρουσίαση της εποχής της αμφισβήτησης και η μουσική στηρίζεται σε όλο το φάσμα του ρυθμού των εγχρώμων της δεκαετίας του ΄70.

Το «BlacKkKlansman» κέρδισε 42 Βραβεία σε 189 υποψηφιότητες, θεωρείται η καλύτερη ταινία του Spike Lee και μια από τις καλύτερες που αγωνίστηκαν το 2019 για τα Βραβεία της Ακαδημίας των ΗΠΑ. Κέρδισε μόνον το Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου. Η αλλεργία της Ακαδημίας σε οτιδήποτε κάνει κριτική στη σύγχρονη Αμερική και το φλεγόμενο παρόν της, του στέρησε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας αποδεικνύοντας ότι στις ΗΠΑ ο ρατσισμός είναι ολοζώντανος.

Το φιλμ βραβεύτηκε επίσης με το Grand Prize της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών γιατί πετυχαίνει να υπενθυμίσει την επικαιρότητα της θεματολογίας του. Όπως λέει και ο ίδιος ο Lee: «Η ταινία είναι για το τώρα, όχι για το τότε»... «Η δουλειά μας ως σκηνοθέτες και δημιουργοί είναι να ενώνουμε τις ιστορίες εποχής με το παρόν. Και για να καταλάβουμε το σήμερα πρέπει να κοιτάξουμε με ανοιχτά τα μάτια την υφή της Ιστορίας μας. Το υλικό πάνω στο οποίο χτίστηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Στους τάφους των ιθαγενών και στις πλάτες των σκλάβων...». «Όσα συμβαίνουν σήμερα, δεν ξεπετάχτηκαν από το πουθενά. Ο ρατσισμός δεν είναι ένα θέμα που λύθηκε ποτέ. Δεν τον αντιμετωπίσαμε ποτέ. Ζούμε ένα πολύ άσχημο, αποτρόπαιο, κεφάλαιο στην ιστορία της Αμερικής που οι λευκοί εξτρεμιστές χαίρουν την προστασία της ηγεσίας. Πρέπει να ξυπνήσουμε όμως!»



*Οι χειμερινές κινηματογραφικές προβολές του Cine-Δράση πραγματοποιούνται κάθε Πέμπτη, 8.15 το βράδυ στην αίθουσα "Ν. Εγγονόπουλος" του πάρκου "Μ. Θεοδωράκης" (ΤΥΠΕΤ), Π. Μπακογιάννη 38-42, Βριλήσσια.