Eva Benso: «Δυσλεξία» κριτική της Ελένης Χωρεάνθη

2017-03-08 09:35

Από τις εκδόσεις GEMA κυκλοφορεί η Δυσλεξία, ένα σπουδαίο, καλογραμμένο βιβλίο που έχει ως αντικείμενο μελέτης το πολύ σοβαρό, «μαθησιακό» κυρίως, πρόβλημα, τη δυσλεξία, που αντιμετωπίζουν με λάθος, συνήθως, τρόπο ανειδίκευτοι γονείς και δάσκαλοι που ασχολούνται με την ανατροφή, τη διδασκαλία και τη μάθηση των παιδιών. Συγγραφέας του βιβλίου είναι η Eva Benso, απόφοιτος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Τουρίνο και της δημιουργικής γραφιστικής, ειδικευμένη επιστήμων στη γνωστική απόκτηση δεξιοτήτων σε άτομα με Ειδικές Διαταραχές της Μάθησης.

Παλαιότερα, όλες τις μαθησιακές δυσκολίες των παιδιών οι δάσκαλοι τις απέδιδαν σε αδιαφορία ή σε νοητική υστέρηση και σε άλλες αιτίες. Θεωρούσαν τη δυσλεξία αρρώστια και, το χειρότερο, «ως μια σοβαρή κοινωνική και γνωστική αναπηρία», επομένως αθεράπευτη.

Οι γονείς δεν ήθελαν, δεν μπορούσαν να παραδεχτούν ότι το παιδί τους έχει κάποιο μαθησιακό πρόβλημα, ότι υπάρχει γενεσιουργός αιτία, ότι κάτι του φταίει και δεν διαβάζει σωστά. Οι δάσκαλοι εκλάμβαναν τη δυσλεξία (ο όρος ήταν άγνωστος), ως αδιαφορία και έλλειψη προσαρμοστικότητας του παιδιού, γιατί έλειπε η σωστή γνώση και η υπεύθυνη πληροφόρηση. Σήμερα, οι ειδικοί επιστήμονες γνωρίζουν τι είναι δυσλεξία, πού οφείλεται, ποιες είναι τα αιτίες που τη δημιουργούν και παρέχονται οι απαραίτητες γνώσεις, ώστε ειδικά εκπαιδευμένοι δάσκαλοι να βοηθήσουν υπεύθυνα τα δυσλεκτικά άτομα να λύσουν τα μαθησιακά τους προβλήματα.

Αυτό ακριβώς επιδιώκει η Eva Benso με το εξαίρετο βιβλίο της που, με τρόπο άκρως επιστημονικό, απαντάει επαρκώς στα ερωτήματα, φωτίζει όλες τις πτυχές του προβλήματος και προτείνει πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισής του.

Η Eva Benso δεν μένει στη διατύπωση αλλεπάλληλων θεωριών και κανόνων, αλλά εστιάζει το ενδιαφέρον της στον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος στην πράξη. Στο πώς πρέπει να ενεργεί ο δάσκαλος και ο γονιός και η κοινωνία, κατ’ επέκταση, για να παρέχει βοήθεια στα δυσλεξικά άτομα.

Η δυσλεξία δεν είναι κοινωνική και μαθησιακή αναπηρία. Τι είναι; Είναι «η Ειδική Διαταραχή της Μάθησης, ιδιαίτερα της ανάγνωσης. Είναι η ανικανότητα των δυσλεκτικών παιδιών να αναγνώσουν σωστά και με εύλογη ταχύτητα αντίληψης να παρακολουθήσουν τη φυσική ροή της ανάγνωσης κειμένου. Αυτή η διαταραχή «κρυβόταν κάτω από τις σχεσιακές δυσλειτουργίες και τις συναισθηματικές εντάσεις που συχνά τη συνοδεύουν», γιατί οι γονείς από άγνοια και για λόγους ντροπής δεν παραδέχονταν ότι μπορεί να υπάρχει οργανικό, νευρολογικό πρόβλημα στο παιδί τους και κουκούλωναν το πρόβλημα. Ωστόσο, η δυσλεξία «πλήττει το 4-5% των παιδιών, δηλαδή αφορά περίπου έναν μαθητή ανά τάξη. Σε μία τάξη 25 μαθητών υπάρχουν, κατά μέσον όρο, ένα ή δύο παιδιά που μπορεί να πιστοποιηθούν ως δυσλεξικά».

Η δυσλεξία δεν είναι πρόβλημα απλό. Και τα αίτια που τη δημιουργούν είναι οργανικά, νευρολογικά και πολλά, και διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Σύμφωνα με έναν πληρέστερο ορισμό που διατυπώνει η ίδια η συγγραφέας, «η δυσλεξία είναι νευρολογική δυσλειτουργία η οποία εμποδίζει την πλήρη ανάπτυξη της δεξιότητας ανάγνωσης, με διάφορες υποκείμενες αιτίες που εκφράζονται μεμονωμένα ή σε αλληλεπίδραση και εξαρτώνται, σε διαφορετικό βαθμό, από τα συστήματα της προσοχής, της γλώσσας και της οπτικής αντίληψης». Ωστόσο, η Eva Benso δεν μένει στη διατύπωση αλλεπάλληλων θεωριών και κανόνων, αλλά εστιάζει το ενδιαφέρον της στον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος στην πράξη. Στο πώς πρέπει να ενεργεί ο δάσκαλος και ο γονιός και η κοινωνία, κατ’ επέκταση, για να παρέχει βοήθεια στα δυσλεξικά άτομα. Αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου στην πρακτική αντιμετώπιση της δυσλεξίας:

Προτείνει παιγνιώδεις δραστηριότητες, αυτοσχέδιες κατασκευές και ασκήσεις γνωστικής ενίσχυσης, επαναπροσδιορίζοντας τα ισχύοντα ως δεδομένα. Και κυρίως, καταρρίπτοντας το στερεότυπο «του ενιαίου προφίλ για τον δυσλεξικό. Δεν υπάρχει ενιαίος δυσλεξικός τύπος, αφού οι αιτίες που γεννούν τη δυσλεξία διαφέρουν ποιοτικά και ποσοτικά» από άτομο σε άτομο. Στα δυσλεξικά άτομα, με ειδικά τεστ, εντοπίζονται πάντα προβλήματα που αφορούν την προσοχή ή το σύστημα εκτελεστικού ελέγχου.

Συμπερασματικά: Η συγγραφέας με το βιβλίο Δυσλεξία θέλει να καταρρίψει «ετικέτες και κοινοτοπίες, προσφέροντας μια δομημένη και σαφή ανάλυση του προβλήματος και εξηγώντας τη λειτουργία της ανάγνωσης στις υποδεέστερες λειτουργίες, που είναι η γλώσσα, η οπτική αντίληψη και η προσοχή, όπως και η αλληλεπίδρασή τους. Η λέξη-κλειδί της μεθόδου που προτείνεται είναι “εκγύμναση”, ένα πλήρες και ειδικό “γυμναστήριο” για τη νόηση».

Επίσης, ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου «είναι αφιερωμένο στις παιγνιώδεις-ψυχαγωγικές ασκήσεις που δίνουν στον δάσκαλο τη δυνατότητα να εκγυμνάσει το παιδί διασκεδάζοντάς το και κινώντας του το ενδιαφέρον για την ανάγνωση με εικόνες, παραμύθια ή χειρονακτικές δραστηριότητες, που είναι βήματα για μια προπαρασκευαστική πορεία».

Ο εξαιρετικά κατατοπιστικός πρόλογος, που υπογράφει ο Francisco Benso, η εισαγωγή (της ίδιας της Eva Benso) και η πολύ καλή μετάφραση του Βαγγέλη Κατσιφού στα ελληνικά συμβάλλουν στην κατανόηση και την εφαρμογή στην πράξη των μέσων αντιμετώπισης της δυσλεξίας. Δίνουν τη δυνατότητα στον δάσκαλο και σε κάθε ενδιαφερόμενο να μπει στο πνεύμα της συγγραφέως όσον αφορά το θεωρητικό, όσο και το πρακτικό μέρος του βιβλίου, και να το χρησιμοποιήσει ως εργαλείο στο δύσκολο, αλλά τόσο ενδιαφέρον έργο/λειτούργημά του.

Δυσλεξία
Οδηγός για γονείς και δασκάλους: Θεωρία, θεραπείες και παιχνίδια
Eva Benso
Μετάφραση: Βαγγέλης Κατσιφός
Gema
191 σελ.
ISBN 978-960-6893-34-6
Τιμή: €12,00

 

 

 

 

πηγή : diastixo.gr