Εικαστικά-«“Βάζω χρώμα στην πλατεία”: ένα βιβλίο για ένα έργο» της Τούλας Ρεπαπή

2016-02-18 17:53

Ένα βιβλίο-λεύκωμα τύπωσε ο Δήμος Αγίου Δημητρίου Αττικής –σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων– με τίτλο Βάζω χρώμα στην πλατεία. Αναφέρεται στη γλυπτική σύνθεση από ανοξείδωτο ατσάλι του Νίκου Σαπέρα, που βρίσκεται στην Πλατεία Δημοκρατίας του εν λόγω Δήμου.

Αυτό το λεύκωμα συγκεντρώνει, μέσα από σύντομα κείμενα και πολλές εικόνες, τις διάφορες φάσεις για την υλοποίηση του έργου. Ποτέ η τελική εικόνα ενός έργου δεν μαρτυρά τι έχει προηγηθεί από την πρώτη σκέψη του δημιουργού, τα αρχικά του σχεδιάσματα, τα κατασκευαστικά σχέδια, τη διαδικασία στο εργαστήριο, τη μεταφορά του, που δηλώνει συνήθως το μέγεθος και τον χειρισμό του, μέχρι την εγκατάσταση. Ως εκ τούτου, το λεύκωμα αυτό μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα άλλο έργο πολύτιμο για τον δημιουργό, αφού η καταγραφή αυτή είναι γεμάτη ερεθίσματα, μνήμες και πληροφορίες, που αποκαλύπτουν ό,τι είχε συντελεστεί. Κι όταν το έργο αυτόνομο πλέον εκτεθεί, τότε αποκτά μια σχέση με τους ανθρώπους γύρω του, μεταφέροντας στους πολλούς, που δεν έχουν δει από κοντά τα «φρούτα» εν τη γενέσει τους, την ατμόσφαιρα και την αίσθηση του έργου, «ζώντας» και αυτοί ως έναν βαθμό όσα έγιναν.

Το έργο αυτό ανήκει στην ενότητα του Ν. Σαπέρα Οπώρες, όπως ακριβώς παρουσιάστηκε το ’75. Σε αυτή την ενότητα, το στοιχείο της ταινίας συμμετέχει στο κυρίως ζητούμενο, τη σύνθεση, περιγράφοντας και αποδίδοντας μορφές καθημερινές, γνωστές, διαφοροποιημένες ως προς τα φυσικά χαρακτηριστικά, χωρίς τοπικές ή ιστορικές αναφορές, με αποτέλεσμα να γίνονται αναγνωρίσιμες και κατανοητές από όλους.

Το 2002 ολοκληρώθηκε το γλυπτό και έκτοτε δεσπόζει στην Πλατεία Δημοκρατίας του Δήμου Αγίου Δημητρίου. Αρχικά ήταν κατασκευασμένο σε φυσικό μεταλλικό χρώμα, το οποίο στα χρόνια που μεσολάβησαν υπέστη φθορά από κακή χρήση και αποφασίστηκε, τον Ιούνιο του 2013, να χρωματιστεί από τους μαθητές του γειτονικού σχολείου. Η προτροπή για συμμετοχή των απλών πολιτών στη δημιουργία ενός έργου εικαστικού, θεατρικού, μουσικού, ενισχύει τον ρόλο της Τέχνης, αφού κάνει τον θεατή/ακροατή συμμέτοχο και συνδημιουργό. Μέσα από αυτήν τη συμμετοχή ο πολίτης το κατανοεί περισσότερο και αντιδρά ανάλογα, ενώ προκύπτει μια αμφίδρομη σχέση που επιστρέφει στον αρχικό σχεδιαστή από την ικανοποίηση της αποδοχής της έμπνευσης/πρότασής του, αλλά και από πολλές άλλες πολύτιμες πληροφορίες που ανακύπτουν.

Η δράση αυτή –της συμμετοχής των πολιτών– εξετάζει επιπλέον και την άποψη για μια «παραλλαγή στο ίδιο θέμα», όπως επίσης και τη «διάρκεια του έργου στον χρόνο».

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτό είναι ένα δεύτερο ταξίδι που κάνει το έργο μέσα στον χρόνο, με παραλλαγμένη μορφή και ταυτότητα, που προκύπτει από «ασυνείδητες» επεμβάσεις, αφού δεν είχαν πρόθεση την αλλαγή της όψης του έργου, αλλά τη χρήση της επιφάνειάς του και την αποτύπωση πάνω σε αυτήν προσωπικών σκέψεων και αναγκών. Η συμμετοχή των μαθητών εν προκειμένω αποσκοπούσε και στο να καταργήσει την απόσταση μεταξύ του πολίτη και του δημόσιου χώρου, ώστε να φθάσει η στιγμή όπου ο πολίτης θα νιώσει ότι μπορεί να έχει λόγο στη διαμόρφωση του δημόσιου χώρου, όπως ακριβώς έχει και στο σπίτι του, το οποίο μοιάζει να μην τελειώνει στους τέσσερις τοίχους, αλλά να προεκτείνεται και έξω από αυτό. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται αντιληπτό πως τον αφορά και έχει λόγο να τον φροντίζει, να τον προστατεύει και να προσπαθεί με κάθε του ενέργεια να τον διασφαλίζει.

Αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η τρίτη παραλλαγή του έργου και η οποία έγινε με τη συμμετοχή των μαθητών – ατόμων με ομοιογενή χαρακτηριστικά και προαποφασισμένο ζητούμενο, μέσα σ’ ένα κλίμα χαράς γι’ αυτή τη σπάνια εμπειρία, που τόσο εύγλωττα περιγράφεται στο λεύκωμα Βάζω χρώμα στην πλατεία.

Οι Οπώρες του Νίκου Σαπέρα παρουσιάστηκαν ως σύνολο τον Οκτώβριο του 2012 στην αίθουσα τέχνης ART ZONE 42 στην Αθήνα (Τώρα που φθίνουν αι Οπώραι).

Πηγή : diastixo.gr