Cine-Δράση-Ο δρόμος της διαφυγής /Un sac de billes Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2019, 8:15΄μμ, στο ΤΥΠΕΤ
Γαλλία, 2017. Διάρκεια: 110'.Σκηνοθεσία: Christian Duguay, Σενάριο: Jonathan Allouche, Christian Duguay, Benoît Guichard, Alexandra Geismar, Laurent Zeitoun, Joseph Joffo. Πρωταγωνιστούν: Dorian Le Clech, Batyste Fleurial Palmieri, Patrick Bruel, Elsa Zylberstein, Bernard Campan, Kev Adams, Christian Clavier, César Domboy, Ilian Bergala, Coline Leclère, Emile Berling.
Το να μιλάς στον κινηματογράφο για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα για μια από τις σκοτεινότερες σελίδες της ιστορίας του ανθρώπινου γένους, το Ολοκαύτωμα εναντίον των Εβραίων, είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Παρόλα αυτά «Ο δρόμος της διαφυγής» είναι μια ευαίσθητη, αισιόδοξη συγκινητική και ελπιδοφόρα ταινία-μάθημα ζωής που βάζει την παιδική αθωότητα στον αντίποδα της φρίκης του ναζισμού. Ένα φιλμ γεμάτο ανθρωπιά και αλήθεια με άψογους ηθοποιούς, εξαιρετική σκηνοθεσία, επιβλητική μουσική και υπέροχη φωτογραφία.
Βρισκόμαστε στο 1942. Το μεγαλύτερο τμήμα της Γαλλίας, τελεί υπό ναζιστική κατοχή. Στο Παρίσι ο, Εβραίος στην καταγωγή, Ρομάν Ζοφό διατηρεί κουρείο και προσπαθεί με τα εισοδήματα από αυτό να αναθρέψει με αξιοπρέπεια τα τέσσερα πολυαγαπημένα παιδιά του. Όταν η διαβίωση των Εβραίων γίνεται αδύνατη, αποφασίζουν να αποχωριστούν ο ένας τον άλλον και να διαφύγουν προς τη Νίκαια, το ελεύθερο τότε τμήμα της Γαλλίας. Τα δύο μικρότερα αδέλφια, ο Μορίς και ο Ζοζέφ παίρνουν την αφάνταστα σκληρή, για την ηλικία τους, εντολή να ταξιδέψουν ολομόναχοι, προς την Ελεύθερη Ζώνη, όπου θα ανταμώσουν τα μεγαλύτερα αδέλφια τους. Η διαδρομή των δύο αγοριών προς την ελευθερία και τη ζωή, σε μια περίοδο που δεν μπορούσαν να εμπιστευτούν ούτε τη σκιά τους, θα αποδειχτεί εξαιρετικά περιπετειώδης και επικίνδυνη. Θα χρησιμοποιήσουν τρένο, θα περπατήσουν άπειρα χιλιόμετρα, θα βρεθούν στην καρδιά του σκότους. Σε όλη την διάρκεια της περιπέτειας τους, από τη στιγμή της απόδρασης από το Παρίσι μέχρι το σημείο επανένωσης της οικογένειας, ο μικρός Ζοζέφ και ο έφηβος αδελφός του θα επιδείξουν δυσανάλογη με την ηλικία τους ψυχική δύναμη, απίστευτο θάρρος, κουράγιο και εφευρετικότητά. Θα παλέψουν για να μην χάσουν ο ένας τον άλλο και δασκαλεμένοι από τον πατέρα τους θα κρύψουν με κάθε τίμημα το θρήσκευμά τους από όσους συναντούν στο διάβα τους. Δε θα λυγίσουν γιατί στο μυαλό τους υπάρχει μόνο μία αποστολή: να σμίξουν το γρηγορότερο με την οικογένειά τους. Απαραίτητοι σύμμαχοι τους είναι κάποιοι ευγενικοί άγνωστοι, άνθρωποι διαφορετικών πεποιθήσεων, που παίρνουν τον ρόλο του σωτήρα κάθε φορά που τα αδέρφια βρίσκονται σε κίνδυνο.
Ο ένας από τους αδελφούς, ο Ζοζέφ Ζοφό, κατέγραψε το εκπληκτικό βιωματικό τους ταξίδι, στο βιβλίο «A Bag of Marbles». Ο τίτλος αποτελεί αναφορά στο γνωστό παιχνίδι με τις μπίλιες που έπαιζε με τον αδελφό του λίγο πριν την εξαναγκαστική φυγή τους, αλλά και στην μπίλια που κράταγε στην τσέπη του σε όλη την διάρκεια της περιπέτειας τους. Το κλασικό αυτό απομνημόνευμα, που δίνει μια παιδική οπτική σε μια βαριά κοσμοϊστορική στιγμή, κυκλοφόρησε το 1973. Στην πορεία έγινε μέρος της εγκύκλιας λογοτεχνικής παιδείας των Γάλλων μαθητών. Το 1975 μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στην μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Ζακ Ντουαγιόν. Το 2017, ξαναβρίσκει τον κινηματογραφικό του δρόμο ως «Ο Δρόμος της Διαφυγής», αυτή τη φορά από τον Κριστιάν Ντιγκέ με τον Ζοζέφ Ζοφό σε ρόλο σύμβουλου παραγωγής.
Τόσο ο Ζακ Ντουαγιόν το 1975, όσο και ο Κριστιάν Ντιγκέ, 42 χρόνια μετά προσπάθησαν, με επιτυχία, να μείνουν όσο πιστοί γίνεται στο γράμμα και το πνεύμα του βιβλίου δείχνοντας την φρίκη και τις κακουχίες του πολέμου όπως τις βιώνουν δύο αθώα παιδιά. Στην επιτυχία της δεύτερης ταινίας συμβάλουν τα μέγιστα οι εξαιρετικές ερμηνείες όλων των πρωταγωνιστών. Ο Patrick Bruel και η Elsa Zylberstein αποδίδουν άψογα τη θλίψη και ηρεμία των γονιών, δύο ανθρώπων που θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, αλλά δεν να μπορούν και να τους το προσφέρουν σε αυτές τις σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. O 17χρονος Batyste Fleurial Palmieri και ο 12χρονος Dorian Le Clech στους ρόλους των αδελφών, αποδεικνύονται γερά θεμέλια για την ταινία. Ο Palmieri βγάζει έναν υπέροχο ζεστό συναισθηματισμό με την ερμηνεία του, αλλά ο μικρός Le Clech κλέβει την παράσταση με την ειλικρινή αθωότητά του. Τα εκφραστικά πρόσωπα τους και η καλοσύνη των ανθρώπων που τους βοηθούν, ρισκάροντας συχνά την ίδια τους την ζωή, είναι το ελπιδοφόρο μήνυμα του φιλμ.