.png?ph=89752c26b8)
Άρις Αλεβίζος: «Η δωρεά των δέντρων»
Ο δόκιμος συγγραφέας Άρις Αλεβίζος, ο οποίος υπηρέτησε όλα τα είδη του πεζού λόγου με μεγάλη επιτυχία, τώρα και αφού δικηγόρησε επί τριάντα επτά χρόνια στην Αθήνα, επέστρεψε στη γενέτειρά του ασχολούμενος με τη γεωργία. Και επειδή σε όλα του τα έργα (καθότι βιωματικός) αναφέρεται συχνά-πυκνά στη φύση (το όρος Αιγάλεω αποτελούσε μιαν ευχάριστη διέξοδο), τώρα που όπως αντιλαμβανόμαστε συνταξιοδοτήθηκε, καλλιεργεί τη γη, σαγηνεύεται από τα δέντρα και τις παραξενιές τους, άλλοτε συγκινείται από διάφορα φυτά, για την εμφάνισή τους, για το φύλλωμά τους, για την μυρωδιά τους κ.ο.κ. Εκεί οφείλεται η Δωρεά των δέντρων, το μισό του βιβλίου, καθότι το υπόλοιπο μισό καταγίνεται με τη μοναδική αλήθεια της ζωής που είναι ο θάνατος, ό,τι προηγείται και ό,τι ακολουθεί. Έτσι λοιπόν είναι άκρως ενδιαφέρον το γεγονός της ταύτισης οπωροφόρων ή όχι δέντρων, που σήμερα θεραπεύει, με την παιδική ηλικία. Σύνδεση άλλοτε θετική άλλοτε αρνητική, πάντως σίγουρα ουσιαστική, αφού τα βιώματα αποδεικνύονται λιγότερο ισχυρά από το σήμερα, όπου ο συγγραφέας, ως ενήλικας πια, μπορεί να διακρίνει τα θεία δώρα που προσφέρουν διάφορα δέντρα και φυτά, όπως η κουμαριά, η συκιά, η φραγκοσυκιά, το άγριο σπαράγγι, η ελιά, η ροδιά, η κληματαριά, η μυρτιά, η πορτοκαλιά κ.λπ., και να αλλάζει την άποψη που από παιδί είχε για αυτά, λόγω κυρίως άλλων συνθηκών, που είχαν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με τη δουλειά στα κτήματα, που για ένα μικρό παιδί ήταν βέβαια οδυνηρό. Δεν αποτελούν ολιστικά διηγήματα τα γραπτά του πρώτου μέρους του τελευταίου βιβλίου του Αλεβίζου, γινόμαστε όμως συμπαραστάτες στην αγάπη για πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων είναι η προσωπική γνώση της γης γενικώς που ο ίδιος κατέχει, καθώς επίσης και των πολλών άγνωστων λέξεων στους ανθρώπους των πόλεων, που οι γεωργοί χρησιμοποιούν μεταξύ τους. Και γινόμαστε συμπαραστάτες για τον λόγο επίσης πως ενώ ο συγγραφέας βρίσκεται στην έκτη δεκαετία της ζωής του, αναπολεί τα χρόνια που, παιδί, σεργιάνιζε στα ίδια χώματα, ως αντίστιξη του δευτέρου μέρους, όπου ο θάνατος δημιουργεί καινούργια ερεθίσματα, φεύγουν οι γονείς, φεύγουν οι φίλοι, φεύγουν οι συνάδελφοι, άρα όπως αφήνεται να εννοηθεί κάποιοι άλλοι θα γράψουν με τον ίδιο ίσως τρόπο για τους προηγούμενους, όπως οι προηγούμενοι γράφουν για τους προπροηγούμενους. Μια συνέχεια δηλαδή της ζωής, όσο και αν οι ηλικίες δεν τηρούνται λογιστικά, κάποιοι πεθαίνουν πιο νέοι από άλλους που φτάνουν σε βαθιά γεράματα, κάποιοι είναι ίσως πάρα πολύ νέοι, εν κατακλείδι κάποιοι δεν τηρούν τον άγραφο κανόνα της φυγής, πικραίνοντας τους γύρω έτι περαιτέρω.
Ας επικεντρωθούμε λοιπόν στο δεύτερο τμήμα του βιβλίου και στο βασικό του μοτίβο, που είναι ο θάνατος. Ο θάνατος είναι ένα γεγονός που δεν άφησε ασυγκίνητο κανέναν μικρό, μέτριο ή μεγάλο δημιουργό, με όποια τέχνη και αν καταπιάστηκε, σε όποιο μετερίζι και αν αφοσιώθηκε, από τον πεζό λόγο ως το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική, τη μουσική. Άρα απ’ αυτή την πλευρά ο Αλεβίζος δεν πρωτοτυπεί, καθώς ένα θέμα τόσο διαδεδομένο ασφαλώς και δεν αφήνει πολλά περιθώρια προσωπικών ελιγμών και τεχνικής. Παρ’ όλα αυτά, εδώ έχουμε το εξής παράδοξο: ενώ ο συγγραφέας μιλά για ακινησία, για σιγή, για τέλος, για απώλεια, η γραφή του δεν μοιρολατρεί, το αντίθετο, ζωντανή όσο δεν παίρνει, επιθυμεί να δώσει τόνο, ρυθμό, ένταση σε μια κατάσταση όπου ακόμη και τα παρηγορητικά λόγια είναι περιττά. Ο Αλεβίζος δείχνει την ικανότητά του σε αυτό που περιγράφει με την ατμόσφαιρα και το ύφος (ακόμη και στον θάνατο της μητέρας), με τον κρότο και την έξαψη, που μόνο ένα χαρμόσυνο γεγονός μπορούσε να αποσπάσει. Βέβαια θρηνεί για τον χαμό αγαπημένων ανθρώπων, βέβαια τιμά τη μνήμη τους μεταφέροντας στο χαρτί την τελευταία τους εικόνα, βέβαια σέβεται την απουσία, η οποία μάλιστα του στέκεται βάρος πάνω στις πλάτες, παρ’ όλα αυτά αποφασίζει να «ζωντανέψει» την αναπνοή, να δώσει νόημα στη διαδικασία (τα άτομα που γλεντούν την παραμονή της κηδείας της μάνας ενός φίλου τους το βράδυ είναι χαρακτηριστική), να μην αφήσει το γεγονός να τον πάρει από κάτω, τελικά να πιστέψει το χιλιοειπωμένο πως, όσο μιλάμε για τους νεκρούς ακόμη, όσο τους θυμόμαστε, αυτοί δεν πεθαίνουν ποτέ. Η θλίψη η οποία κυριαρχεί είναι διάχυτη (πιστεύω προσωπικά πως ο συγγραφέας κυριολεκτικώς τυραννιέται γράφοντας αυτούς τους μύθους), η λύπη ξεχειλίζει, ο θυμός για το άδικο είναι ασυγκράτητος, παρ’ όλα αυτά ο Αλεβίζος, πάντα ψυχαγωγικός για τους αναγνώστες που τον παρακολουθούν, πάντα πιεστικός στις εικόνες που εκφέρει, γίνεται σε μια στιγμή και όχι μόνο κοινωνικά κατανοητός, συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε και κερδίζει το ρίσκο, αφήνοντάς μας ελεύθερους να αφομοιώσουμε την προσδοκία του, την τέχνη του και την προσπάθειά τους για συνομιλία και ψυχική συνάντηση, πέρα από τα φιλοσοφικά και υπαρξιακά που μπορούν να κινούνται γύρω απ’ το φευγιό ενός οικείου προσώπου.
Παρ’ όλα αυτά, εδώ έχουμε το εξής παράδοξο: ενώ ο συγγραφέας μιλά για ακινησία, για σιγή, για τέλος, για απώλεια, η γραφή του δεν μοιρολατρεί, το αντίθετο, ζωντανή όσο δεν παίρνει, επιθυμεί να δώσει τόνο, ρυθμό, ένταση σε μια κατάσταση όπου ακόμη και τα παρηγορητικά λόγια είναι περιττά.
Είναι αληθινά παράξενο το πώς γίνεται (και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στο μυαλό του Αλεβίζου αλλά όλων μας, όσοι τέλος πάντων έχουμε την ίδια ηλικία μ’ εκείνον) από τη μια να ανακαλούμε τα παιδικά μας χρόνια, το πόσο αθώα και ευχάριστα ήταν, και από την άλλη να αντιμετωπίζουμε κατάματα τον θάνατο, ο οποίος και δεν προετοιμάζει (πλην των περιπτώσεων μιας ανίατης ασθένειας) κανέναν για την έλευσή του. Και είναι επίσης περίεργο που μιλάμε για τους νεκρούς, ας μου επιτραπεί, με τέτοια αφέλεια, λες και δεν μας ακουμπά το γεγονός, λες και είμαστε αθάνατοι, λες και αυτό το θέμα αφορά όλους τους άλλους εκτός από εμάς. Ο Αλεβίζος βέβαια δεν πέφτει σε αυτή την παγίδα. Γιατί ξέρει πολύ καλά πως οι νεκροί του ασφαλώς και θρηνήθηκαν, ασφαλώς και τάφηκαν όπως τους άρμοζε, ασφαλώς και θα μείνουν κολλημένοι πάνω του, όσος χρόνος και αν περάσει, όσα δεινά και αν του τύχουν.
Η δωρεά των δέντρων
Άρις Αλεβίζος
Εύμαρος
174 σελ.
ISBN 978-618-5162-30-6
Τιμή €10,00
πηγή : diastixo.gr