Αντώνης Παπαθεοδούλου – Δικαίος Χατζηπλής: «Χαριστική βιβλιοθήκη»

2019-06-18 16:13

Αντώνης Παπαθεοδούλου – Δικαίος Χατζηπλής: «Χαριστική βιβλιοθήκη»

Το σύνολο των βιβλίων για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας είναι εικονογραφημένα. Η εικόνα όχι μόνο κυριαρχεί, παίζει πρωτεύοντα, ουσιαστικό ρόλο. Στην πραγματικότητα η εικόνα είναι ανάπτυξη ή, άλλως, σχηματική ανάγνωση, χρωματική ερμηνεία, απόδοση του ελάχιστου, συνήθως, επιγραμματικού κειμένου που περιέχει είτε κάθε σελίδα είτε ανά δύο σελίδες – σαλόνι. Γι’ αυτό, όσο πιο λίγο είναι το κείμενο, τόσο πιο μεγάλη και πιο έντονη σε γραμμές και χρώματα είναι η εικόνα.

Το παιδί έχει διαφορετική οπτική από τους μεγάλους. Θεωρεί τον περιβάλλοντα κόσμο ως σύνολο: συγκριτικά. Βλέπει ολότητες, δεν βλέπει ξεχωριστά μέρη. Βλέπει το δέντρο μέσα στο δάσος, ως αναπόσπαστο μέρος του δάσους. Έτσι εξηγείται και ο τρόπος που ζωγραφίζουν τα μικρά παιδιά: ζωγραφίζουν το σπίτι με πόρτες, παράθυρα και με όλα τα περιεχόμενα – καθίσματα, κρεβάτια, ανθρώπους, όλα πάνω σε μια βάση. Γι’ αυτό δεν κάνουν τις ζωγραφιές τους στη μέση μιας πελώριας σελίδας, αλλά κάτω κάτω. Αν ρωτήσεις ένα παιδί γιατί κάνει τις ζωγραφιές του εκεί: «Μα, για να πατάνε στο πάτωμα», θα σου απαντήσει με βεβαιότητα. Μπορεί και να σηκώσει τους ώμους και να δηλώσει άγνοια. Το παιδί δεν μπορεί πάντα ή καθόλου να δώσει απάντηση στο «γιατί» και στο «πώς», απλούστατα διότι ενεργεί με τη λογική του ενστίκτου που εκπορεύεται από τη «μαγική αντίληψη του κόσμου»: Θεωρεί όλα γύρω του ζωντανά, με αισθήσεις και ιδιότητες έμβιων όντων.

Το θέμα που απασχολεί τους συγγραφείς του βιβλίου Χαριστική βιβλιοθήκη είναι πώς θα αναπτυχθεί το ενδιαφέρον του για το βιβλίο, με στόχο να δημιουργηθεί μια πολύ καλή σχέση του παιδιού με το βιβλίο από την «παιδική ηλικία του Μάγου», δηλαδή από τα πρώτα τρυφερά του χρόνια, από τα χρόνια της αθωότητας. Με άλλα λόγια: πώς θα μπει το βιβλίο στην καθημερινότητα του παιδιού, φυσικά και αβίαστα, εννοείται, ώστε να αποτελεί μέρος της ζωής και των ενδιαφερόντων του, να κερδίσει την εμπιστοσύνη και την αγάπη του, ώστε να υπάρχει ως μια ευχάριστη ενασχόλησή του και ως αναγκαιότητα, εντέλει, στα καθημερινά δρώμενα.

Πρέπει να βρεθεί λύση. Ο Σοφοκλής ξέρει, από την αρχή το ήξερε ότι το βιβλίο ήταν δανεικό, αλλά το αγάπησε πολύ. Και θα το στερηθεί;

Οι τρεις δημιουργοί που με γνώση του αντικειμένου και του ρόλου που μπορεί και «πρέπει» να έχει το βιβλίο στην καθημερινότητα του παιδιού, με ζήλο, μεράκι και μεθοδικότητα, συνεργάστηκαν και έφτιαξαν ένα χαριτωμένο βιβλίο που πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις και τις φιλοδοξίες τους. Καθένας με τον τρόπο του κι από τη δική του θεώρηση του κόσμου του παιδιού, ξεκίνησαν από τη μύησή του στον αποκλειστικό χώρο του βιβλίου –τη «χαριστική» βιβλιοθήκη– και στον όμορφο κόσμο του βιβλίου που είναι το περιεχόμενό του, την επαφή και γνωριμία του με τα βιβλία έτσι ώστε να προκύψει σχέση αμοιβαιότητας με το «δανεικό» βιβλίο», σε πρώτη φάση, όχι το αγορασμένο. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να επιστραφεί σώο και αβλαβές, για να το διαβάσουν και άλλα παιδάκια, αλλά και από σεβασμό προς αυτό το ίδιο το βιβλίο.

Ακολουθεί η γνωριμία με τους ήρωες, ερμηνεύοντας τους ρόλους που παίζουν με τη βοήθεια των εκφραστικών εικόνων, ώστε να διαπιστώσει το παιδί πως όλα όσα κρύβει το βιβλίο στις σελίδες του είναι πράγματα που βλέπει γύρω του, είναι μέρος της καθημερινότητάς του, οικειώνεται αγαπητικά με το περιεχόμενό του, μπαίνει στα δρώμενα με τη φαντασία του, συμμετέχει ενεργά γνωρίζοντας και αναγνωρίζοντας το βιος της μικρής του οικουμένης ίσαμε το σημείο που το παιδί θα δεθεί με το βιβλίο, θα αγαπήσει όλα τα ωραία πράγματα, τον πανέμορφο κόσμο του, και θα λυπηθεί πολύ να το χάσει, αφού «πρέπει» να το επιστρέψει. Τα ωραία που γνώρισε θα τα χάσει; Τώρα αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Εδώ που φτάσανε τα πράγματα, πρέπει να ληφθούν αποφάσεις. Πρέπει να βρεθεί λύση. Ο Σοφοκλής ξέρει, από την αρχή το ήξερε ότι το βιβλίο ήταν δανεικό, αλλά το αγάπησε πολύ. Και θα το στερηθεί;

Αντώνης ΠαπαθεοδούλουΜε τη δημιουργία τεχνητής στέρησης, προκύπτει η ανάγκη εξεύρεσης λύσης που να ικανοποιεί όλα τα μέρη. Δεν θα αποκαλύψω τη λύση που δίνουν, και πολύ σωστά πράττουν οι συγγραφείς. Αλλά θα επιστήσω την προσοχή σε όσους έχουν την ευθύνη της γνωριμίας των παιδιών με τον μικρόκοσμο και τον μακρόκοσμο μέσα από τα βιβλία, στον τεράστιο ρόλο που παίζει η εικόνα και τα χρώματα όσον αφορά την επαφή, τη γνωριμία, την εξοικείωση, τη δημιουργία σχέσης αμοιβαιότητας ανάμεσα στο παιδί και το βιβλίο: Να επιλέγουν βιβλία με όμορφες εικόνες, εικόνες με χιούμορ, εικόνες που να ικανοποιούν την αίσθηση της όρασης και να δημιουργούν αντίστοιχες προσλαμβάνουσες παραστάσεις από τον έξω κόσμο, όπως συμβαίνει στο βιβλίο για το οποίο γίνεται λόγος.

Ένα βιβλίο με απλό κείμενο, στρωτό εκφραστικό λόγο, καθημερινό, ευπρεπή, κατανοητό από τα παιδιά, που μιλάει τη γλώσσα που κατανοούν τα μικρά παιδιά χωρίς να μεταχειρίζεται τη φρασεολογία των παιδιών και χωρίς να καταφεύγει σε φραστικά τεχνάσματα, επιβάλλεται με την ομορφιά και την αλήθεια του. Απλά και φυσικά τα οδηγεί μέσα από διάφορα περιστατικά του καθημερινού βίου ίσαμε το σημείο που φτάνουν από μόνα τους στο ζητούμενο.

Δικαίος ΧατζηπλήςΗ Μυρτώ Δεληβοριά με τις υπέροχες εικόνες της, όπου κυριαρχούν χρώματα απαλά, δροσερά, γήινα και φιγούρες ευχάριστες με περίεργους σχηματισμούς, που ισορροπούν, ωστόσο, μέσα στα δρώμενα της κάθε στιγμής, δίνει τη δική της διάσταση στο κείμενο και κάνει το βιβλίο χαρούμενο και ελκυστικό, αξιαγάπητο και απολαυστικό!

 

Χαριστική βιβλιοθήκη
Αντώνης Παπαθεοδούλου, Δικαίος Χατζηπλής
εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά
Εκδόσεις Πατάκη
42 σελ.
ISBN 978-960-16-8059-0
Τιμή €12,90
001 patakis eshop

 

 

πηγή : diastixo.gr