.png?ph=89752c26b8)
Αναστασία-Αικατερίνη Αλεξοπούλου // Άρθρο_Η παραρεμάτια περιοχή της Πύρνας μέσα στον χώρο και τον χρόνο
Η παραρεμάτια περιοχή της Πύρνας μέσα στον χώρο και τον χρόνο
Ησαΐας Κωνσταντινίδης
Ρέμα με πολύ πλούσια ιστορία, με θρύλους και μύθους που πάνε βαθιά πίσω στο ιστορικό παρελθόν, είναι το περίφημο ρέμα της Πύρνας. Γνωστό και ως ρέμα Κοκκιναρά, ξεκινά από το όρος Πεντέλη και διασχίζει μεγάλα κομμάτια των βορείων προαστίων των Αθηνών (Κηφισιά, Πεύκη, Λυκόβρυση), ενώ δεσπόζει σε μια όμορφη περιοχή του Δήμου Λυκόβρυσης-Πεύκης, όπου και το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα. Μια άγνωστη ιστορική πορεία χιλιετιών συνεχίζει να διαδραματίζεται και στις ημέρες μας γύρω από τη ρεματιά της Πύρνας, μέσα από λαϊκές δοξασίες για νύμφες, νεράιδες, ξωτικά και μυστικά σπήλαια που την σημάδεψαν ανεξίτηλα...
Πύρνα. Λέξη που σχετίζεται άμεσα με το “πυρ” (τη φωτιά), χρώμα δε του πυρός είναι το κόκκινο, εξ 'ού και η ονομασία της ως “ρέμα Κοκκιναρά”. Το σπήλαιο, από το οποίο εκκινεί το ρέμα, βρίσκεται στις δυτικές παρυφές της Πεντέλης -στη σημερινή Πολιτεία-, γνωστό στα αρχαία χρόνια ως “άντρο των νυμφών”, λόγω του ότι εκεί λατρεύονταν οι περίφημες Κηφισίδες Νύμφες: μυστικές ιερουργίες και άλλα δρώμενα λάμβαναν χώρα, ενώ η ευρύτερη γειτονική έκταση θεωρείτο ιερή. Λίγο πιο κάτω, άλλωστε, στο σημερινό Κεφαλάρι Κηφισίας, μία δεξαμενή νερού ονομαζόταν “νυμφαία πηγή”, αμφότεροι δε οι ως άνω χώροι λειτουργούσαν ως άσυλα και καταφύγια.
Έχει απόλυτο δίκιο ο γνωστός πολιτικός μηχανικός και αστικός σπηλαιολόγος, κύριος Παναγιώτης Δευτεραίος, ο οποίος τονίζει: “Τα ρέµατα της Αθήνας είναι ένα παρεξηγηµένο στοιχείο της φύσης που τείνει να εξαφανιστεί από τον πολεοδοµικό ιστό. Με τη νέα σειρά εξορµήσεων που ανοίγει αυτή η εναλλακτική βόλτα στο ρέµα του Κοκκιναρά επιχειρούµε να φέρουµε στο φως τόσο τα ορατά όσο και τα χαµένα (υπογειοποιηµένα) τµήµατά τους περπατώντας µέσα στις κοίτες. Συναντάµε, εκτός από αναπάντεχες καταπράσινες εικόνες, διάφορα κρυµµένα από την κοινή θέα “µυστικά”, όπως παµπάλαια γεφύρια, ξεχασµένες υπόγειες στοές ορυγµένες στα πρανή και µικρές σπηλιές που άλλοτε µπορεί να συνδέθηκαν άρρηκτα µε τη σχέση που είχε το τρεχούµενο νερό στην αρχαιότητα µε τη λατρεία θεοτήτων όπως οι Νύµφες”.
Η διαδρομή γύρω από το ρέμα της Πύρνας είναι γεμάτη από περιπέτειες, αντάξιες της ιστορικής φήμης του. Μια πεζοπορία μες στην άγρια κυριολεκτικά φύση, με το φυσικό περιβάλλον στην κοίτη και στις όχθες του ρέματος να είναι απίστευτο, αλλά και καλά κρυμμένο από τα βιαστικά βλέμματα της καθημερινότητας... Ένας παλιός (ανενεργός σήμερα) καταρράκτης κρύβει υπόγεια μυστικά, ενώ ένα εντυπωσιακό λιθόκτιστο τούνελ μάς θυμίζει μεσαιωνική στοά! Πιο πέρα, παλιά γεφύρια εναλλάσσονται με μεγάλες στοές υδραγωγείων που τροφοδοτούσαν επί αιώνες με νερό την Αθήνα. Κι όλα αυτά, να αγγίζουν σχεδόν τον αστικό ιστό, αλλά και να παραμένουν εν πολλοίς αναξιοποίητα από τις διάφορες κυβερνήσεις που πέρασαν από τη χώρα...
Το θέμα της παραρεμάτιας περιοχής της Πύρνας έφερε με ερώτησή της στη Βουλή των Ελλήνων, στις 7 Μαΐου 2021, η βουλευτής Β1΄ Βορείου Τομέα Αθηνών της Ελληνικής Λύσης, κυρία Αναστασία-Αικατερίνη Αλεξοπούλου. Απευθυνόμενη προς τους αρμοδίους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, και με θέμα ερώτησης “Ανάγκη αρμόδιας μέριμνας για την παραρεμάτια περιοχή της Πύρνας Λυκόβρυσης”, η δραστήρια βουλευτής σημειώνει τα κάτωθι:
“Στον Δήμο Λυκόβρυσης-Πεύκης, του νομού Αττικής, υπάρχει ένας χώρος πρασίνου (δυτικά της Λυκόβρυσης), γνωστός ως “παραρεμάτια περιοχή της Πύρνας”, ο οποίος χαρακτηρίζεται από το ομώνυμο ρέμα της Πύρνας και την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Η ρεματιά συνδέεται με τη σπηλιά της Πύρνας, η οποία βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Πεντέλη και δημιουργεί ένα φυσικό σύμπλεγμα-πνεύμονα οξυγόνου, δίπλα, ακριβώς, από τον αστικό ιστό. Πρόκειται για ένα σημαντικό γεωγραφικό τοπίο της ευρύτερης περιοχής, μια και πέραν του φυσικού του κάλλους και της αισθητικής του, σχετίζεται με τη μυθολογία και τους μετέπειτα ιστορικούς χρόνους, με μια σειρά λαϊκών θρύλων και παραδόσεων, που εμπλουτίζουν την πολιτισμική αξία του τόπου.
Έως σχετικώς πρόσφατα, όμως, το εν λόγω φυσικό τοπίο ήταν μη προσβάσιμο για τους πολίτες, εφ' όσον, επί σειρά ετών, δεν είχε καθαριστεί και αποψιλωθεί από την πυκνή βλάστηση, με συνέπεια να έχει μετατραπεί σε “αχαρτογράφητη” έκταση για τους κατοίκους του Δήμου και τους επισκέπτες. Με πρωτοβουλία και ενέργειες των τοπικών Αρχών, πάντως, έγινε σχετικός καθαρισμός και καλλωπισμός του, αλλάζοντας τη μορφή του τοπίου προς το βέλτιστο, ενώ επιπλέον η παραρεμάτια περιοχή της Πύρνας εντάχθηκε στους χάρτες αναζήτησης της Google και έχουν δημιουργηθεί οδηγίες πλοήγησης για την πρόσβαση σε αυτήν. Τέλος, σήμανση έχει τοποθετηθεί στους παραπλήσιους δρόμους της, προκειμένου να διευκολύνεται η επισκεψιμότητά της. Όλα αυτά δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις και προοπτικές για την τακτική συντήρηση, αλλά και την περαιτέρω αξιοποίηση του χώρου της ρεματιάς της Πύρνας και των όμορων εκτάσεων, με συνέπεια, οι ευθύνες της Πολιτείας για τη βελτίωση των συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή να είναι αυτονόητες, από τη στιγμή που πρόκειται για ένα ζωντανό φυσικό τοπίο, του οποίου οι ανάγκες φροντίδας του είναι διαρκείς και πρόδηλες”.
Πρέπει εδώ οπωσδήποτε να σημειώσουμε τις προσπάθειες και ενέργειες στις οποίες προέβη ο αντιδήμαρχος Λυκόβρυσης-Πεύκης, κύριος Παναγιώτης Ιωάννου, με αποτέλεσμα σημαντικό μέρος της ρεματιάς της Πύρνας και της εν γένει παραρεμάτιας περιοχής να έχει ήδη από το 2020 αναβαθμιστεί, αποτελώντας πόλο έλξης για περίπατο αναψυχής, εκδρομή, αλλά και έρευνα... Συγκεκριμένα, ο κ. Ιωάννου ανέφερε για το θέμα:
“Η δράση μας και η κινητοποίηση φορέων, υπηρεσιών, επιχειρηματιών και ιδιωτών για τον καθαρισμό, τον εξωραϊσμό και την ασφάλεια του ρέματος της Πύρνας Λυκόβρυσης συνεχίζονται αμείωτες. Ξεκινήσαμε με την ανάδειξη του θέματος για την ύπαρξη της περιοχής αυτής φυσικού κάλλους και αναψυχής στον Δήμο μας και την ευκαιρία αξιοποίησής της και απόδοσής της στους Δημότες μας για υγιεινές οικογενειακές αποδράσεις, πριν καν αναλάβουμε θέση ευθύνης στον Δήμο. Εντάξαμε την περιοχή στους χάρτες της Google, κάναμε εύκολη την πρόσβασή της μέσα από τις εφαρμογές πλοήγησης, δημιουργήσαμε βίντεο με αναλυτική περιγραφή του τρόπου ανακάλυψης και προσέγγισης των Δημοτών μας στην περιοχή αυτή με την φυσική ομορφιά και ηρεμία και το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα.
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας σε θέση ευθύνης στον Δήμο μας και πιστοί στις προεκλογικές μας εξαγγελίες και υποσχέσεις κινητοποιήσαμε τις Δημοτικές Υπηρεσίες, τους τοπικούς φορείς και ιδιώτες προβήκαμε στον καθαρισμό της περιοχής και στην φροντίδα του Ιερού Ναού. Με την δωρεά της Βρετανικής Σχολής St. Catherine πετύχαμε την τοποθέτηση τραπεζοπάγκων και άλλων πρόσθετων (καλάθων απορριμμάτων κλπ.) στην Πύρνα, κάνοντάς την ελκυστική για επισκέψεις και ξεκούραση. Δημιουργήσαμε το Λογότυπο της περιοχής της Πύρνας Λυκόβρυσης για να συνοδεύει τις δράσεις προώθησης για περαιτέρω αξιοποίηση και εξωραϊσμό της περιοχής.
Γνωστοποιήσαμε το θέμα της Πύρνας και το προωθήσαμε με την ενεργή συμπαράσταση και συνεργασία της Περιφερειακής Συμβούλου Κας Φ. Δαλιάνη προς την Περιφέρεια Αττικής, με στόχο την αξιοποίηση της περιοχής. Ήδη για το θέμα του εξωραϊσμού και της αξιοποίησης της περιοχής έχει επιληφθεί η αρμόδια Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Αττικής, ενώ επίσης εξετάζονται οι τυχόν απαιτούμενες παρεμβάσεις για την σταθεροποίηση των πρανών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν κίνδυνοι κατολισθήσεων κλπ., εντάσσοντας την περιοχή στις σχετικές τεχνικές μελέτες και παρεμβάσεις σταθεροποίησης των πρανών υδατορεμάτων της Περιφέρειας Αττικής.
Βήμα – βήμα και όλοι μαζί συνεχίζουμε για μια πιο όμορφη Πύρνα, για ένα πιο όμορφο Δήμο. Σας θέλουμε όλες και όλους έμπρακτα δίπλα μας”!