Πώς τα ισόβια γίνονται δέκα χρόνια

Επειτα από διεργασίες μηνών, προβληματισμούς και ποικίλα εμπόδια, η κυβέρνηση τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να καταθέσει ολοκληρωμένη νομοθετική πρόταση για την επιστροφή στο Δημόσιο χρημάτων από οικονομικούς εγκληματίες και καταχραστές. Το υπουργείο Δικαιοσύνης που φέρει το βάρος της νομοπαρασκευαστικής επεξεργασίας του σχετικού νομοθετήματος, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», κατέληξε στο τελικό κείμενο, υιοθετώντας σειρά διατάξεων που δίδουν κίνητρα σε εμπλεκόμενους σε οικονομικά εγκλήματα κατά του Δημοσίου να επιστρέφουν τα χρήματα, με «μπόνους» επιεικέστερη ποινική μεταχείριση.

Το τελικό κείμενο του νόμου, που αριθμεί σειρά άρθρων, προβλέπει διπλή διαδικασία είσπραξης από το Δημόσιο των λεγόμενων «κλεμμένων». Χρήματα, μετοχές, κινητές αξίες αλλά και ακίνητα, που δεσμεύονται από τις δικαστικές αρχές στο πλαίσιο εισαγγελικών ή δικαστικών ερευνών προβλέπεται ότι θα ρευστοποιούνται άμεσα υπέρ του Δημοσίου, χωρίς να απαιτείται, όπως ισχύει ώς σήμερα, αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Για τη χρήση από το Δημόσιο των χρημάτων αυτών -υπολογίζονται από τις δικαστικές αρχές σε περίπου 2 δισ. ευρώ - ο υπουργός Δικαιοσύνης, Χαράλαμπος Αθανασίου, βρίσκεται σε διαβούλευση με το υπουργείο Οικονομικών για την ανεύρεση της προσφορότερης λύσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, διατυπώνονται απόψεις ώστε τα δεσμευμένα να κατατίθενται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και να «πέφτουν» στον κρατικό προϋπολογισμό ή να κατατίθενται σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος και να διατίθενται για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών. Σε κάθε περίπτωση, ο εμπλεκόμενος μόνον αν απαλλάσσεται θα μπορεί να πάρει πίσω τα χρήματα που έχουν δεσμευθεί.

Και ενώ για τα δεσμευμένα η ρύθμιση είναι τελειωμένη -απομένει μόνον ο καθορισμός της διαδικασίας είσπραξης από το Δημόσιο και η χρήση τους- για το μείζονος σημασίας θέμα της ευνοϊκής ποινικής μεταχείρισης εκείνων που οικειοθελώς επιστρέφουν χρήματα στο Δημόσιο, στο τελικό κείμενο του νόμου, όπως έχει πλέον μορφοποιηθεί, προβλέπεται ότι όσοι ικανοποιούν πλήρως το Δημόσιο θα τυγχάνουν ευνοϊκής ποινικής μεταχείρισης που θα σχετίζεται με το ύψος της επιβαλλόμενης ποινής. Οι μειωμένες ποινές θα είναι ανάλογες της βαρύτητας του αδικήματος και της μέγιστης ποινής που προβλέπει για την περίπτωσή τους ο νόμος. Για παράδειγμα για όσους προβλέπεται η ισόβια κάθειρξη ή πολυετείς ποινές καθείρξεων, αν έχουν πλήρως ικανοποιήσει το Δημόσιο, προβλέπεται η επιβολή ποινής που θα κυμαίνεται από πέντε ώς δέκα χρόνια και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα χαμηλότερες.

Σε κάθε περίπτωση, η ευνοϊκή ποινική μεταχείριση θα εξαρτάται από το πότε καταβάλει τα χρήματα ο εμπλεκόμενος. Αν τα καταβάλει σε πρώιμο στάδιο, δηλαδή στην προκαταρκτική εξέταση, θα έχει την καλύτερη μεταχείριση, ενώ στη συνέχεια θα υπάρχει κλιμάκωση μέχρι την έναρξη της πρωτοβάθμιας δίκης. Το σημαντικό των επικείμενων ρυθμίσεων είναι, πως όσοι επιστρέφουν τα χρήματα, θα έχουν την ευνοϊκή ποινική μεταχείριση μόνον ως προς τις ποινές. Δεν θα αλλάζει η κατηγορία από κακούργημα σε πλημμέλημα. Δηλαδή, κατά τη διάρκεια της δίκης και όταν το δικαστήριο επιμετρήσει τις ποινές θα καταδικάζονται σε μικρότερες και ορισμένες φορές σε ποινές που αναλογούν σε καταδίκες πλημμελήματος. Θα λειτουργεί, δηλαδή, η επιστροφή των χρημάτων ως ένα ισχυρότατο ελαφρυντικό. Δεν θα μπορεί, όμως, να οδηγήσει σε απαλλαγή διά βουλεύματος.

Κρίσιμο είναι τι ακριβώς θα προβλεφθεί για τις εκκρεμείς υποθέσεις των οικονομικών σκανδάλων κάτι που ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί. Οπως δήλωνε στην «Κ» παράγοντας του υπουργείου Δικαιοσύνης, επελέγη η λύση της μειωμένης ποινής από το δικαστήριο και όχι της απαλλαγής σε προγενέστερο στάδιο, προκειμένου «να αποφευχθεί η παροχή δυνατότητας στους κατηγορούμενους να κάνουν χειρισμούς και να επιλέγουν οι ίδιοι πότε θα επιστρέψουν τα χρήματα». Το «μότο» του νέου νομοθετήματος, είναι, όπως δήλωνε χαρακτηριστικά ο ίδιος παράγοντας «πρώτα η τιμωρία και μετά το κίνητρο για επιστροφή των χρημάτων και η επιεικέστερη ποινική μεταχείριση».

Παράλληλα στο υπουργείο Δικαιοσύνης σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η επεξεργασία του νέου Ποινικού Κώδικα στο πλαίσιο του οποίου θα επιχειρηθεί εκσυγχρονισμός και του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου που ισχύει για τους καταχραστές του Δημοσίου (1608 του 50) που επιβάλλει ποινές ισοβίων στις περισσότερες περιπτώσεις. Η ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή έχει εισηγηθεί την πλήρη κατάργηση του νόμου για τους καταχραστές και στην ουσία την απάλειψη της ποινής των ισοβίων, αλλά ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου έχει θέσει εκ νέου το θέμα στο τραπέζι των συζητήσεων. Εχουν διατυπωθεί απόψεις για τροποποίηση του εν λόγω νόμου στο πλαίσιο των ποινών, κατάργηση των ισοβίων, ή μεταβολές για το εύρος της ισχύος τους με την πρόταση να περιοριστεί η ισχύς τους για τον σκληρό πυρήνα του κράτους και να εξαιρεθούν τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και οι ελεγχόμενες από το Δημόσιο επιχειρήσεις. Πάντως για τον νόμο περί καταχραστών του Δημοσίου οριστική απόφαση δεν έχει ληφθεί, ενώ αντιδράσεις για την πλήρη κατάργησή του διατυπώνονται και από δικαστές και εισαγγελείς.

Πηγή : www.kathimerini.gr/