«Εξιλέωση» από το Cine-Δράση Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου, 8:15΄μμ, στο ΤΥΠΕΤ

2016-12-27 13:37

Βρετανία 2007. Διάρκεια: 123΄. Σενάριο :Ian McEwan (βιβλίο), Christopher Hampton (σενάριο). Σκηνοθεσία: Joe Wright. Μουσική και μουσική επένδυση: Dario Marianelli. Πρωταγωνιστούν: Keira Knightley, James McAvoy, Brenda Blethyn, Harriet Walter, Saoirse Ronan, Vanessa Redgrave.

Το φιλμ με αφορμή το ανεκπλήρωτο πάθος δύο νέων ανθρώπων πραγματεύεται τα αιώνια προβλήματα του έρωτα και της προδοσίας, της οργής και της εκδίκησης, της απώλειας, της ζηλοτυπίας, του φθόνου που συνοδεύεται από κακεντρέχεια, ραδιουργία και εκδικητική μανία. Κυρίως όμως αναφέρεται στην ουσιαστική μεταμέλεια, την κάθαρση, την εξιλέωση και την ουτοπική δυνατότητα αναίρεσης των σφαλμάτων. Αποτελεί μεταφορά στον κινηματογράφο του αριστουργηματικού ομότιτλου βιβλίου του πολυβραβευμένου Άγγλου συγγραφέα Ian McEwan (εκδόσεις Νεφέλη, 2008).

Χρονικά η ιστορία διαδραματίζεται στην Βρετανία λίγο πριν και κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το καυτό καλοκαίρι του 1935 η Σεσίλια, η μεγαλύτερη κόρη μιας αριστοκρατικής οικογένειας και ο Ρόμπι, γιος της οικονόμου και του κηπουρού τους, απελευθερώνουν τα αισθήματά τους και είναι έτοιμοι να ζήσουν το πάθος τους. Όμως η μοίρα, με τη μορφή της Μπριόνι της 13χρονης αδελφής της Σεσίλια, έχει άλλα σχέδια. Η μικρή, που τρέφει επίσης ένα εφηβικό έρωτα για τον αγαπημένο της αδελφής της, παρακολουθεί από κοντά και παρερμηνεύει τις περιπτύξεις των δύο ερωτευμένων. Μπερδεύοντας το ερωτικό πάθος με την βία, βρίσκει σε μια σειρά τυχαία γεγονότα την ευκαιρία να κατηγορήσει άδικα τον Ρόμπι για αποτρόπαιες ενέργειες, που αυτός δεν διέπραξε ποτέ, προκαλώντας ένα γαϊτανάκι καταστροφικών εξελίξεων. Η πειστικότητα της είναι τόσο μεγάλη- άλλωστε δεν διατάζει να ψευδομαρτυρήσει- που κανείς, εκτός από το ερωτευμένο ζευγάρι δεν αμφισβητεί τους ισχυρισμούς της. Η αστυνομία επεμβαίνει, ο αθώος νεαρός συλλαμβάνεται, κρίνεται ένοχος και φυλακίζεται. Η οικογένεια του ισοπεδώνεται. Ο έρωτας του ζευγαριού σταματά πριν ανθίσει και οι ζωές τους καθορίζονται στο εξής από το ανεκπλήρωτο πάθος, τον πόνο της απώλειας και τις προσπάθειες να την διαχειριστούν.

Όταν ξεσπά ο πόλεμος, ο Ρόμπι κατατάσσεται στο στρατό και υπηρετεί στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Η Σεσίλια αφήνει τις σπουδές της και ανταλλάσσει τα προνόμια της αριστοκρατίας με τη δύσκολη ζωή της εθελόντριας νοσοκόμας. Και οι δυο ζουν με την προσμονή της επανασύνδεσής τους, αλλά σταδιακά οι ελπίδες τους εξανεμίζονται. Από την άλλη η Μπριόνι ώριμη πια και γεμάτη τύψεις εκλιπαρεί για συγχώρεση, χωρίς να είναι σίγουρο αν η εξασφάλισή της, θα της προσφέρει την ποθητή εξιλέωση ή θα εξακολουθήσει να μεταφέρει το βάρος της εκδικητικής της μανίας σε όλη τη ζωή της.

Τα κίνητρα της μικρής δεν αποκαλύπτονται ποτέ πλήρως. Οι θεατές αντιλαμβάνονται σοκαρισμένοι την παντελή έλλειψη αθωότητας, την ωμή εκδικητικότητα και την υπερβολική ζηλοφθονία που καθορίζουν τον ψυχισμό της έφηβης. Η διαπίστωση ότι οι ενέργειες της έχουν προκληθεί από ένα συνδυασμό παραγόντων όπως η γνωστή σε όλη την οικογένεια αντιπαλότητα προς την μεγαλύτερη αδελφή της, η αχαλίνωτη φαντασία που αργότερα θα την αναδείξει σε επιτυχημένη συγγραφέα και η ζηλοτυπία, απλά επιβεβαιώνουν αυτό που λέγεται συχνά: τα παιδιά είναι ενίοτε σκληρά, σχεδόν βάρβαρα και προς τους συνομηλίκους τους και προς τους μεγάλους.

Επιπλέον, αν και είναι εμφανές ότι οι ενέργειες της κατέστρεψαν ανεπίστρεπτα και την δική της ζωή, δεν πείθονται για την ειλικρίνεια της Μπριόνι στην αναζήτηση άφεσης αμαρτιών καθώς δείχνει ότι αντιλαμβάνεται την ενοχή της, αλλά αδυνατεί να κατανοήσει το μέγεθος του κακού που προκάλεσε.

Η ταινία είναι ένα κομψοτέχνημα, χάρμα οφθαλμών και πανδαισία αισθημάτων. Αναπαριστά έξοχα το κλίμα της εποχής του μεσοπολέμου. Ο σκηνοθέτης και ο σεναριογράφος λειτουργούν με απόλυτο σεβασμό ως προ το πρωτότυπο λογοτεχνικό έργο. Είναι, κατά γενική ομολογία μάλιστα, από τις λίγες περιπτώσεις που ο γραπτός λόγος μεταφέρεται ισορροπημένα στην μεγάλη οθόνη. Στα θετικά του σεναρίου η εμπνευσμένη επιλογή να δίνεται σε ορισμένες περιπτώσεις ξεχωριστά η εκδοχή της Μπριόνι για τα γεγονότα και ξεχωριστά αυτή των δυο εραστών. Η χρήση της παράλληλης αφήγησης δεν μπερδεύει τον θεατή, αντίθετα τον βοηθά να κατανοήσει ότι σε κάθε ιστορία υπάρχουν περισσότερες από μία αλήθειες. Ή καλύτερα υπάρχουν τόσες αλήθειες όσοι και οι εμπλεκόμενοι.

Το φιλμ διαθέτει εξαιρετική φωτογραφία, καταπληκτική μουσική επένδυση και εμπνευσμένες ερμηνείες από ηθοποιούς που συγκαταλέγονται στους καλύτερους κινηματογραφικούς και θεατρικούς του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Keira Knightley και ο James McAvoy στους ρόλους του ερωτευμένου ζευγαριού, η Brenda Blethyn σε αυτόν της μητέρας του Ρόμπι, οι Harriet Walter, Saoirse Ronan και Vanessa Redgrave στο ρόλο της έφηβης, ενήλικης και υπερήλικης, αντίστοιχα, Μπριόνι, πετυχαίνουν να αποδώσουν την ένταση και το πάθος των ηρώων που υποδύονται. Αλλά είναι ο συγκλονιστικός επίλογος που γράφεται με την περίπου 10λεπτη (και μόνον) ερμηνεία της Vanessa Redgrave που κάνει την ταινία ξεχωριστή και αξέχαστη. Είναι σε αυτό το σημείο, που η Μπριόνι, δια στόματος της εκπληκτικής ηθοποιού πείθει, ότι συνειδητοποιεί τις τρομερές του επιπτώσεις του ολέθριου σφάλματος της.

Η «Εξιλέωση» αποτελεί μία από τις καλύτερες βρετανικές ταινίες όλων των εποχών. Δικαίως κέρδισε Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας και 49 ακόμα βραβεία, ενώ είχε συνολικά 147 υποψηφιότητες.


Οι χειμερινές κινηματογραφικές προβολές - εκδηλώσεις του «Cine-Δράση» πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη στις 8.15 το βράδυ στην αίθουσα "Ν. Εγγονόπουλος" του πάρκου "Μ. Θεοδωράκης" (ΤΥΠΕΤ), Π. Μπακογιάννη 38-42, Βριλήσσια.